Lý Tưởng

                                                    Lý Tưởng

Vũ Hoàng Anh Bốn Phương





Cuộc sống của Con Người khác với con vật không phải bởi Con Người có bộ óc biết suy nghĩ ở tầm cao mà là Con Người sống có lý tưởng.

Lý tưởng ở đây phải hiểu là phục vụ xã hội. Tại sao phải phục vụ xã hội?

Không ai sinh ra, trưởng thành mà không nhờ sự giúp đỡ từ xã hội -- cho nên khi ở tuổi trưởng thành, người có suy nghĩ luôn luôn tìm cách đóng góp công sức để giúp cái xã hội mình đang sống, đã nuôi dưỡng mình, trở thành một xã hội càng ngày càng mạnh về mặt kinh tế lẫn tinh thần, một xã hội nhân bản tôn trọng mọi người.

Xã hội hình thành từ nhiều cá nhân và mỗi cá nhân có cá tính khác biệt nhau -- từ đó tạo ra sự phức tạp của xã hội. Sự phức tạp của xã hội càng gia tăng khi số người trên trái đất tiếp tục tăng trưởng; và vì đời sống vật chất đã vượt thắng ở nhiều người cho nên xã hội không những đối diện với giàu-nghèo mà còn đối diện khủng hoảng khí hậu, môi trường sống. Ở một số quốc gia phát triển còn phải đối diện với nạn lão hóa mà dân số ở quốc gia phát triển đó đang đi xuống.

Lý tưởng đóng một vai trò rất quan trọng trong cuộc sống cá nhân là để quân bình về đòi hỏi vật chất, tinh thần; và san sẻ những cái mình đã có cho người khác trên nhiều lãnh vực từ kiến thức đến tiền bạc, hay kinh nghiệm của đời sống trên lãnh vực tự giáo dục.

Người sống có lý tưởng luôn luôn bận rộn với cuộc sống trên nhiều lãnh vực bởi đối với họ sống tức là phục vụ, phục vụ tức là sống. Họ cũng có những nhu cầu ăn, mặc, giải trí như bao nhiêu người khác nhưng họ biết chọn thái độ lựa cơm gắp mắm và biết thế nào gọi là đủ để dành thời gian còn lại của bản thân giúp xã hội, phục vụ cái lý tưởng mà họ đã có.

Lý tưởng không phải một sớm một chiều hình thành mà cái lý tưởng đó có thể khởi đầu từ tuổi thiếu niên khi cá nhân đó quan tâm về con người, về cuộc sống của bản thân lẫn cuộc sống của xã hội. Chính sự quan tâm đó được nuôi dưỡng để khi đến tuổi trưởng thành, cá nhân đó vừa sống như mọi người nhưng cũng dành thời gian phục vụ cái lý tưởng mình đã có.

Người sống có lý tưởng là người luôn luôn suy tư, đặt câu hỏi và tự chính bản thân đi tìm câu trả lời. Người sống có lý tưởng là người hiểu ở chính mình, dù mình tài giỏi đến đâu vẫn có người tài giỏi hơn mình trong cùng một ngành -- cho nên người có lý tưởng luôn luôn đối xử với mọi người trong một tinh thần kính trọng (respect) chứ không xem thường người khác.

Người sống có lý tưởng hiểu rằng sự hiểu biết của con người luôn luôn giới hạn từ đó họ hiểu rằng cái mình biết hôm nay có thể trở thành vô giá trị hoặc sai lầm ở tương lai. Từ đó người có lý tưởng luôn luôn chuẩn bị tinh thần để thay đổi, học hỏi nhằm nâng cao tri thức, nhận thức cho phù hợp với điều kiện thực tế của thời đại.

Người sống có lý tưởng luôn luôn đặt đúng vị trí của mình trong sinh hoạt của xã hội bởi họ hiểu là nếu đặt sai vị trí thì sẽ làm hại đến xã hội và hại luôn bản thân của chính mình. Thí dụ người có lý tưởng muốn giúp cộng đồng nhưng biết mình không có tài lãnh đạo nên chỉ giúp cộng đồng trong cái khả năng mình có, trên lãnh vực mình giỏi là biết tìm cách để vận động gây quỹ cho bất cứ lợi ích nào đó của cộng đồng muốn nhắm đến.

Đừng lầm lẫn với người sống có lý tưởng với những người lợi dụng cái lý tưởng với mục đích tạo uy tín cho bản thân và xem thường những người khác bởi nghĩ rằng mình hiểu biết hơn mọi người. Những người mà suốt cuộc đời cắm đầu làm giàu để rồi khi về già nói rằng tôi yêu nước, thương đồng bào, quan tâm đến xã hội thì chúng ta cần phải xét lại cái lý tưởng mà cá nhân đó đang muốn rao bán.

Có những người giàu có từ thuở nhỏ nhưng không bám theo mộng làm giàu mà dành thời gian, dành sự giàu có đó để đóng góp, phục vụ xã hội, phục vụ những người không có cơ hội. Đây chính là những người giàu nhưng có lý tưởng thực sự bằng hành động ngay từ thuở nhỏ chứ không chờ đến già thì mới thực hiện chuyện phục vụ xã hội.

Người sống có lý tưởng, thông thường, ít bị khủng hoảng tinh thần bởi cái lý tưởng trong tri thức của họ luôn luôn làm họ thức tỉnh. Và khi họ càng lớn tuổi thì sự khủng hoảng tinh thần càng ít đi bởi họ thấy được giá trị cuộc sống của chính bản thân và của mọi người.

Nếu xã hội có nhiều thanh thiếu niên sống có lý tưởng, theo đuổi cái lý tưởng phục vụ con người và xã hội suốt cuộc đời thì xã hội sẽ tốt đẹp hơn, nhân bản hơn.

Thực tế thì chúng ta đang đối diện với một xã hội sống vì dục vọng của vật chất và số người sống có lý tưởng chỉ đếm trên đầu ngón tay. Có lẽ nền giáo dục hiện tại không nói nhiều về lý tưởng phục vụ con người và xã hội mà chỉ nói đến cái “lý tưởng” thực hiện giấc mơ làm giàu nhằm phục vụ cái dục vọng của bản thân.

Lý tưởng, lý tưởng của phục vụ con người và xã hội cần phải có trong một con người muốn đạt tu dưỡng thắng nhân ở chính bản thân mình.

Làm được hay không còn tùy thuộc vào ý chí mạnh hay yếu; tự bản thân làm chủ được con người của mình hay để dục vọng làm chủ con người của mình.