Có một vị tiến sĩ Việt, hỏi một người trẻ hơn, thuộc thế hệ đàn em hoặc con cháu, về chương trình huấn luyện những người đấu tranh trong nước. Người trẻ đó cho rằng chương trình đó chỉ đạt phần ngọn mà không đạt phần gốc. Thế là ông tiến sĩ nọ, vì tự ái, nói một câu nghe rất kinh hồn “anh nói thật với em, về mặt trình độ thì em thua anh xa. Đó là sự thật”. Câu nói đó của ông tiến sĩ nọ là câu nói lầm lẫn giữa cái bằng tiến sĩ và trình độ. Những người xem cái bằng cấp là quan trọng như ông tiến sĩ trên, hiểu sai là khi mình có bằng cấp tiến sĩ không có nghĩa là mình biết tất cả...

Tuy nhiên người Việt, những người tự nhận là đấu tranh dân chủ cho Việt Nam, ủng hộ Trump hoặc sẵn sàng đưa thông tin sai sự thật về cuộc bầu cử năm 2020 làm cho chúng ta, những con người quan tâm về Con Người Việt, cần phải nhìn rõ vấn đề để rút bài học ở tương lai. Bất cứ người Việt nào đã từng ủng hộ ông Trump vì bất cứ lý do nào đó cần phải nhìn lại chính mình và đặt những câu hỏi cho chính mình. Bạn (những người đấu tranh tự do cho Việt Nam) có ủng hộ ông Hồ Chí Minh, đảng cộng sản việt nam hay không?

Ngay cả thực hiện quyền tự do ngôn luận của cá nhân, tuy được hiến pháp bảo vệ nhưng không có nghĩa là cá nhân dùng cái quyền đó trong một tinh thần vô trách nhiệm (quyền lợi cá nhân đặt lên trên quyền lợi tập thể) mà vụ biểu tình của những người lái xe vận tải ở Canada, đã làm ảnh hưởng đến đường xá, sự vận chuyển thương mại ở biên giới của hai nước Mỹ và Canada, cũng như cuộc sống của người dân dọc theo đường mà xe vận tải đậu (ăn dầm nằm dề) mấy tuần để cuối cùng chính quyền Canada dùng biện pháp mạnh giải tán cuộc biểu tình gây rối loạn đời sống sinh hoạt...

Thời đại của mạng xã hội, của dục vọng cá nhân đặt cao hơn mọi thứ cho nên những cá nhân vô nhân cách có thể ra tranh cử và thắng cử dễ dàng bởi người dân bị tinh thần đảng tranh biến họ thành những con cừu, ngoan ngoãn bỏ phiếu cho ứng cử viên của đảng mình mà không cần quan tâm đến cá nhân đó ra sao, đạo đức hay không đạo đức, có tài hay không có tài. Mà hình như càng nói láo nhiều thì khả năng thắng cử càng cao.

Người Việt ở các thành phố lớn, vào ngày 30 tháng 4 năm 2022, vào ngày cuối tuần, thay vì các nhóm người Việt cùng nhau hợp tác để tổ chức ở một địa điểm rộng lớn cho nhiều người tham dự thì người Việt, ở cùng một thành phố, thay phiên nhau tổ chức ngày tưởng niệm 30-4 đôi khi cùng một giờ. Kết quả là số người đến dự, phải chia ra ở nhiều nơi -- chưa kể khi người ta dự buổi tưởng niệm buổi sáng thì chưa chắc có thời gian để tham dự buổi chiều do nhóm khác tổ chức. Cái tinh thần vị kỷ, cá nhân tôi, nhóm tôi cần phải làm cái gì đó cho ngày 30-4 để rồi mỗi nơi, mỗi nhóm...

Câu nói của tù nhân lương tâm Nguyễn Phương Minh đáng suy ngẫm đó là “tổ chức thiện nguyện mục đích phục vụ cộng đồng nhưng hoạt động theo dạng của công ty”. Tức là một hệ thống cấu trúc phục vụ phải tạo ra tiền bởi không có tiền mà chỉ dựa vào sự đóng góp của cộng đồng thì khó mà sống còn. Nguồn tài chính phải đến từ nhiều nơi gồm cả những cơ cấu thiện nguyện của quốc tế, của chính quyền có cùng một mục đích trong vấn đề phục vụ cộng đồng. Chưa kể tuy là thiện nguyện (phục vụ) nhưng cách quản trị phải dựa trên dạng hoạt động của công ty để biết đặt người vào...

Những chương khác nói lên những điều cần phải làm trong việc xây dựng Con Người để thực hiện Tư Tưởng, Đạo Đức, Tri Thức và Kỹ Năng trong mục đích của giáo dục và đào tạo. Những điều này rất là quan trọng và những điều này giống vấn đề Tu Dưỡng Thắng Nhân mà Lý Đông A đã quan tâm trên 80 trước. Khác chăng là Trung Tâm Chí Dũng đem chuyện xây dựng Con Người vào thực tế trong giáo dục trong khi tư tưởng Nhân Chủ của Lý Đông A vẫn nằm trong phạm vi cá nhân để tự tu dưỡng và hiểu rõ được tư tưởng Nhân Chủ để đem vào thực tế hành động.

Cái cương thường đó dựa trên cái gốc là tu dưỡng ở mỗi người như đã nói phần đầu của bài viết này. Không thể nào vận động và kết hợp giữa người xài bạc giả (gian dối, vì mục đích bất chấp thủ đoạn) với người xài bạc thật (có tu dưỡng bản thân cao) bởi đây là hai khối người như nước với lửa. Nếu vẫn cố gắng cho rằng vì cùng mục đích, vì thiếu người cần phải hợp tác thì người xài bạc giả sẽ “giết” người xài bạc thật khi cần thiết mà hình ảnh Việt Minh cộng sản đối với lực lượng quốc gia không cộng sản trong quá khứ trong việc chống Pháp ngày xưa.

Tự nhiên, con người và xã hội luôn luôn đối lập. Nhưng đối lập không có nghĩa là triệt nhau mà đối lập có thể trở thành hợp nhất để cùng nhau tiến hóa, sống còn. Trong cuộc sống luôn luôn có âm và có dương; cả hai đều cần nhau để dung hòa cuộc sống. Cho nên đây là nguyên lý cần phải nắm rõ để không phí phạm thiên nhiên và hủy diệt thiên nhiên để tình trạng ô nhiễm môi trường đang là đe dọa cho toàn thể các quốc gia trên trái đất này.

Nhiều người Việt, thay vì tự xét chính mình khi ai đó lên tiếng phê bình thì lại dùng thành ngữ để biện minh việc làm của chính mình. Hai câu thành ngữ đã bị hiểu lầm mà chính người sử dụng không biết đấy là “đi với bụt thì mặc áo cà sa, đi với ma thì mặc áo giấy” hoặc “gần mực thì đen, gần đèn thì sáng”. Hai câu này đưa ra lối ứng xử trong sự lựa chọn. Bạn chọn áo cà sa hay bạn chọn áo giấy? Bạn chọn gần mực hay chọn gần đèn? Nếu bạn chọn “mực” hay chọn “ma” thì chắc chắn người bạn sẽ bị đen và bạn chỉ mặc áo giấy thôi chứ không thể nào đủ tư cách để mặc áo cà sa...