Thăm khu tưởng niệm Tự lực Văn đoàn
Báo Tiếng Dân
Càng dấn thân vào con đường viết văn, tôi càng nhận ra tầm vóc khổng lồ, không thể thay thế của nhóm Tự lực văn đoàn với những cống hiến độc đáo của họ cho văn học, văn hóa và sự tiến bộ xã hội (đặc biệt là những tiến bộ về nữ quyền, sự bình đẳng, tinh thần bác ái) của đất nước, kéo dài ảnh hưởng cho đến tận bây giờ.
Khi tôi nói ra ý nghĩ này trong một bữa cơm thân mật tại nhà Hoàng Anh Sướng, thì hầu hết những người có mặt đều mong muốn được về thắp hương tưởng nhớ và tri ân các vị tiền bối tại quê hương của ba cụ nhà văn họ Nguyễn Tường, cũng đồng thời là linh hồn của cả nhóm (nghe nói Khái Hưng, một trong hai bậc thủ lĩnh tiêu biểu, cũng là con nuôi của dòng họ này?)
Và thế là, đúng 90 năm kể từ khi Tự lực văn đoàn ra đời, chúng tôi lần đầu có mặt ở cái nơi từng được gọi là Trại Cẩm Giàng.
Niềm an ủi lớn nhất với tất cả chúng tôi là tình yêu, sự biết ơn, niềm tôn kính của người dân nơi đây dành cho các tiền nhân, vẫn bền bỉ, dù âm thầm, cùng năm tháng. Lịch sử sẽ không quên ai, (bởi thế mà lịch sử luôn có giá và cần thiết), cho dù thời gian, sự quên lãng nhất thời đôi khi nghiệt ngã, tàn nhẫn đến đáng sợ.
Thêm một tin vui lớn là sau nhiều nỗ lực của giới sử học, văn nhân cả nước và nhất là của các lãnh đạo, trí thức địa phương; sau rất nhiều băn khoăn, e ngại thì tới đây sẽ có một doanh nghiệp, ông chủ là người Cẩm Giàng, bắt tay xây dựng khu tưởng niệm thành công viên Tự lực văn đoàn. Dự kiến khoảng nửa đầu năm 2023 công viên lịch sử đó hoàn thành.
Về phần mình, cũng như các đồng nghiệp đi cùng, tôi chỉ biết cúi đầu trước anh linh các bậc tiền bối. Chúng tôi đều có lỗi, đều là những kẻ ít nhiều vô ơn với các cụ.
*Chú thích: Khi tiêu thổ kháng chiến, toàn bộ những hiện vật trên khu đất của dòng họ Nguyễn Tường bị san phẳng. Ngôi nhà hiện đang thờ các cụ Tự lực văn đoàn thuộc sở hữu của ông Thanh Đạm, xây những năm 1980.
- Hình từ FB tác giả.
%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D310368068.-%3B)