Dân biểu Lowenthal, người thường cổ vũ cho dân chủ ở Việt Nam, cho biết trong một thông báo gửi ra hôm 5/4 qua email rằng ông đã gặp gỡ các thành viên của Mạng lưới Nhân quyền Việt Nam vào tuần trước để thảo luận về tình trạng hiện tại của nhân quyền ở Việt Nam. “Không may thay, Việt Nam đã lợi dụng đại dịch COVID-19 để tăng cường trấn áp các nhà hoạt động dân chủ và những người bất đồng chính kiến nhằm siết chặt quyền lực của họ,” dân biểu đại diện tiểu bang California, nơi có cộng đồng người Việt lớn nhất ở Mỹ, tại Quốc hội Hoa Kỳ nói.

Việt Nam thời gian qua dù đã có những cải cách kinh tế sâu rộng và ngày càng cởi mở hơn với những thay đổi xã hội, nhưng theo nhận định của các tổ chức nhân quyền quốc tế, Đảng Cộng sản cầm quyền vẫn kiểm duyệt chặt chẽ các phương tiện truyền thông và gần như không chấp nhận bị chỉ trích. Với tình trạng tăng cường đàn áp người bất đồng chính kiến, số lượng tù nhân chính trị tại Việt Nam đã gia tăng kỷ lục trong những năm gần đây, với những án tù nặng nề hơn và các nhà hoạt động bị quấy rối nhiều hơn.

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken hôm 16/3 cảnh báo Trung Quốc không nên dùng cách “cưỡng ép và hung hãn”, trong lúc ông thực hiện chuyến công du nước ngoài đầu tiên nhằm củng cố các liên minh châu Á khi đối mặt với sự quyết đoán ngày càng tăng của Bắc Kinh, theo Reuters. Yêu sách chủ quyền của Trung Quốc trên Biển Đông và biển Hoa Đông đã trở thành một vấn đề ưu tiên trong mối quan hệ Trung-Mỹ đang ngày càng gay gắt. Đây cũng là mối quan tâm an ninh quan trọng đối với Nhật Bản.

Trang Thông tin Điện tử Công an tỉnh Ninh Bình cho biết ông Trần Quốc Khánh bị bắt tạm giam 4 tháng về tội “Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước” quy định tài điều 117 Bộ luật Hình sự năm 2015. Trang Người Bảo vệ Nhân quyền cho biết Facebooker Trần Quốc Khánh đăng và chia sẻ nhiều bài viết liên quan đến vi phạm nhân quyền nghiêm trọng, tham nhũng có hệ thống trong giới quan chức nhà nước, và phản ứng yếu kém của chế độ cộng sản Việt Nam trước sự hung hăng bá quyền của Trung Quốc ở Biển Đông...

“Họ dùng mạng xã hội định hướng dư luận cho mưu đồ của họ,” ông Bảo, vốn là cộng tác viên cho tạp chí hình sự của Liên Hiệp Quốc, nói thêm và cho rằng rất nhiều người gốc Việt ở Mỹ ‘đã trở thành nạn nhân’ và ‘vẫn tiếp tục bị dắt mũi từ năm 2015 cho đến nay’. Ông chỉ ra thủ phạm là cơ quan tình báo Nga KGB vốn đã bị FBI, Bộ Tư pháp Mỹ chỉ đích danh là ‘đã tìm cách can thiệp vào bầu cử và nội tình nước Mỹ’.

Trong bài phát biểu, ông Trump nói với đám đông rằng “hãy chiến đấu hết sức mình” và “chúng ta sẽ không nhịn nữa”, đồng thời lặp lại những tuyên bố vô căn cứ của ông rằng cuộc bầu cử đã bị đánh cắp thông qua gian lận bỏ phiếu. Ông Trump đã kêu gọi những người ủng hộ đến Điện Capitol. Cuộc nổi loạn sau đó đã làm gián đoạn việc chứng nhận của quốc hội về chiến thắng bầu cử của Tổng thống Joe Biden, khiến các nhà lập pháp phải lẩn trốn và làm cho 5 người chết, trong đó có một cảnh sát.

Một số đảng viên Cộng hòa chỉ trích ông Trump vì tuyên bối sai về gian lận bầu cử và về sự thất bại không đảo ngược được chiến thắng của ông Joe Biden trong cuộc bầu cử 3/11. Nhưng không thượng nghị sĩ Cộng hòa nào nói rõ là họ định biểu quyết buộc tội ông. Chánh án Tối cao Pháp viện John Roberts là người chủ tọa phiên luận tội ông Trump đầu tiên với kết quả tha bổng cho ông hồi tháng 2/2020 về cáo buộc lạm dụng quyền hành và cản trở Quốc hội xuất phát từ việc ông yêu cầu Ukraine điều tra hai cha con ông Biden.

“Trong cuộc tấn công nổi loạn vào tâm điểm của nền dân chủ Hoa Kỳ vào ngày 6/1 vừa qua, chúng ta đã chứng kiến hình ảnh gai mắt của những người tấn công tòa nhà Quốc hội mang theo là cờ vàng ba sọc đỏ,” Tổ chức người Mỹ gốc Việt cấp tiến (PIVOT) nói trong một thông cáo ra ngày 9/1. “Lá cờ này từ lâu đã đại diện cho cộng đồng người Mỹ gốc Việt, nhưng trong ngày hôm đó, nó bay cạnh những lá cờ đại diện cho sự thù hận và bất dung thứ.”

Một nhà lập pháp của tiểu bang West Virginia và một người đàn ông bị ghi hình ngồi vào bàn làm việc của Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi nằm trong số những người đối mặt các cáo trạng liên bang trong vụ bạo động bao vây trụ sở Quốc hội Hoa Kỳ hôm 6/1, các công tố viên liên bang loan báo ngày 8/1. Ngoài ra, Cục Điều tra Liên bang Mỹ đang phối hợp với sở cảnh sát thủ đô Washington điều tra nguyên nhân gây tử vong cho cảnh sát Điện Capitol, Brian Sicknick, người qua đời vì những vết thương trong lúc bảo vệ toà nhà Quốc hội.

Ông Trump có thể bị luận tội và cách chức không? Câu trả lời là có. Một quan niệm sai lầm về ‘luận tội’ là cho rằng việc này là để cách chức một Tổng thống. Trên thực tế, việc luận tội chỉ đề cập đến Hạ viện đưa ra cáo trạng là Tổng thống có ‘trọng tội hay tội nhẹ’ – tương tự như cáo trạng hình sự. Nếu đa số quá bán trong số 435 dân biểu Hạ viện đồng ý đưa ra cáo trạng, được gọi là ‘các điều khoản luận tội’, thì quy trình luận tội sẽ được đưa đến Thượng viện, và cơ quan này sẽ tổ chức một phiên tòa để quyết định Tổng thống có tội hay không. Hiến pháp yêu cầu đa số hai phần ba ở Thượng viện để kết tội và phế truất một Tổng thống.