Lê Quang Ngọ và Lê Quí Trọng
Báo Tiếng Dân
Ngày 9-2-2023 vừa qua, Bộ Công an đã tổ chức “cuộc họp bàn tổ chức sản xuất phim về cố Chủ tịch nước Trần Đại Quang và sản xuất phim tài liệu điện ảnh hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống công an nhân dân”, mục đích “nhằm tuyên truyền đến cán bộ, chiến sĩ và nhân dân hiểu thêm về quá trình tham gia cách mạng và những đóng góp to lớn của cố Chủ tịch nước, Bộ trưởng Bộ Công an Trần Đại Quang với sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và xây dựng lực lượng công an nhân dân.” và để “ cổ vũ, động viên, khích lệ các thế hệ đi sau tiếp bước, noi gương, quyết tâm phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.” (1)
Kịch bản cuộc họp được dàn dựng rất chuyên nghiệp, nhưng có một điều khiến dư luận phải để tâm là người chủ trì cuộc họp này lại là Trần Quốc Tỏ, em ruột Trần Đại Quang, hiện là Thượng tướng, Thứ trưởng Bộ Công an. Như vậy sự khách quan của cuộc họp này không còn nữa mà ẩn chứa đằng sau đó có thể có những tính toán kỹ lưỡng của bộ này nhằm làm cho hình ảnh lực lượng “Còn đảng còn mình” trở nên đẹp đẽ hơn trong mắt người dân cũng như bạn bè quốc tế.
So với những bộ trưởng tiền nhiệm thì quả thực Trần Đại Quang là người có tuổi đời trong ngành lâu năm nhất và cũng là niềm tự hào cho các thành viên của bộ này khi thủ trưởng của họ trở thành nguyên thủ quốc gia. Vì vậy để hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống lực lượng công an nhân dân (19-8-1945 – 19-8-2025) thì công tác tuyền truyền quảng bá cho ngày truyền thống đã sớm được đặt ra và đó chính là lý do để diễn ra cuộc họp này. Ở đây không thể loại trừ khả năng Trần Quang Tỏ một công đôi việc, dùng ảnh hưởng của mình để lobby cho việc đánh bóng hình ảnh của anh mình song song với việc sản xuất phim tài liệu điện ảnh hướng tới ngày truyền thống này, bởi nó rất hợp lý theo lời dạy của Hồ Chí Minh:”Muôn việc thành công hay thất bại, đều do cán bộ tốt hay kém”.
Thật ra người dân đất Việt không ai không biết thân thế và sự nghiệp của Trần Đại Quang, từ việc khai man năm sinh để có lợi cho việc tiến thân (2), đến những “chiến công” đàn áp các cuộc biểu tình của người Thượng ở Tây nguyên năm 2004 (3, 4). Là bộ trưởng Bộ Công an trong thời gian 5 năm (2011 – 2016) nhưng Trần Đại Quang “để lại một di sản nặng nề, là Bộ Công an, với một cuộc cải cách hay là ‘thay máu toàn diện’. Từ 12 Tổng cục giải thể hết, chỉ còn lại các Cục, rõ ràng là hàng loạt tướng lĩnh, rồi sĩ quan cấp tá, cấp này kia ra đi phải được bố trí trở lại. Việc sắp xếp bộ máy khổng lồ như thế, rồi phong tướng, phong quan hàng loạt như thế, thì bây giờ việc bố trí như thế nào? Và những dấu hiệu tiêu cực mà bây giờ đã thành tội phạm rồi, như vụ án Vũ Nhôm, rồi một số tướng lĩnh bị điều tra tiêu cực”.
Còn trong con mắt của bạn bè quốc tế – nói theo giọng báo chí lề phải – khi ngồi vào ghế Chủ tich nước thì Trần Đai Quang”thường xuất hiện với vẻ không thoải mái trong mắt công chúng và không được các đồng sự cao cấp của Đảng Cộng sản tín nhiệm”. Rồi thì “Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã thực hiện các bước cắt giảm cơ cấu nặng nề của Bộ này, nơi có quá nhiều tướng lĩnh được hưởng đặc quyền nhưng lại có quá ít việc để làm”. Và “Di sản của Chủ tịch Quang là cuộc đàn áp kéo dài nhiều năm đối với quyền con người, và tống giam các tù nhân chính trị nhiều hơn so với những người tiền nhiệm“ (5).
Người dân Việt Nam ai cũng biết, Bộ Công an là một bộ siêu quyền lực trong bộ máy công quyền ở Việt Nam, ở đó các cán bộ cao cấp của bộ này với căn bệnh kiêu ngạo công sản trầm kha, cho mình có quyền làm bất kỳ thứ gì có lợi cho ngành và cho đảng. Với sức mạnh uy quyền ghê gớm, họ tự đề cao mình, ngành nghề mình, thực thi công vụ một cách duy ý chí, không thèm cân nhắc đến việc làm thiếu cẩn trọng của họ gây ra hậu quả ra sao, để ý đến phản ứng của xã hội thế nào. Hẳn bạn đọc còn nhớ những siêu phẩm của bộ này trong năm 2022 vừa qua, khi đưa ra mẫu hộ chiếu mới không có mục nơi sinh, gây ra biết bao phiền toái cho người sử dụng, cũng như các nước liên quan, để rồi sau đó phải tự chấm dứt tình trạng “vênh” này (6). Hay như việc khánh thành tượng đài “Công an nhân dân vì dân phục vụ” siêu hiện thực tại Hà Nội vào ngày 17-7-2022 (7).
Trong cuộc họp ngày 9-2-2023 vừa qua “Bộ Công an chỉ đạo các đơn vị chức năng, trực tiếp là Cục Công tác đảng và công tác chính trị tham mưu, đề xuất xin ý kiến chỉ đạo của Ban Bí thư về việc tổ chức sản xuất phim về cố Chủ tịch nước Trần Đại Quang. Thứ trưởng Bộ Công an Trần Quốc Tỏ đề nghị các đơn vị liên quan xây dựng kế hoạch tổ chức sản xuất phim và sự phối hợp của các cơ quan, ban ngành liên quan trong cung cấp thông tin, tư liệu…”
Và theo nguồn được trích dẫn thì cuộc họp đã thể hiện sự sắp xếp nhịp nhàng “kẻ tung người hứng”, nên mới có cảnh: “Phó Trưởng Ban Tuyên giáo T.Ư Phan Xuân Thuỷ – người cùng tham dự cuộc họp – cho biết, Thường trực Ban Bí thư đã giao Ban Tuyên giáo T.Ư chủ trì, phối hợp với Đảng uỷ Công an Trung ương, Ban cán sự đảng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chỉ đạo Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương thu thập tư liệu, hình ảnh về cố Chủ tịch nước Trần Đại Quang để lưu trữ, bảo quản đầy đủ.
Ông Phan Xuân Thủy cho biết, việc sản xuất, sử dụng và tuyên truyền bộ phim thực hiện theo Kết luận số 88 của Bộ Chính trị, đến khi kỷ niệm 100 năm ngày sinh ông Quang, ngày 12-10-2056, có thể bổ sung, cập nhật thêm.
“Thứ trưởng Bộ Công an Trần Quốc Tỏ đề nghị Ban Tuyên giáo T.Ư chủ trì, sớm ban hành kế hoạch, thành lập Ban Chỉ đạo tổ chức sản xuất phim để Đảng uỷ Công an Trung ương chủ động xây dựng kế hoạch phối hợp thực hiện, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chỉ đạo Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương triển khai sản xuất phim với tinh thần đầy đủ, chất lượng nhất”.
Trước đây Bộ Công an cũng đã từng làm phim tài liệu về Trần Quốc Hoàn (8), bộ trưởng Bộ Công an đầu tiên của chính quyền mà con người thật của y đã được nhà báo Lê Phú Khải mô tả tường tận trong Hồi ký “Lời ai điếu”. Ấy vậy mà Hà Nội vẫn có một con đường mang tên Trần Quốc Hoàn để mọi người dân biết đến cái gọi là “công trạng” của y.
Rồi đây những gì mà những người được giao nhiệm vụ làm phim về cuộc đời và sự nghiệp của Trần Đại Quang muốn dày công thực hiện sẽ không gây được sự hấp dẫn nào cho khán giả. Có lẽ điều khán giả mong đợi nhất khi xem bộ phim này là được thấy nơi ông ta “yên giấc ngàn thu” rộng lớn và được xây cất công phu như thế nào để xứng tầm với những cống hiến của ông ta cho chính quyền này. Và cũng theo kịch bản của cuộc họp này, rồi đây người dân cũng không phải ngỡ ngàng, khi vào một ngày đẹp trời nào đó thuận theo ý đảng Hà Nội ngàn năm văn vật và một số thành phố khác của xứ Đông Lào, có thêm một con đường mang tên … Trần Đại Quang!
________
Chú thích:
3. Đàn áp người Thượng tại Việt Nam – Wikipedia tiếng Việt (Xem phần biểu tình năm 2004)
4. https://baotiengdan.com/2018/09/22/nhung-di-san-thanh-tich-cua-tran-dai-quang/
5. https://vi.wikipedia.org/wiki/Tr%E1%BA%A7n_%C4%90%E1%BA%A1i_Quang (phần đánh giá)
6. https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cq54k4yg1kjo
7. https://thanhnien.vn/khi-tuong-dai-van-chi-de-tuyen-truyen-1851479189.htm
%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D773725623.-%3B)