Ở Việt Nam, giải cứu là một khái niệm nghe ra rất quen thuộc, nghe riết thành chán cả tai, từ giải cứu heo, giải cứu sầu riêng. Giải cứu vú sữa, giải cứu chuối ba hương, giải cứu dưa hấu, giải cứu bưởi, giải cứu lúa… rồi đến giải cứu muối, giải cứu chanh dây… Dường như sự giải cứu là một chuẩn mực anh hùng, chuẩn mực quân tử xã hội chủ nghĩa trong lúc này. Và nghe ra chính phủ, đảng và nhà nước rất chi là anh hùng trong chuyện giải cứu heo, giải cứu gà, giải cứu dưa hấu, giải cứu chanh dây, giải cứu bưởi, giải cứu sầu riêng… Có lẽ sống với anh hùng quá lâu, người dân trở nên yếu đuối và luôn mong được anh hùng giải cứu chăng?

Nhưng có rất nhiều dân oan mất đất, cũng là chuối nhưng chuối ở Hải Phòng bị chặt hạ hàng ngàn cây trong đêm, ngay vào vụ thu hoạch, sau đó giang hồ tiếp tục đe dọa người trồng chuối nhưng chẳng thấy ai giải cứu cả! Rồi hàng ngàn dân oan bị mất đất, kêu gào khản cổ giữa thủ đô Hà Nội, bị giang hồ (lại giang hồ, không hiểu giang hồ ở đâu ra mà lộng hành ngay giữa thủ đô, chẳng ma nào dám đụng vậy chứ?!) chèn ép, đánh đuổi, cũng chẳng có ma nào giúp họ một tay chứ đừng nói đến giải cứu! Đó là chưa nói đến hàng ngàn người dân bị bắt bớ, đánh đập trên biển bởi Trung Quốc, họ bị bắn giết, đánh đập, bắt bớ, cướp hết tài sản, cũng chẳng có ai giải cứu cho họ!

Sao lại có chuyện tréo ngoe, ngược ngạo như vậy? Vì đơn giản, giải cứu cho dân oan không nhưng không mang lại lợi lộc cho mối quan hệ Việt – Trung mà còn có khi làm ảnh hưởng đến mối quan hệ này. Còn giải cứu chuối, giải cứu heo, giải cứu chanh dây hay kính thưa các loại giải cứu khác không liên quan đến con người đều là chuyện cứu mối quan hệ Việt Trung. Nói là giải cứu cho nông dân nhưng thực ra là giải cứu cho đảng thông qua giải cứu mối quan hệ bốn tốt mười sáu vàng này!

Vì sao? Vì nếu giải cứu cho ngư dân trên biển thì chắc chắn phải đụng độ với Trung Quốc, mà đụng độ với Trung Quốc thì chẳng khác nào đảng, nhà nước tự treo mồm, tự giết mình. Rồi chuyện dân oan mất đất, thử nhìn lại các dân oan đã mất đất vì đâu, vì ai? Hầu hết đất của người dân bị nhà nước hoặc cán bộ nhà nước tịch thu một cách bất minh hoặc giải tỏa, đền bù không thỏa đáng để biến thành món hàng của họ để rồi hoặc là xây dựng dinh thự của họ hoặc bán cho người ta xây dựng hoặc cho thuê, mà đối tượng thuê thường là người nước ngoài, đặc biệt là Trung Quốc. Cuối cùng, nếu giải cứu các dân oan thì khác nào tự phơi cái lưng ghẻ của mình, tự hại các đồng chí của mình. Và sâu xa hơn là hại cả những mối quan hệ mờ ám Việt – Trung trong chuyện làm ăn, khai thác, tận thu tài nguyên và vắt kiệt sức lao động của người Việt?

Chính vì lẽ này mà hầu hết tiếng kêu cứu của dân oan, của ngư dân, của những người thấp cổ bé miệng trong xã hội Việt Nam lọt thỏm giữa thinh không tuyệt vọng và tiếng ồn tiệc tùng của kẻ nắm quyền bính trong tay. Có thể nói rằng chưa bao giờ sinh mạng và danh dự cũng như vị trí/thế giá của người dân Việt Nam lại thấp như bây giờ. Ngược lại, bất kỳ loại nông sản nào có liên quan đến Trung Quốc đều được giải cứu, tiếng hô hào “giải cứu, giải cứu” nghe cứ rầm rầm như thể trời đang long, đất đang lở trên các trang báo nhà nước. Vì sao?

Lại phải hỏi vì sao để rồi trả lời vì ông anh Trung Quốc to con lớn xác, đụng điến là không chừng mất chế độ. Nên chi mọi thứ có liên quan đến ông Trung Quốc, cho dù là một thằng nhãi nhép buôn gian bán lận, lừa dối, bịp bợm với cái mác doanh nhân hay tư thương Trung Quốc dám qua Việt Nam để lừa bịp, thám thính, theo dõi, rình mò an ninh và thao túng, phá hoại, làm rối loạn thị trường Việt Nam để rồi nông dân Việt Nam phải than van, kêu rêu vì bị nó lừa. Nhưng nhà nước, chính phủ, thay vì trục xuất hắn ra khỏi biên giới hoặc nếu trầm trọng thì bắt nhốt thì lại không nói, không nhắc gì đến hắn, để rồi lại kêu gọi, năn nỉ hắn qua mua hàng trở lại.

Thực ra, nói là giải cứu nhưng nghe ra thì có vẻ như chịu đấm ăn xôi, chịu nhục hơn là giải cứu. Bởi chẳng có gì khác ngoài việc lãnh đạo Cộng sản Việt Nam phải thân chinh sang Trung Quốc, năn nỉ họ xài nông sản Việt Nam trở lại để “giải cứu” nông dân Việt Nam. Cuối cùng thằng nhãi nhép đội lốt doanh nhân hay nhà buôn kia lại trở thành ân nhân sau quá trình đầu cơ, gài bẫy và cho nông dân Việt sập bẫy. Cái thiên tài, cái anh hùng của nhà lãnh đạo Việt Nam là đây, là chỗ năn nỉ ỉ ôi kẻ đã sập bẫy mình sang cứu mình bằng cái bẫy khác nhỏ hơn tí chút!

Và vô hình trung, suốt mấy chục năm nay, khi mà nhà cầm quyền Việt Nam quyết định chọn Trung Quốc làm đối tác, làm đàn anh che chở chế độ, mọi thứ đều phụ thuộc vào Trung Quốc thì về phía người nông dân, dường như nông dân phải thụ động trong mọi vấn đề, càng ngày, người nông dân càng trở nên mù mờ, mụ mị, cứ nhắm mắt đưa chân mà sản xuất nông sản theo thời vụ, theo yêu cầu của nhà buôn Trung Quốc, không cần suy nghĩ gì về tương lai ngành nghề, về dân tộc tính hay về an toàn thực phẩm. Cứ nhắm mắt làm bừa cho đến khi thất bại vì bị Trung Quốc lật kèo thì lại kêu than, chờ nhà nước “gải cứu”. Và nhà nước lại năn nỉ Trung Quốc để giải cứu cho nông dân Việt Nam. Thực sự là không có lối thoát.

Và khái niệm giải cứu càng xuất hiện nhiều bao nhiêu càng cho thấy mức độ trầm trọng trong vấn đề vong nô của người Việt trước đồng tiền và kẻ lừa bịp đội lốt nhà buôn đến từ phương Bắc. Và càng kêu gọi giải cứu nông dân bao nhiêu, nhà cầm quyền càng chứng minh rõ hơn về sự bất lực và yếu kém của họ! Giải cứu, thật sự là Việt nam bây giờ cần một cuộc giải cứu rốt ráo!

RFA Blog