Đi lại, riêng tư, quyết định

Đi Lại, Riêng Tư, Quyết Định

                                                                     Hình Internet


 

Vũ Hoàng Anh Bốn Phương




Quyền tự do đi lại

Cái thời con người sống bằng săn bắt đã chấm dứt. Nhưng nếu nhìn vào thời đại ấy, con người đi lại từ nơi này đến nơi khác để tìm thức ăn cho chính bản thân mình. Quyền tự do đi lại đã có ngay từ thời nguyên thủy của loài người.

Thời đại hôm nay, con người vẫn cần cái quyền tự do đi lại này để thực hiện các quyền tự do khác của chính mình. Muốn thành lập hội đoàn, cá nhân cần có quyền tự do đi lại khắp nơi để tìm người cùng chí hướng, để trao đổi ý kiến trước khi đồng ý thành lập một hội đoàn nào đó, cho một mục đích nào đó.

Tự do đi lại là cá nhân đó có quyền đi ra khỏi nhà, tham dự một cuộc biểu tình để thực hiện quyền tự do ngôn luận; phát biểu ý kiến của chính mình cho tất cả những vấn đề có liên quan đến cuộc sống của bản thân cũng như sự sống còn của xã hội, làng xóm, quốc gia mình cư ngụ.

Tự do đi lại là cá nhân đó có thể đi du lịch ở bất cứ nơi nào trên đất nước mình cư ngụ, hoặc trên thế giới; hoặc tham gia vào các cuộc thảo luận trong nước hoặc quốc tế mà không bị bất cứ ai ngăn cấm.

Không một cá nhân nào có thể thực hiện các quyền tự do khác mà thiếu đi quyền tự do đi lại. Cho nên quyền tự do đi lại đóng vai trò rất quan trọng để các cá nhân sống trong xã hội thực hiện các quyền tự do đã được quốc tế công nhận.

Quyền riêng tư

Mỗi cá nhân, mỗi gia đình đều có quyền riêng tư của chính mình. Không một ai, cho dù là nhà cầm quyền, được phép theo dõi, nghe lén bất cứ cá nhân nào trong xã hội mà không được sự đồng ý của cá nhân đó, hoặc trát tòa.

Quyền riêng tư này áp dụng cho những cá nhân lên trên mạng, không một công ty nào, cá nhân nào, cơ quan nhà nước nào có quyền theo dõi thói quen tìm kiếm trên mạng của cá nhân hoặc tấn công vào những trang mạng xã hội của chính cá nhân đó.

Với thời đại điện toán hôm nay, các công ty lớn như google, facebook, yahoo, amazon v.v… thường có những phần mềm theo dõi sở thích của cá nhân tìm kiếm món hàng dựa vào địa chỉ mạng (IP address) và gửi những quảng cáo đến cá nhân đó mà không có sự đồng ý của cá nhân đó. Một nước Việt tương lai sẽ không cho phép các công ty theo dõi ý thích của người mua hàng mà không hỏi ý kiến của họ. Hành động dựa vào địa chỉ IP của mạng bởi người sử dụng mạng tìm kiếm món hàng nào đó và công ty theo dõi để gửi quảng cáo tức là đã vi phạm quyền riêng tư của người tiêu thụ, ngoại trừ chính người tiêu thụ đó chấp nhận cho công ty theo dõi những gì mình muốn mua. Tình trạng công ty gửi thư thông báo là họ có quyền tự động chia sẻ tin tức của khách hàng đến những công ty khác ngoại trừ khách hàng không đồng ý là hành động ăn cướp, ép buộc. Phải chấm dứt tình trạng công ty tự động chia sẻ những tin tức của người tiêu thụ ngoại trừ người tiêu thụ chấp nhận chuyện đó.

Ngoại trừ trường hợp cá nhân vi phạm luật pháp mà cơ quan điều tra cần theo dõi để lấy chứng cớ -- thì trong trường hợp này, cơ quan điều tra cần có trát tòa để theo dõi cá nhân hay một công ty, một nhóm người. Ngay cả trong trường hợp này, cơ quan điều tra đã có bằng chứng gián tiếp trước khi xin phép trát tòa để theo dõi bất cứ cá nhân nào, đoàn thể nào trong xã hội. Cơ quan điều tra không thể nào vì bất đồng ý kiến với một cá nhân nào đó để rồi xin trát tòa theo dõi, hoặc gài chứng cớ giả tạo để có trát tòa hầu thực hiện chuyện theo dõi cho mục đích riêng tư.

Bất cứ nhà cầm quyền nào luôn luôn theo dõi những người bất đồng chính kiến tức là nhà cầm quyền đó đã vi phạm Nhân Bản Cương Thường.

Quyền tự quyết định cho thân thể của mình

Thân thể của mỗi cá nhân là do chính quyết định của cá nhân đó mà không một ai, không một nhà cầm quyền nào có quyền đưa ra luật để giành lấy quyết định này của cá nhân ngoại trừ trường hợp quyết định của cá nhân ảnh hưởng đến sinh mạng của những người khác trong xã hội.

Sự tranh cãi trên vấn đề phá thai, chích ngừa hay mang khẩu trang mặt đã bị chính quyền hoặc các quan tòa giải quyết mà không nhìn vấn đề ở dạng tổng thể để đưa ra luật hoặc quyết định của tòa hoàn toàn sai trái.

Hãy nhìn vấn đề phá thai. Khi tòa án Tối Cao Pháp Viện của Hoa Kỳ đi ngược lại quyết định Roe v. Wade và giao quyền đó cho tiểu bang quyết định thì tòa án tối cao của Hoa Kỳ đã không nhìn vấn đề ở dạng tổng thể. Không thể nào một công dân sống tại tiểu bang A có quyền phá thai nhưng một công dân khác sống ở tiểu bang B không có quyền đó. Trách nhiệm của tòa án tối cao là nhìn vấn đề ở dạng tổng thể, toàn quốc khi vấn đề dính dáng đến quyền của Con Người. Tiếc rằng điều này đã không xảy ra ở tòa án tối cao để họ đi ngược lại quyết định của 50 năm trước. Tóa án tối cao của Hoa Kỳ vì quan niệm cá nhân trên lãnh vực tôn giáo, đã không nhìn quyền phá thai của người phụ nữ là quyền con người trái lại tòa án tối cao giao quyết định đó cho tiểu bang để rồi công dân Mỹ, tùy theo sống ở đâu, có được quyền phá thai hay không phá thai.

Bào thai nằm trong bụng của người phụ nữ. Bào thai đó sống được nhờ vào người phụ nữ mang thai. Bào thai đó chưa phải là một Con Người đúng nghĩa là tự mình thở. Cho nên khi cho rằng phá thai là giết đi một “Con Người” và từ đó vi phạm quyền tự do riêng tư, tự do quyết định thân thể của bản thân khi chính quyền đưa ra luật cấm phá thai. Hơn nữa hành động quyết định thân thể trong vụ này hoàn toàn không ảnh hưởng đến xã hội, đến những người sống trong xã hội.

Trong khi vụ chích ngừa hoặc mang khẩu trang mặt, nếu cá nhân muốn thực hiện quyền tự do quyết định cho thân thể mình thì cá nhân đó phải tách biệt ra khỏi sinh hoạt của xã hội bởi vì nếu vẫn còn nằm trong sinh hoạt của xã hội thì chuyện không chích ngừa, không đeo khẩu trang mặt khi bệnh dịch lan tràn xã hội sẽ làm ảnh hưởng đến những người khác. Chưa kể nếu cá nhân không mang khẩu trang mặt, không chích ngừa mà bị bệnh, vào nhà thương để trị thì làm ảnh hưởng đến những người khác mà dịch COVID là thí dụ điển hình, đã làm hệ thống y tế phải ngưng những vụ điều trị không khẩn cấp để dành chỗ cho những người trị bệnh COVID mà trong số đó, đa số là những người chống lệnh chích ngừa cũng như đeo khẩu trang mặt.

Quyền tự do quyết định thân thể của chính mình gồm cả quyền được chết bởi nếu xã hội quan tâm đến sự đau đớn của con chó, con mèo nên phải chích thuốc cho con vật đi sớm thay vì kéo dài sự đau đớn thì tại sao Con Người lại không có quyền được chết nếu cá nhân đó chọn quyết định cho chính bản thân mình.

Quyền tự quyết định cho thân thể luôn luôn đi kèm theo hệ thống y tế và hệ thống y tế của quốc gia phải tạo điều kiện để cho cá nhân có thể thực hiện quyền này nếu quyền này không làm ảnh hưởng đến xã hội, đến sinh mạng của những người sống trong xã hội ngoài trừ chính cá nhân chọn quyền này cho bản thân.