Việt Nam sẵn sàng từ bỏ mô hình kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa?

30 Tháng Chín 20235:52 CH(Xem: 1094)

Việt Nam sẵn sàng từ bỏ mô hình kinh tế thị trường định hướng
xã hội chủ nghĩa?


vanganhinfo_ktttdhxhcn1ht





Nguyễn Quốc Khải
         VOA




Trước khi Tổng Thống Joe Biden đến Hà Nội hai ngày, chính quyền Việt Nam đã yêu cầu Hoa Kỳ công nhận Việt Nam là một nền kinh tế thị trường. Bản thông cáo chung kết thúc cuộc viếng thăm đầu tiên của Tổng Thống Biden xác định rằng Hoa Kỳ sẽ xem xét yêu cầu của Việt Nam một cách nhanh chóng nhất có thể, phù hợp với luật pháp Hoa Kỳ. Nhân dịp tham dự Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc tuần vừa qua, Thủ Tướng Phạm Minh Chính cũng đã gặp và nhắc nhở Bà Janet Yellen, Bộ Trưởng Tài Chánh Hoa Kỳ về thỉnh nguyện của Việt Nam. Bộ Trưởng Công Nghệ và Thương Mại của Việt Nam là Ông Nguyễn Hồng Diên cũng gặp Bộ Trưởng Thương Mại Hoa Kỳ Gina Raimondo ở New York để nhắc nhở Hoa Kỳ sớm có quyết định nhanh chóng.

Việt Nam đến nay chỉ mới có 71 quốc gia công nhận có nền kinh tế thị trường. Đối với Hoa Kỳ, Việt Nam là một trong 13 nước có nền kinh tế phi thị trường, bao gồm cả Trung Quốc. Nga đã trở thành kinh tế thị trường vào năm 2002, nhưng vào cuối năm 2022 nước này đã bị lôi trở lại danh sách phi thị trường vì chính quyền Nga xiết chặt kinh tế sau khi chiến tranh Ukraine bùng nổ vào tháng 2, 2022.

TẠI SAO VIỆT NAM VẪN LÀ MỘT NỀN KINH TẾ PHI THỊ TRƯỜNG?

Qua chương trình “Đổi Mới” phát động vào năm 1986, Việt Nam bắt đầu cải tổ quy mô từ nền kinh tế chỉ huy (centrally-planned economy) qua kinh tế thị trường với định hướng xã hội chủ nghĩa (socialist-oriented market economy), một mô hình tương tự như mô hình kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa ở Trung Quốc, trong đó khu vực nhà nước đóng vai trò quyết định trong chỉ đạo phát triển kinh tế, với mục tiêu lâu dài cuối cùng là phát triển chủ nghĩa xã hội.

Trước khi cải tổ thị trường bắt đầu, Việt Nam không thể sản xuất đủ gạo để nuôi sống người dân của mình vào thập niên 80. Quốc gia này bị nạn đói đe dọa, ngoại tệ cạn kiệt, phải dựa vào sự hỗ trợ từ Chương Trình Lương Thực Thế Giới của Liên Hiệp Quốc và hỗ trợ tài chính từ Liên Xô và các nước Đông Âu khác.

Trong gần bốn thập niên, Việt Nam tiếp tục cải thiện tự do kinh tế thành công theo xếp hạng mới nhất dựa trên Chỉ Số Tự Do Kinh Tế (Index of Economic Freedom) của Heritage Foundation vào năm 2023. Nền kinh tế của Việt Nam đứng thứ 72 trong số 176 quốc gia vào năm nay với điểm tự do kinh tế là 61.8. Việt Nam đứng thứ 14 trong số 39 quốc gia ở khu vực Châu Á – Thái Bình Dương và có điểm tổng thể cao hơn mức trung bình của thế giới và khu vực.

Điều quan trọng nhất là sự thay đổi thứ hạng theo thời gian. Vào năm 1995, khi chỉ số này được tổng hợp lần đầu tiên, Việt Nam chỉ đạt được 41.7 điểm ít ỏi. Trong những năm qua, Việt Nam đã tiến thêm được 20 điểm. Trong khi đó chỉ số Tự Do Kinh Tế của Trung Quốc thụt lùi từ 52 vào năm 1995 xuống còn 48.3 điểm vào năm 2023. Trung Quốc hiện đứng thứ 154/176, kém Việt Nam tới 82 bậc.

Heritage Foundation xếp hạng tổng cộng 176 quốc gia dựa trên mức độ tự do hoặc không tự do về mặt kinh tế. Đánh giá toàn diện dựa trên 12 loại quyền tự do trong bốn lãnh vực bao gồm: (1) Pháp quyền (rule of law), (2) Tài chánh công (public finance), (3) Luật lệ kinh tế (economic regulation), và (4) Độ mở thị trường (market openness) . Chỉ số này chia các quốc gia thành năm nhóm, trong đó nhóm tốt nhất là “tự do” (free), bao gồm Singapore, Thụy Sĩ, Ireland và Đài Loan; nhóm tệ nhất là “bị đàn áp” (repressed) bao gồm những quốc gia như Venezuela, Cuba, Bắc Hàn.

Việt Nam ở trong nhóm giữa, “tự do vừa phải” (moderately free).

NHỮNG GIỚI HẠN VỀ TỰ DO KINH TẾ

Nền kinh tế Việt Nam ngày càng theo định hướng thị trường để hội nhập dần dần vào hệ thống thương mại toàn cầu. Các cải tổ bao gồm tư nhân hóa một phần của doanh nghiệp nhà nước, tự do hóa cơ chế thương mại, và tăng cường công nhận quyền sở hữu tư nhân. Tuy nhiên, những hạn chế về mặt thể chế vẫn tiếp tục cản trở sự phát triển kinh tế bền vững lâu dài.

Theo Heritage Foundation, nhìn chung nền pháp quyền ở Việt Nam còn yếu. Các điểm về hiệu quả tư pháp, quyền tư hữu và liêm chính của chính phủ thấp hơn trung bình thế giới.

Tài chánh công nói chung của Việt Nam khả quan. Thuế suất cá nhân và doanh nghiệp hàng đầu lần lượt là 35% và 20%. Thu nhập thuế tương đương 22.7% của tổng sản phẩm nội địa (GDP). Chi tiêu và ngân sách chính phủ thiếu hụt trung bình trong ba năm là 21.2 % và -2.3 % của tổng sản phẩm nội địa. Nợ công bằng 39.7% GDP.

Đồng tiền Việt Nam không có khả năng chuyển đổi hoàn toàn và bị hạn chế đáng kể trong việc sử dụng, chuyển nhượng và hối suất. Đầu tư trực tiếp nước ngoài được khuyến khích nhưng chính phủ vẫn tìm cách chỉ đạo và kiểm soát qua các quy định. Mặc dù phần lớn giá cả đã được tự do hóa, ủy ban định giá của chính phủ vẫn tiếp tục duy trì quyền kiểm soát tùy ý đối với giá cả trong một số lĩnh vực nhất định.

Bất chấp những nỗ lực cải tổ liên tục, khung pháp lý tỏ ra không hiệu quả. Khởi đầu một kinh doanh rất tốn kém dù không đòi hỏi vốn tối thiểu. Thị trường lao động vẫn cứng nhắc và bị kiểm soát, và lao động chui là đáng kể. Sự ổn định tiền tệ được duy trì tương đối tốt, nhưng áp lực lạm phát vẫn tiếp tục. Việc tư hữu hóa những công ty quốc doanh hay còn gọi là doanh nghiệp nhà nước (DNNN) chậm chạp và thiếu quy mô.

Là một trong những nền kinh tế chỉ huy trước đây, Việt Nam vẫn là nơi có nhiều DNNN. Việc tái cơ cấu doanh nghiệp này từ năm 1990 được coi là một trong ba trụ cột quan trọng trong quá trình đổi mới kinh tế theo hướng kinh tế thị trường. Cải tổ DNNN đã đạt được tiến bộ, dẫn đến giảm đáng kể số lượng DNNN, mở rộng năng lực sản xuất, nâng cao trình độ chuyên môn và năng lực quản lý, nâng cao khả năng cạnh tranh. Tuy nhiên, kinh nghiệm cải tổ DNNN trong những năm qua cho thấy một số vấn đề đòi hỏi cải tổ khuôn khổ pháp lý và thực thi pháp luật nhằm đẩy nhanh tốc độ của quá trình tư nhân hóa và cải thiện việc quy trách nhiệm và minh bạch.

Trái ngược với nhiều báo cáo, Việt Nam chưa cho phép công nhân thành lâp công đoàn độc lập. Việt Nam là một quốc gia độc đảng chỉ có một công đoàn do nhà nước lãnh đạo, Tổng Liên Đoàn Lao Động Việt Nam (Vietnam General Confederation of Labor - VGCL) trực thuộc Mặt Trận Tổ Quốc. Công nhân không được tự do đình công. Quyền lợi của công nhân không được bảo đảm.

Năm 2019, ngay sau Quốc Hội thông qua Bộ luật Lao Động mới, Vietnam News, tờ báo tiếng Anh chính của Thông Tấn Xã Việt Nam của nhà nước, đã đăng tải một bài báo đưa tin sai rằng nhà nước đã “cho phép các công đoàn độc lập” (independent Workers' Union) hoạt động.

Vào tháng 5, 2021, IndustriALL, bao gồm các liên đoàn trực thuộc TLĐLĐVN, khẳng định rằng “Các công đoàn độc lập được phép thành lập được thành lập ở cấp công ty.” Thực tế đây chỉ là những tổ chức công nhân (worker organization - WO) với sinh hoạt giới hạn, không được phép vượt ra ngoài phạm vi công ty, so với công đoàn lao động (workers' union). Ngay cả công đoàn lao động cũng phải nằm trong TLĐLĐVN. Có luật riêng quy định từng loại tổ chức. Luật Công Đoàn quy định các công đoàn, trong khi tổ chức công nhân thuộc một chương của Bộ luật Lao động 2019.

Hoa Kỳ vào đầu năm 2023 đã kêu gọi Việt Nam tăng cường quyền của công nhân bằng cách cho lập nghiệp đoàn bên ngoài sự kiểm soát của Đảng Cộng Sản, đồng thời cảnh báo Việt Nam về việc xử dụng nguyên liệu của Trung Quốc sản xuất bởi lao động ép buộc. Việt Nam là nước xuất cảng quần áo qua Mỹ và dùng nguyên liệu của Trung Quốc.


LUẬT CHỐNG BÁN PHÁ GIÁ VÀ CHỐNG TRỢ CẤP


Gần 40 năm sau khi chương trình Đổi Mới bắt đầu, Việt Nam đã đạt được nhiều tiến bộ và được Heritage Foundation xếp vào nhóm kinh tế có tự do vừa phải, nhưng vẫn bị coi là nền kinh tế phi thị trường vì những giới hạn về tự do kinh tế như vừa nói ở phần trên. Điều này cho phép Bộ Thương Mại Hoa Kỳ tùy nghi dùng luật chống phá giá (Anti-dumping Law) và luật chống bảo trợ (Countervailing Law) áp đặt thuế trên hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam. Vì không thể dùng và tin cậy vào tài liệu và thống kê của Việt Nam, Hoa Kỳ phải sử dụng nước thứ ba như Thái Lan để xác định giá trị thị trường của hàng hóa Việt Nam.

Để bảo vệ thương trường do chi phí lao động cao, các công ty Hoa Kỳ thường kiện các công ty Việt Nam bán phá giá hay được trợ cấp của nhà nước. Ngày 25-4-2023, Bộ Thương Mại Hoa Kỳ thông báo đã nhận được đơn yêu cầu điều tra chống bán phá giá đối với sản phẩm kệ thép chứa đồ (steel shelf) xuất khẩu từ Việt Nam vào năm vừa qua trị giá khoảng 32.7 triệu USD. Edsal Manufacturing Co. là công ty khởi kiện.

Áp dụng thuế chống bán phá giá thường rất cao, doanh nghiệp Việt Nam sẽ bị thiệt hại nặng nề, có nguy cơ mất hoàn toàn thị phần tại thị trường này, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của doanh nghiệp và lợi ích kinh tế quốc gia. Lệ phí luật sư tại Hoa Kỳ lại rất tốn kém để các công ty Việt Nam có thể mướn để biện hộ.

Theo một thông báo của Bộ Công Thương Việt Nam vào 2022, Bộ Thương Mại Hoa Kỳ đã giảm thuế chống bán phá giá đối với hàng hóa Việt Nam xuất khẩu mật ong gần bảy lần so với kết luận sơ bộ. Đây là một phần quyết định sau cùng của Bộ Thương Mại Hoa Kỳ về thuế suất trong vụ điều tra chống bán phá giá đối với mật ong được nhập khẩu từ Việt Nam và một số nước khác. Cụ thể là thuế chống bán phá giá đối với doanh nghiệp Việt Nam được cắt giảm từ 410.93 % - 413.99 % xuống còn 58.74 % - 61.27 %. Thật là khủng khiếp. Bộ Công Thương cho biết điều này sẽ giúp ngành mật ong Việt Nam duy trì xuất khẩu sang Hoa Kỳ.

Có hai cơ quan tham gia điều tra chống bán phá giá và trợ cấp ở Hoa Kỳ là Bộ Thương Mại, xác định thuế chống bán phá giá và Ủy Ban Thương Mại Quốc Tế (International Trade Commission) đánh giá thiệt hại mà các ngành nghề trong nước phải gánh chịu. Luật chống phá giá (Anti-dumping Law) và luật chống trợ cấp (Countervailing Law) là biện pháp bảo vệ công nghệ nội địa của Hoa Kỳ.

Vào 2020, Hoa Kỳ đã áp đặt thuế trên lốp xe hơi nhập cảng từ Việt Nam vì lý do Việt Nam kìm giá đồng tiền Việt Nam và hối suất để giá hàng xuất cảng thấp hầu dễ cạnh tranh. Trong phúc trình vào cuối năm 2020, Bộ Tài Chính Hoa Kỳ chính thức liệt kê Việt Nam là nước thao túng tiền tệ bằng sự can thiệp quy mô lớn và kéo dài nhằm ngăn ngừa sự tăng giá của tiền đồng.

Vào giữa năm 2021, Hoa Kỳ và Việt Nam đã đạt được thỏa hiệp về tiền tệ. Trong bản thông cáo chung, Việt Nam cam kết tuân thủ luật lệ của Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế “để tránh thao túng tỷ giá hối đoái nhằm ngăn chặn hiệu quả điều chỉnh cán cân thanh toán hoặc để đạt được lợi thế cạnh tranh không công bằng và hứa kiềm chế bất kỳ sự phá giá mang tính cạnh tranh nào của đồng Việt Nam.” Ngân Hàng Nhà Nước Việt Nam cho biết “trọng tâm của khuôn khổ chính sách tiền tệ của nó là “thúc đẩy ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát lạm phát.”

Trường hợp kiện cáo bán phá giá cá tra nổi tiếng ở Hoa Kỳ xảy ra vào năm 2002, sau khi Việt Nam và Hoa Kỳ vừa ký kết thỏa hiệp thương mại song phương vào cuối năm 2001.

Bộ Thương Mại Hoa Kỳ vào ngày 24-1-2003 ra phán quyết Việt Nam “bán phá giá” cá da trơn (catfish) vào thị trường Mỹ. Phán quyết này dựa trên quyết định của Bộ Thương Mại đưa ra vào tháng 11, 2002 rằng Việt Nam “không phải là quốc gia có nền kinh tế thị trường."

Quyết định của Bộ Thương Mại Hoa Kỳ khiến các nhà xuất cảng Việt Nam phải trả thuế trừng phạt 64% đối với cá đông lạnh xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ. Sinh kế của 400,000 nông dân Việt Nam và hàng nghìn công nhân tham gia vào các nhà máy chế biến cá có thể bị đe dọa bởi mức thuế trừng phạt như vậy.

Phán quyết của Bộ Thương Mại Hoa Kỳ là để đáp lại vụ kiện "chống bán phá giá" của Catfish Farmers of America (CFA) đưa ra, cáo buộc rằng cá da trơn nhập khẩu của Việt Nam đang được trợ cấp và bán ở Mỹ dưới giá thành sản xuất.

CFA lần đầu tiên khởi kiện với lý do “vệ sinh” bất thành đối với cá da trơn của Việt Nam. Ngay cả Đại Sứ Quán Hoa Kỳ tại Hà Nội cũng đã chứng minh rằng điều kiện nuôi cá da trơn ở Việt Nam rất hợp vệ sinh và người nuôi cá da trơn sử dụng phương pháp truyền thống.

CFA sau đó đã cấm nông dân Việt Nam sử dụng từ “cá da trơn” (catfish) để xuất khẩu sang Mỹ, buộc họ phải dán nhãn sản phẩm cá tra (catfish) và basa (pangasius). Cuối cùng, CFA khởi kiện chống bán phá giá.

Hiện tượng tương tự hiện xảy ra với tôm. Vào tháng 10, 2002, Đạo luật Công Bằng Tài Trợ Nhập khẩu Tôm được đưa ra Quốc Hội Hoa Kỳ cáo buộc Việt Nam và một số nước khác bán phá giá tôm, đồng thời yêu cầu các nước này giảm xuất khẩu tôm sang Mỹ xuống 4.8 triệu kg mỗi tháng.

Đơn giản là Việt Nam không đủ khả năng trợ cấp xuất khẩu, và nông dân Việt Nam (kiếm trung bình 35-50 USD mỗi tháng) đơn giản là quá nghèo để có thể bán dưới giá thành nhằm thâm nhập thị trường nước ngoài. Nhưng với chi phí lao động thấp như vậy thì giá bán nông sản của nông dân Việt Nam cũng thấp tương ứng. Giá hải sản của Hoa Kỳ cao đơn giản là vì giá nhân công đắt đỏ. Theo Statistica, giá nhân công công nghiệp vào 2018 ở Việt Nam dưới 3 USD / giờ so với 27 USD / giờ ở Hoa Kỳ.

Bộ Thương Mại Hoa Kỳ biết rằng chính phủ Việt Nam không trợ cấp xuất khẩu cá da trơn. Tuy nhiên, vì mục đích của Bộ Thương Mại Hoa Kỳ là bảo vệ lợi nhuận của doanh nghiệp Hoa Kỳ nên Bộ Thương Mại Hoa Kỳ dùng lý do "quốc gia có nền kinh tế phi thị trường", nên giá bán của một mặt hàng xuất khẩu từ quốc gia đó có thể được coi là thấp hơn, không cần có bằng chứng về trợ cấp của chính phủ. Đây là một sự lạm dụng luật lệ của nước giàu để chống lại những nước nghèo trong khi họ đòi hỏi những nước nghèo tự do hóa thương mại để mua hàng hóa công nghiệp của nước giàu qua sức ép của Tổ Chức Thương Mại Quốc Tế (World Trade Organization - WTO) hay Ngân Hàng Thế Giới (World Bank).

Người ta chưa biết chính quyền Biden có tiếp tục chiến dịch gây áp lực của chính quyền Trump đối với Việt Nam hay không. Tuy nhiên nhiều liên đoàn lao động và một số thành viên Đảng Dân Chủ ủng hộ việc áp dụng các biện pháp thương mại cứng rắn hơn đối với các quốc gia đang làm suy yếu một cách giả tạo tiền tệ của họ, làm suy yếu khả năng sản xuất và xuất khẩu của Hoa Kỳ bằng cách làm cho hàng hóa Mỹ tương đối đắt hơn.

LÀM SAO ĐỂ VIỆT NAM ĐẠT ĐƯỢC QUY CHẾ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG?

Việt Nam sẽ tránh được những bất lợi khi phải đối phó với các vụ kiện chống bán phá giá, chống trợ cấp nếu Hoa Kỳ công nhận Việt Nam có nền kinh tế thị trường. Trong nhiều trường hợp, hàng xuất khẩu của Việt Nam phải chịu mức thuế chống bán phá giá rất cao.

Trước đây, một số quốc gia bị xếp loại là kinh tế phi thị trường sau đó được chuyển đổi sang các nền kinh tế thị trường như Ba Lan (1993), Nga (2002) và Ukraine (2006).

Khi cứu xét một đơn kiện của một công ty nội địa, Bộ Thương Mại Hoa Kỳ thường phải dựa vào năm tiêu chuẩn sau đây đối với nước xuất khẩu hàng hóa theo Lê Anh Lan thuộc Viện Hàn Lâm Khoa Học Xã Hội Việt Nam (Vietnam Academy of Social Science – Institute of American Studies) tại Hà Nội:

(i) Mức độ dễ dàng mà đồng tiền của nước xuất cảng có thể chuyển đổi thành đồng tiền của các nước khác;

(ii) Mức lương ở nước sở tại được xác định theo cơ chế tự do thương lượng giữa công nhân và chủ nhân;

(iii) Mức độ liên doanh hoặc đầu tư của các công ty nước ngoài được phép ở nước sở tại;

(iv) Mức độ sở hữu hoặc kiểm soát của chính phủ đối với tư liệu sản xuất;

(v) Mức độ kiểm soát của chính phủ đối với việc phân phối nguồn lực và quyết định về giá, sản lượng của doanh nghiệp.

Trên đây là những điểm chính yếu mà Việt Nam cần phải chú tâm để cải thiện thị trường. Đặc biệt Việt Nam cần phải cho công nhân thành lập công đoàn độc lập thực sự như đã từng cam kết trước khi gia nhập Tổ Chức Thương Mại Thế Giới và tư nhân hóa các doanh nghiệp nhà nước. Kinh tế Việt Nam dựa vào xuất khẩu và đầu tư nước ngoài. Do đó đây là hai lãnh vực cần phải giữ lành mạnh và minh bạch.

Nhân dịp Tổng Thống viếng thăm Việt Nam, trong cuộc phỏng vấn của VOA, Ông Adam Sitkoff, Giám Đốc Điều Hành Phòng Thương Mại Hoa Kỳ (American Chamber of Commerce) ở Hà Nội đã có những nhận xét dưới đây về chính sách đầu tư nước ngoài và luật lệ của Việt Nam.

“Yếu tố quan trọng nhất tạo nên môi trường đầu tư thuận lợi là môi trường pháp lý công bằng, có thể lường trước được và tinh giản, coi trọng sự đổi mới - không chỉ để thu hút đầu tư mới mà còn để duy trì và phát triển những khoản đầu tư hiện có ở đây”.

Ông Sitkoff nhấn mạnh đặc biệt về việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, xin giấy phép lao động cho người nước ngoài vẫn thiếu rõ ràng và còn thay đổi, cải thiện chính sách thuế và pháp lý ổn định và rõ ràng, cũng như nâng cao tính minh bạch ở Việt Nam.

Việt Nam nên nghiêm chỉnh cứu xét những đề nghị của Phòng Thương Mại Hoa Kỳ vì họ sống và làm việc ngay ở trong nước và giao dịch hàng ngày với hệ thống kinh tế và hành chánh của Việt Nam.

KẾT LUẬN

Hoa Kỳ và Việt Nam vừa nâng cấp bang giao lên mức chiến lược toàn diện. Đây là lúc thuận tiện để mở rộng hợp tác kinh tế giữa hai nước qua trao đổi thương mại. Cả hai bên cần phải điều chỉnh để giúp Việt Nam đạt được quy chế kinh tế thị trường đầy đủ, tránh được những hàng rào ngăn cản tự do thương mại.

Chỉ số tự do kinh tế tối thiểu Việt Nam cần phải có là 65. Việt Nam có khoảng 6-18 tháng để tiến thêm 3 điểm nữa để hầu đạt được mục tiêu này. Ngay từ bây giờ, Việt Nam cần phải dứt khoát đoạn tuyệt với mô hình kinh tế thị trường với định hướng xã hội chủ nghĩa. Nếu thực hiện được, đây sẽ là một tiến bộ đáng kể giúp Việt Nam trở thành một nước công nghệ có lợi tức cao nhanh chóng hơn và tăng cường khả năng quốc phòng với ngân sách $2 tỉ mỗi năm và sẽ còn gia tăng để mua võ khí.

THAM KHẢO

(1) Joe Buckley, “The limits of Vietnam’s labor reforms,” The Diplomat, January 01, 2022.

(2) CRS, “Vietnam’s labor rights regime: An assessment,” March 14, 2002.

(3) Michael Karadjis, “Vietnam: Not a market economy country,” Green Left Weekly, February 12, 2003.

(4) Heritage Foundation, “Vietnam’s economic freedom,” June 2023.

(5) Lien Hoang, “US pushes Vietnam on union rights, Xinjiang forced labor,” Nikkei, January 30, 2023.

(6) David Lawder, “Vietnamese PM raises tariff irritants with Yellen as economic ties deepen, Reuters, September 20, 2023.

(7) Lan Anh Le, “Vietnam and ‘Non-market economy’ in the US Anti-dumping Law”, VASS, 2019.

(8) Sebastian Strangio, “Vietnam, US reach accord on alleged currency manipulation,” The Diplomat, July 20, 2021.

(9) An Tôn, “AmCham: Chuyến thăm của TT Biden củng cố cam kết của Mỹ về Việt Nam hùng mạnh, độc lập,” VOA, 8-9-2023.

(10) VNA, “Vietnamese trade minister urges US to recognise Vietnam’s market economy status,” September 22, 2023.

(11) VNA, “US cuts down anti-dumping duties on Vietnam’s honey by almost sevenfold,” April 12, 2022.

(12) Rainer Zitelmann, “What free market principles did for Vietnam,” Washington Examiner, March 07, 2023.

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
30 Tháng Mười Một 20238:36 CH(Xem: 267)
Song đó chưa phải là điểm đáng chú ý nhất. Góp ý của hai ông tướng quân đội, khi đó cùng là ĐBQH, mới đáng bận tâm. Tướng Sùng Thìn Cò (Phó Tư lệnh Quân khu 2), Ủy viên Ủy ban Quốc phòng An ninh (UB QPAN) Quốc hội khóa 14, nhắc ông Tô Lâm rằng: Lực lượng công an đã quá đông. Mỗi tỉnh ít nhất cũng có 3.000, tỉnh to thì 4.000 công an chính quy. Đông như thế mà còn thêm nhiều lực lượng nữa, chẳng lẽ lực lượng chính quy không đủ khả năng để chúng ta nắm tình hình, xử lý tình hình?
29 Tháng Mười Một 20236:30 CH(Xem: 392)
Trước đây, thỉnh thoảng tôi cũng (kiên nhẫn) đọc các bài viết của ông Liêm đăng trên Danchimviet.infos, Tiếng Dân...nhưng càng đọc càng không hiểu ông Liêm muốn nói gì, nếu không muốn nói là những bài viết của ông Liêm...rỗng tuếch. Ông Liêm thường viết dài, dùng những từ ngữ cao siêu, khó hiểu, trích dẫn lời nói hoặc các đoạn văn từ tác phẩm của các triết gia như Friedrich Nietzsche, Sigmund Freud, George Wilhelm Hegel, Bertran Russel... để trang điểm cho bài viết của mình. Nếu chỉ có thế, chẳng có gi đáng nói. Chuyện đáng nói là càng ngày ông Liêm càng đi quá xa, vượt hẳn sự hiểu biết, lòng tự trọng của mình. Đó là chuyện ông...
27 Tháng Mười Một 20237:14 CH(Xem: 702)
Tuy các cơ quan NGO quốc tế như Human Rights Watch, Amnesty International hay cả Liên Hiệp Quốc đều lên tiếng và quan ngại, nhưng CSVN vẫn luôn biện minh hàm hồ cả vú lập miệng em, rằng tất cả mọi nạn nhân đều vi phạm luật hình sự, đã qua một quá trình xét xử đúng quy trình, bị kết án. Việt Nam theo họ là một quốc gia độc lập, có chủ quyền và hệ thống pháp luật riêng, quốc tế phải tôn trọng. Hệ thống tòa án này bất công đến mức độ, lời chửi đổng của TNLT Nguyễn Văn Túc, trước tòa…”Địt mẹ tòa” trở thành một lời hiệu triệu của toàn dân hầu lật đổ độc tài CSVN và xây dựng một nền dân chủ pháp trị nghiêm chỉnh hơn.
27 Tháng Mười Một 20237:12 CH(Xem: 567)
Nợ trái phiếu phát sinh trong 9 tháng đầu năm vào khoảng 167.983 tỷ, cộng với 419.000 tỷ nợ trái phiếu từ 2022, tổng khoảng 586.983 tỷ đồng. Nhưng trong số đó, 176.000 tỷ đồng nợ trái phiếu, tương đương 30% tổng giá trị trái phiếu BĐS, liên quan đến 69 doanh nghiệp BĐS, đã quá hạn trả nợ lãi theo cam kết (2).Về mặt kỹ thuật, tất cả những công ty này đã phá sản. Thuật ngữ "tái cơ cấu" chỉ là cách đánh tráo khái niệm, còn bản chất nợ không trả được là phá sản. Với tình trạng thị trường đóng băng như hiện tại, núi hàng tồn kho cần đến cả thế kỷ để tiêu thụ thì đến năm 2024, 329.500 tỷ đồng trái phiếu đáo hạn bằng cách nào?
27 Tháng Mười Một 20237:11 CH(Xem: 453)
Vế phần Việt Nam, tin quốc phòng cho biết: “Số Quân tại ngũ là 482.000 người. Dự bị 5.040.000 người. Ngân sách 5.3 tỷ US Dollars.” Việt Nam mua vũ khí và chiến cụ từ Nga, Ấn Độ, Cộng Hòa Séc, Do Thái và Hoa Kỳ. Tuy nhiên, sức mạnh quân sự của Việt Nam không thể nào so với Trung Quốc. Nếu nhìn lại cuộc chiến biên giới giữa hai nước năm 1979 thì bài học thất bại chua xót của Đặng Tiểu Bình năm ấy hẳn đã được lãnh đạo Trung Quốc đương thời Tập Cận Bỉnh nhớ nằm lòng. Đó là lý do tại sao Việt Nam đã tăng ngân sách Quốc phòng và mua thêm các loại vũ khí hiện đại của Mỹ.
25 Tháng Mười Một 20235:22 CH(Xem: 1308)
Trên đời này không ai bỗng dưng nổi điên lên đem tiền của mình đi dâng cho thiên hạ, tất cả đều có mục đích, Phương Hằng muốn dùng tiền của mình để khiển bà Doan phải làm gì đó, Chu Ngọc Anh nhận tiền của Việt Á để làm cái gì đó, Đỗ Thị Nhàn nhận tiền của Vạn Thịnh Phát để cho qua một cái gì đó, Lê Đức Thúy ngậm hàng chục triệu đô là để cho công ty bên Úc làm cái gì đó thì ai cũng biết. Thành ra nghe thằng trưởng ban Chuyên Láo TƯ Nguyễn Văn Yên khua môi múa mép chỉ thấy buồn cười, sao hắn không bốc phét rằng đảng viên đảng csVN toàn là những người trong sạch, ai đưa thì nhận, chứ không có xin, không có đòi...
22 Tháng Mười Một 20238:26 CH(Xem: 1690)
Trước đây, những kẻ di dân miền bắc vào nam lập nghiệp thường ghi ơn bác hồ của chúng nó trong lòng. Thậm chí cho dù không có họ hàng, cha căng, chú kiết gì với tên hồ nhưng lại có những tên bake 2 nút (1975 cộng lại) lại tưng bừng tổ chức ăn mừng ngày sinh nhật của hắn 19/5, thậm chí có tên chủ doanh nghiệp nhỏ còn đặt hẳn 10-20 bàn ăn nhậu om xòm, và cho đó là nhớ ơn đến bác của chúng nó. Cho dù thằng bác đó là một tên Tội Phạm Diệt Chủng người dân của mình khi đã gây ra cuộc chiến tranh giết chết và làm thương tật hơn 1 triệu người và áp đặt lên một chế độ độc tài, phi dân chủ và toàn trị hôm nay.
20 Tháng Mười Một 20237:55 CH(Xem: 1961)
Trái lại, Việt Nam là một cựu quốc với lịch sử gần 5000 năm. Lịch sử có chiều dài của dân tộc kết tinh thành một nền văn hóa thâm thúy căn cứ trên phong tục địa phương, sự du nhập Tam Giáo bao gồm Phật, Khổng và Lão cùng với ảnh hưởng của chế độ thuộc địa Pháp, Công Giáo, nhiều hệ phái Tin Lành và những tôn giáo mới bản địa như Cao Đài và Phật Giáo Hòa Hảo. Vì thế, sự công nhận nền văn hóa truyền thống dân tộc như là một tiêu chuẩn quan trọng của luật hiến pháp Việt Nam là cần thiết.
20 Tháng Mười Một 20237:54 CH(Xem: 4106)
Như thế thì họa may thế giới mới công nhận VN có nền KTTT đúng nghĩa. Chứ còn một mặt cứ đi van xin thế giới công nhận, một mặt cứ ra rả tuyên truyền là ‘định hướng XHCN’ thì có mà mơ, bởi vì công nhận chúng mày có nền KTTT xong thì cái lợi ích giảm thuế chỉ nuôi sống băng đảng vô loài cầm quyền để chúng nó dẫn dắt toàn dân VN đến cái thiên đường XHCN thì có là ác mộng của loài người tiến bộ, bởi vì cái thiên đường đó nó chỉ là nơi làm giàu, thụ hưởng của bọn cầm quyền, chứ còn người dân thì cứ mãi mãi đói nghèo lạc hậu! Ai không tin thì cứ nhìn qua Cuba, Bắc Hàn, Venezuele, T+ những nước xây dựng XHCN trước Việt Nam thì sẽ rõ.
16 Tháng Mười Một 20238:16 CH(Xem: 4027)
Tuy nhiên, Tổng Bí thư đảng CSVN vẫn giáo điều biện bạch rằng: “Sự tan rã của Đảng Cộng sản Liên Xô, cũng như sự sụp đổ của mô hình chủ nghĩa xã hội hiện thực ở Liên Xô, càng chứng tỏ chủ nghĩa Mác-Lênin không sai, không lỗi thời, mà chính là vì người ta hiểu sai và làm sai chủ nghĩa Mác-Lênin: Sai cả về thực hiện các nguyên lý cơ bản và về vận dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng.” Nói xong, ông Trọng lại đổi giọng quanh co: “Nhưng dù sao thất bại của chủ nghĩa xã hội lần này chỉ là tạm thời. Quy luật khách quan không ai cưỡng lại được vẫn là chủ nghĩa xã hội sẽ phủ định và thay thế chủ nghĩa tư bản.
14 Tháng Mười Một 20239:23 CH(Xem: 3013)
Ông LBN là một ĐBQH csVN có nhiều chỉ trích gay gắt ngành công an, một video clip trên Tik Tok cho thấy ông đã tấn công vấn nạn lạm quyền, vòi vĩnh, hối lộ trước nghị trường có mặt tên trùm công an Tô Lâm, điều đó có thể làm cho tên trùm SS này hận thù và chỉ đạo đàn em làm án để bắt giam ông LBN. Để thực hiện phương án này Tô Lâm chỉ đạo cho bọn ca Tỉnh Thái Bình hợp đồng (deal) với tên XHĐ đã bị bắt, theo đó chúng mớm cung cho y để khai ông LBN có dính líu vào chuyện làm ăn phi pháp của chúng để được giảm án.
13 Tháng Mười Một 20236:40 CH(Xem: 2388)
Những năm cuối 1980, quan hệ Việt Trung vẫn cực kỳ căng thẳng. Sự sụp đổ của hệ thống xã hội chủ nghĩa đã làm cho các nhà lãnh đạo Việt Nam lo ngại. Họ đã bí mật nhắn với Trung Quốc về một sự quy hàng. Để rồi 9/1990, một phái đoàn cấp cao nhất của Việt Nam đã bí mật sang Thành Đô. Tại đây, lãnh đạo Việt Nam đã phải “đưa ra nhiều lời hứa”, cả bằng văn bản, lẫn lời hứa miệng, về một sự thuần phục để đổi lấy bình thường hóa quan hệ hai nước. Cũng cần phải nói thêm rằng đầu hàng ở Thành Đô đã làm cho Trung Quốc dường như giành được 'vị thế chính nghĩa' trước dư luận quốc tế và nhất là trong nhân dân Trung Quốc dù họ...
13 Tháng Mười Một 20236:40 CH(Xem: 2186)
Tin tức tuần qua cho thấy, “đối tác chiến lược Việt – Mỹ” quả không phải là chiếc đũa thần. Intel dường như đã hủy bỏ kế hoạch mở rộng hoạt động sản xuất chip tại Việt Nam. Hôm 8/11/2023, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng bày tỏ “tiếc nuối”, đồng thời cho hay, Intel đã viện dẫn lý do rút khỏi Việt Nam, vì bị thiếu điện và thủ tục hành chính rườm rà (1). Cùng lúc đó, Bộ Tài chính Mỹ cũng vừa tuyên bố đưa Việt Nam trở lại “danh sách giám sát” về hành vi thao túng tiền tệ.
12 Tháng Mười Một 20236:23 CH(Xem: 4998)
Cuối cùng Thưởng sẽ dẫn bầu đoàn thê tử của mình về nước sau khi được đám đại sứ, lãnh sự dẫn đi ăn đặc sản như thằng Tô Lâm công du Anh Quốc, nhưng không lẽ đi một chuyến như vậy mà không có lợi ích gì? Không biết Chủ Tịt Thưởng có cho mấy chục đứa con em nhà đỏ quá giang để đến Mỹ bằng visa công vụ rồi bỏ trốn như chị Nhân Cuốc Hội công du Nam Hàn dạo trước không, thế nhưng cho dù có thì cũng không bỏ bèn gì và không có công lao gì để ‘báo công cùng boác’ cho nên đề nghị Chủ Tịt Thưởng hãy đến...
09 Tháng Mười Một 20238:18 CH(Xem: 2829)
Đại biểu Quốc hội, bà Mai Thị Phương Hoa (Nam Định) nói: “Ngoài khách quan đó là quy định của pháp luật có những điểm chưa cụ thể, chưa đồng bộ, chưa có quy định trách nhiệm rõ ràng và chưa có quy định của pháp luật về bảo vệ người dám nghĩ, dám làm, dám đột phá, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung, thì còn có nguyên nhân chủ quan như: năng lực, trình độ của một bộ phận cán bộ còn hạn chế, không kịp thời cập nhật quy định của pháp luật có liên quan để tránh làm sai; người có thẩm quyền quyết định thiếu chuyên môn lại không dám tin cấp dưới; cấp dưới có trình độ còn hạn chế. Tinh thần làm việc thụ động, sợ trách nhiệm...
30 Tháng Mười Một 2023
Song đó chưa phải là điểm đáng chú ý nhất. Góp ý của hai ông tướng quân đội, khi đó cùng là ĐBQH, mới đáng bận tâm. Tướng Sùng Thìn Cò (Phó Tư lệnh Quân khu 2), Ủy viên Ủy ban Quốc phòng An ninh (UB QPAN) Quốc hội khóa 14, nhắc ông Tô Lâm rằng: Lực lượng công an đã quá đông. Mỗi tỉnh ít nhất cũng có 3.000, tỉnh to thì 4.000 công an chính quy. Đông như thế mà còn thêm nhiều lực lượng nữa, chẳng lẽ lực lượng chính quy không đủ khả năng để chúng ta nắm tình hình, xử lý tình hình?
29 Tháng Mười Một 2023
Trước đây, thỉnh thoảng tôi cũng (kiên nhẫn) đọc các bài viết của ông Liêm đăng trên Danchimviet.infos, Tiếng Dân...nhưng càng đọc càng không hiểu ông Liêm muốn nói gì, nếu không muốn nói là những bài viết của ông Liêm...rỗng tuếch. Ông Liêm thường viết dài, dùng những từ ngữ cao siêu, khó hiểu, trích dẫn lời nói hoặc các đoạn văn từ tác phẩm của các triết gia như Friedrich Nietzsche, Sigmund Freud, George Wilhelm Hegel, Bertran Russel... để trang điểm cho bài viết của mình. Nếu chỉ có thế, chẳng có gi đáng nói. Chuyện đáng nói là càng ngày ông Liêm càng đi quá xa, vượt hẳn sự hiểu biết, lòng tự trọng của mình. Đó là chuyện ông...
27 Tháng Mười Một 2023
Tuy các cơ quan NGO quốc tế như Human Rights Watch, Amnesty International hay cả Liên Hiệp Quốc đều lên tiếng và quan ngại, nhưng CSVN vẫn luôn biện minh hàm hồ cả vú lập miệng em, rằng tất cả mọi nạn nhân đều vi phạm luật hình sự, đã qua một quá trình xét xử đúng quy trình, bị kết án. Việt Nam theo họ là một quốc gia độc lập, có chủ quyền và hệ thống pháp luật riêng, quốc tế phải tôn trọng. Hệ thống tòa án này bất công đến mức độ, lời chửi đổng của TNLT Nguyễn Văn Túc, trước tòa…”Địt mẹ tòa” trở thành một lời hiệu triệu của toàn dân hầu lật đổ độc tài CSVN và xây dựng một nền dân chủ pháp trị nghiêm chỉnh hơn.
27 Tháng Mười Một 2023
Nợ trái phiếu phát sinh trong 9 tháng đầu năm vào khoảng 167.983 tỷ, cộng với 419.000 tỷ nợ trái phiếu từ 2022, tổng khoảng 586.983 tỷ đồng. Nhưng trong số đó, 176.000 tỷ đồng nợ trái phiếu, tương đương 30% tổng giá trị trái phiếu BĐS, liên quan đến 69 doanh nghiệp BĐS, đã quá hạn trả nợ lãi theo cam kết (2).Về mặt kỹ thuật, tất cả những công ty này đã phá sản. Thuật ngữ "tái cơ cấu" chỉ là cách đánh tráo khái niệm, còn bản chất nợ không trả được là phá sản. Với tình trạng thị trường đóng băng như hiện tại, núi hàng tồn kho cần đến cả thế kỷ để tiêu thụ thì đến năm 2024, 329.500 tỷ đồng trái phiếu đáo hạn bằng cách nào?
27 Tháng Mười Một 2023
Vế phần Việt Nam, tin quốc phòng cho biết: “Số Quân tại ngũ là 482.000 người. Dự bị 5.040.000 người. Ngân sách 5.3 tỷ US Dollars.” Việt Nam mua vũ khí và chiến cụ từ Nga, Ấn Độ, Cộng Hòa Séc, Do Thái và Hoa Kỳ. Tuy nhiên, sức mạnh quân sự của Việt Nam không thể nào so với Trung Quốc. Nếu nhìn lại cuộc chiến biên giới giữa hai nước năm 1979 thì bài học thất bại chua xót của Đặng Tiểu Bình năm ấy hẳn đã được lãnh đạo Trung Quốc đương thời Tập Cận Bỉnh nhớ nằm lòng. Đó là lý do tại sao Việt Nam đã tăng ngân sách Quốc phòng và mua thêm các loại vũ khí hiện đại của Mỹ.
25 Tháng Mười Một 2023
Trên đời này không ai bỗng dưng nổi điên lên đem tiền của mình đi dâng cho thiên hạ, tất cả đều có mục đích, Phương Hằng muốn dùng tiền của mình để khiển bà Doan phải làm gì đó, Chu Ngọc Anh nhận tiền của Việt Á để làm cái gì đó, Đỗ Thị Nhàn nhận tiền của Vạn Thịnh Phát để cho qua một cái gì đó, Lê Đức Thúy ngậm hàng chục triệu đô là để cho công ty bên Úc làm cái gì đó thì ai cũng biết. Thành ra nghe thằng trưởng ban Chuyên Láo TƯ Nguyễn Văn Yên khua môi múa mép chỉ thấy buồn cười, sao hắn không bốc phét rằng đảng viên đảng csVN toàn là những người trong sạch, ai đưa thì nhận, chứ không có xin, không có đòi...
22 Tháng Mười Một 2023
Trước đây, những kẻ di dân miền bắc vào nam lập nghiệp thường ghi ơn bác hồ của chúng nó trong lòng. Thậm chí cho dù không có họ hàng, cha căng, chú kiết gì với tên hồ nhưng lại có những tên bake 2 nút (1975 cộng lại) lại tưng bừng tổ chức ăn mừng ngày sinh nhật của hắn 19/5, thậm chí có tên chủ doanh nghiệp nhỏ còn đặt hẳn 10-20 bàn ăn nhậu om xòm, và cho đó là nhớ ơn đến bác của chúng nó. Cho dù thằng bác đó là một tên Tội Phạm Diệt Chủng người dân của mình khi đã gây ra cuộc chiến tranh giết chết và làm thương tật hơn 1 triệu người và áp đặt lên một chế độ độc tài, phi dân chủ và toàn trị hôm nay.
20 Tháng Mười Một 2023
Trái lại, Việt Nam là một cựu quốc với lịch sử gần 5000 năm. Lịch sử có chiều dài của dân tộc kết tinh thành một nền văn hóa thâm thúy căn cứ trên phong tục địa phương, sự du nhập Tam Giáo bao gồm Phật, Khổng và Lão cùng với ảnh hưởng của chế độ thuộc địa Pháp, Công Giáo, nhiều hệ phái Tin Lành và những tôn giáo mới bản địa như Cao Đài và Phật Giáo Hòa Hảo. Vì thế, sự công nhận nền văn hóa truyền thống dân tộc như là một tiêu chuẩn quan trọng của luật hiến pháp Việt Nam là cần thiết.
20 Tháng Mười Một 2023
Như thế thì họa may thế giới mới công nhận VN có nền KTTT đúng nghĩa. Chứ còn một mặt cứ đi van xin thế giới công nhận, một mặt cứ ra rả tuyên truyền là ‘định hướng XHCN’ thì có mà mơ, bởi vì công nhận chúng mày có nền KTTT xong thì cái lợi ích giảm thuế chỉ nuôi sống băng đảng vô loài cầm quyền để chúng nó dẫn dắt toàn dân VN đến cái thiên đường XHCN thì có là ác mộng của loài người tiến bộ, bởi vì cái thiên đường đó nó chỉ là nơi làm giàu, thụ hưởng của bọn cầm quyền, chứ còn người dân thì cứ mãi mãi đói nghèo lạc hậu! Ai không tin thì cứ nhìn qua Cuba, Bắc Hàn, Venezuele, T+ những nước xây dựng XHCN trước Việt Nam thì sẽ rõ.
16 Tháng Mười Một 2023
Tuy nhiên, Tổng Bí thư đảng CSVN vẫn giáo điều biện bạch rằng: “Sự tan rã của Đảng Cộng sản Liên Xô, cũng như sự sụp đổ của mô hình chủ nghĩa xã hội hiện thực ở Liên Xô, càng chứng tỏ chủ nghĩa Mác-Lênin không sai, không lỗi thời, mà chính là vì người ta hiểu sai và làm sai chủ nghĩa Mác-Lênin: Sai cả về thực hiện các nguyên lý cơ bản và về vận dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng.” Nói xong, ông Trọng lại đổi giọng quanh co: “Nhưng dù sao thất bại của chủ nghĩa xã hội lần này chỉ là tạm thời. Quy luật khách quan không ai cưỡng lại được vẫn là chủ nghĩa xã hội sẽ phủ định và thay thế chủ nghĩa tư bản.