Nhưng cũng chính cái việc chăm đi chùa, lại khiến tôi cứ dần dần thất vọng ê chề về cái nơi vẫn được gọi là cửa Phật ấy. Mọi thứ tại đó thay đổi còn nhanh hơn cả ở chốn phàm trần. Thậm chí có thể nói rằng, nơi những cửa chùa mà tôi có dịp đến “ăn mày Phật” giờ đây là nơi nhiều nhốn nháo nhất. Tràn ngập là xôi, thịt và những lời cầu khấn còn nặng mùi xôi thịt hơn nhiều lần. Ở chùa T.P, bạn hãy cẩn thận ngay từ bãi gửi xe, bởi rất có thể các ông chủ muốn hại nhau sẽ nhằm oan vào chiếc xe của bạn. Khi trả tiền, dù đắt mấy bạn cũng đừng kêu ca mà nên học cách của A.Q: “Thôi, coi như mình vừa bố thí”.

Khi tôi nói ra ý nghĩ này trong một bữa cơm thân mật tại nhà Hoàng Anh Sướng, thì hầu hết những người có mặt đều mong muốn được về thắp hương tưởng nhớ và tri ân các vị tiền bối tại quê hương của ba cụ nhà văn họ Nguyễn Tường, cũng đồng thời là linh hồn của cả nhóm (nghe nói Khái Hưng, một trong hai bậc thủ lĩnh tiêu biểu, cũng là con nuôi của dòng họ này?) Và thế là, đúng 90 năm kể từ khi Tự lực văn đoàn ra đời, chúng tôi lần đầu có mặt ở cái nơi từng được gọi là Trại Cẩm Giàng...

Tự dưng nhớ lại chuyện này, vì mấy hôm nay rộ lên chuyện kít kiếc. Bọn móc tiền dân là những kẻ vừa mới hôm nào được hầu hết các báo ca ngợi lên mây xanh. Đã thế còn nhận huân chương, bằng khen, danh hiệu công dân kiểu mẫu… cứ như họ là anh hùng của dân tộc đến nơi. Giả dụ hồi đó có kẻ nào ngứa tai, ngứa mắt bày tỏ sự nghi ngờ một chút thôi, chắc chắn sẽ bị chương trình Đối Diện “vạch mặt, chỉ tên” là những kẻ phản động tìm cách chống phá chế độ.

Bản thân người viết bài này đã từng chứng kiến một ông trật tự khu phố, mặt như đâm lê, lạnh lùng đá tung gánh cá quả của một bà già nông thôn ngay tại vỉa hè của phố Tô Hiến Thành, Hà Nội. Những con cá quả bắn tung trên mặt đường khiến bà già xót của phải nằm bò ra để ngăn chúng khỏi lao xuống rãnh thoát nước, bất chấp bị kẻ “bảo vệ mình” đạp thêm cho mấy cái vào mạng sườn. Không biết khi hành động như vậy, ông trật tự kia đang nghĩ gì trong đầu? Trước mắt ông ta là người dân lành, khốn khổ kiếm sống và vì thế mà mắc lỗi hay là kẻ thù nguy hiểm...