Khi một Tổng thống phá hoại đất nước của mình

Nicholas Kristof
New York Times
     04/11/2020

Dịch bởi: Người Mỹ Gốc Việt 

   Cuối cùng, sự can thiệp lớn nhất vào cuộc bầu cử của Mỹ không đến từ Nga, Trung Quốc, Iran hay Triều Tiên. Nó đến từ tổng thống Hoa Kỳ.

Khi tôi viết điều này, chúng ta vẫn chưa biết chắc ai đã thắng cuộc bầu cử, mặc dù Joe Biden có vẻ ở vị trí vững chắc để giành chiến thắng trong Nhà Trắng và đảng Cộng hòa sẽ giữ được Thượng viện.

Nhưng chúng ta biết chắc chắn rằng Tổng thống Trump đã nói dối trước công chúng vào sáng sớm thứ Tư khi ông tuyên bố chiến thắng và tìm kiếm sự giải cứu tư pháp khỏi các cử tri. Sự trơ trẽn của ông ta làm suy yếu hệ thống bầu cử của chúng ta và chính ý tưởng về sự chuyển giao quyền lực một cách hòa bình.

Thật khó để tưởng tượng rằng Tối cao Pháp viện, cho dù nó có thể đã bị chính trị hóa, có đồng hành với một trò giả dối như vậy. Tôi không tin rằng Trump, nếu ông ấy thua một cách rõ ràng, có thể tại vị; nếu ông ta cố gắng cố thủ trong Phòng Bầu dục, ông ta sẽ bị áp giải ra ngoài vào ngày 20 tháng 1.

Tuy nhiên, những gì Trump đã làm là những gì người Nga luôn cố gắng làm: gây nghi ngờ về các cuộc bầu cử của Mỹ và gây bất ổn cho Hoa Kỳ. Bản cáo trạng liên bang năm 2018 về các tin tặc Nga phá hoại bầu cử đã cáo buộc rằng chúng đã tham gia vào "cuộc chiến thông tin chống lại Hợp chủng quốc Hoa Kỳ," bằng cách gây ra sự lúng túng và ngờ vực làm suy giảm tính toàn vẹn của các cuộc bầu cử và làm hỏng tính hợp pháp của chính phủ mới lên. Đó chính xác là những gì Trump hiện đang làm. Ông ta có thể ôm và hôn cờ Mỹ và giả vờ là một nhà ái quốc vĩ đại, nhưng đây là một sự phản bội đất nước của chúng ta.

Nếu Biden thắng sau vụ đầu độc chén thánh này, ông ta sẽ thừa kế một đất nước bị chia rẽ nặng nề sau một cuộc bầu cử mà nhiều người sẽ cho là bất hợp pháp, và sẽ khó điều hành hơn và Hoa Kỳ càng khó gây ảnh hưởng trên toàn thế giới. Các tin tặc Nga ở St. Petersburg phá hoại chính phủ của chúng ta là một chuyện; nhưng nó còn bi thảm hơn nhiều khi tổng thống cũng làm như vậy từ Nhà Trắng.

Phó Tổng thống Mike Pence đã phát biểu ngay sau Trump và không lặp lại tuyên bố chiến thắng của tổng thống hoặc lời của ông ấy để kêu gọi tòa án can thiệp. Nhưng Pence đã để cho những lời nói dối của sếp mình đứng vững, và hầu hết các đảng viên Cộng hòa hàng đầu cũng đã giữ im lặng.

Cuộc tấn công mới nhất của Trump nhằm vào tính toàn vẹn của hệ thống bầu cử của Mỹ và chuyển giao quyền lực một cách hòa bình - phép thử cơ bản của nền dân chủ - diễn ra sau nhiều năm dối trá và nỗ lực nhằm làm mất uy tín của hệ thống bầu cử. Và vâng, đúng rằng nó là một hệ thống bầu cử còn tồn các yếu tố phi dân chủ rõ ràng, nhưng đây không phải là những gì Trump đã nói.

Biden sẽ dễ dàng giành được số phiếu phổ thông với mức chênh lệch của hàng triệu phiếu bầu, nhưng kết quả chỉ nằm trong nghi ngờ vì Cử tri đoàn. Trong khoảng thời gian từ năm 2000 đến năm 2016, hai trong ba lần đảng Cộng hòa thắng cử tổng thống khi thua số phiếu phổ thông. Và nếu Tòa án Tối cao có nhúng tay vào cuộc bầu cử này, một phần ba số thẩm phán đã được Trump bổ nhiệm sau khi ông thua 2,9 triệu phiếu phổ thông.

Thượng viện cũng có những vấn đề tương tự. Các thượng nghị sĩ đảng Dân chủ hiện tại đại diện cho nhiều hơn 14 triệu cử tri so với các đảng viên Cộng hòa ở Thượng viện, nhưng đảng Dân chủ lại chiếm thiểu số do ảnh hưởng quá lớn của các bang có dân số thấp.

Thượng nghị sĩ Mike Lee, một đảng viên Cộng hòa từ Utah, đã nói thẳng rằng, "chúng ta không phải là một nền dân chủ" mà là một nước cộng hòa (thực ra, chúng ta là cả hai). Ông Lee, cùng với Thượng nghị sĩ Ted Cruz, một đảng viên Đảng Cộng hòa ở Texas, thậm chí còn khuyến nghị bãi bỏ Tu chính án thứ 17, quy định về bầu cử thượng nghị sĩ trực tiếp. Nếu các thượng nghị sĩ được các cơ quan lập pháp bang chọn như xưa kia, đảng Cộng hòa sẽ giành được thêm một vài ghế.

Nói rộng hơn, phần lớn Đảng Cộng hòa dường như sợ cử tri và tin rằng con đường chiến thắng tốt nhất của họ là ngăn chặn bỏ phiếu hoặc thậm chí, trong trường hợp của Quận Harris, Texas, huỷ bỏ các lá phiếu. Chúng ta không còn có thuế bầu cử (poll tax) ​​và các điều khoản sót lại để tước quyền của cử tri Da đen nữa, nhưng các quan chức Cộng hòa hiện đại hóa các rào cản đối với việc bỏ phiếu của người da màu. Một nghiên cứu cẩn thận được công bố trên tạp chí Scientific American năm ngoái cho thấy cử tri ở các khu dân cư chủ yếu là người Da đen có khả năng phải đợi hơn 30 phút để bỏ phiếu so với cư dân của các khu dân cư da trắng.

Chính ông Trump đã nói vào tháng 3 rằng ông phản đối những nỗ lực khuyến khích bỏ phiếu nhiều hơn bởi vì “nếu bạn đồng ý với điều đó, bạn sẽ không bao giờ có một đảng Cộng hòa được bầu ở đất nước này nữa.”

Tuy nhiên, đây là một suy nghĩ khác: Có lẽ đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ đã quá nhanh chóng khi cho rằng tỷ lệ cử tri đi bầu cao hơn chắc chắn là điều không tốt cho tương lai đảng Cộng hòa.

Cuộc bầu cử này dường như đã có số cử tri đi bỏ phiếu cao nhất trong 120 năm, và Biden và Trump có thể kết thúc với tư cách là người chiến thắng hạng nhất và hạng nhì về số phiếu phổ thông trong lịch sử nước Mỹ. Trump đã nhận được sự ủng hộ của thêm nhiều triệu cử tri trong cuộc bầu cử này so với bốn năm trước.

Theo các cuộc thăm dò ý kiến cử tri sau khi bầu, Trump đã giành được phiếu bầu từ 18% đàn ông Da đen và 36% đàn ông Latinh, cùng với 58% đàn ông da trắng.

Đảng Dân chủ đã nhận quá nhiều trong cuộc bầu cử này: một ứng cử viên được xem là nhẹ nhàng và có thể được bầu chọn, những chuỗi giận dữ mới từ Trump, những tiết lộ thường xuyên về  tham nhũng hoặc những điều không hay liên quan đến ông ta, những lời tố cáo về ông từ các thành viên gia đình và cựu trợ lý, và trên hết là một đại dịch không được quản lý tốt đã giết chết 230.000 người Mỹ và tàn phá nền kinh tế.

Tuy nhiên, nhiều cử tri đã nhìn thấy tất cả những điều này và không hề bối rối. Tiến sĩ Irwin Redlener, một chuyên gia về quản lý thảm họa sức khỏe, nói rằng Trump đã giành được chiến thắng tại 9 trong số 10 bang có tỷ lệ nhiễm coronavirus cao nhất.

Vì vậy, khi tôi băn khoăn về những nỗ lực của Trump trong việc thực hiện công việc của Nga và làm giảm tính chính đáng của cuộc bầu cử này, tôi cũng tiếp tục vật lộn với câu hỏi này: Làm thế nào mà rất nhiều triệu người Mỹ đã quan sát Trump trong bốn năm, phải chịu đựng nỗi đau của việc ông ấy thất thủ trước Covid-19, lắng nghe các chuỗi dài những lời nói dối của ông ta, quan sát các cuộc tấn công của ông ta vào các định chế Hoa Kỳ - và rồi vẫn bỏ phiếu cho ông ta với số lượng lớn hơn trước?

Nguyên bản tiếng Anh:

When a President Sabotages His Own Country