Ông Phạm Minh Chính – Ủy viên Bộ Chính trị đảng CSVN, Thủ tướng Việt Nam lại vừa đẩy hệ thống chính trị, hệ thống công quyền vào ma trận phòng, chống dịch COVID-19…

Hôm 15/9/2021, tại Hội nghị Đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ Việt Nam triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ 13 của Đảng, ông Chính chỉ trích hệ thống chính trị, hệ thống công quyền các cấp đã tỏ ra kém cỏi trong việc thực hiện công cuộc phòng, chống đại dịch COVID-19:

Có một khu phố thôi, phong tỏa luôn cả xã, cả phường. Có một xã thôi, phong tỏa luôn cả huyện. Phong tỏa để làm gì thì không đặt ra, không có mục tiêu, không có lộ trình, không có biện pháp. Cứ phong tỏa 14 ngày xong thấy có F0 lang thang trong cộng đồng lại phong tỏa rồi lại tiếp tục phong tỏa…

Theo lời ông Chính, thực trạng đó khiến ông phải chất vấn thuộc cấp: Tôi mới hỏi tiếp tục phong tỏa đến bao giờ?… Tôi mới nói anh em bây giờ phải làm lại. Nói phải rất rõ. Làm sao nói phải thật là giản dị. Khoa học ở chỗ giản dị, làm sao cho dễ hiểu, dễ nhớ, dễ làm, dễ giám sát, dễ kiểm tra, dễ đánh giá (1)…

Nhận xét và tuyên bố của Thủ tướng Việt Nam về… phong tỏa – một trong những giải pháp chính trong Chiến lược phòng, chống đại dịch COVID 19 ở Việt Nam suốt từ đầu năm ngoái đến nay – khiến thiên hạ có cảm giác, Việt Nam vừa có… “tân” Thủ tướng cũng tên là… Phạm Minh Chính!

“Tân” Thủ tướng Phạm Minh Chính khác xa… “cựu” Thủ tướng Phạm Minh Chính. “Tân” Thủ tướng không chấp nhận chỉ đạo của “cựu” Thủ tướng đối với hệ thống chính trị, hệ thống công quyền trong ngăn ngừa đại dịch: Đó là “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng” (2), là phải biến… “mỗi phường xã thành một pháo đài” (3)…

Có thể vì… thừa lịch sự và… dư văn hóa nên “tân” Thủ tướng không đả động gì đến sai lầm nghiêm trọng của… Thủ tướng tiền nhiệm cũng tên là… Phạm Minh Chính. Ông chỉ tập trung chê trách những thuộc cấp của… Thủ tướng tiền nhiệm đã răm rắp thực thi chủ trương, yêu cầu phong tỏa không có mục tiêu, không có lộ trình, không có biện pháp!

Rồi có thể vì đối tượng trò chuyện là trí thức khoa học và công nghệ Việt Nam nên “tân” Thủ tướng ứng xử cũng rất khác so với… Thủ tướng tiền nhiệm! Ông đề cao… khoa học.

Thực tế cho thấy, trong vai trò lãnh đạo công cuộc phòng chống đại dịch COVID-19 ở Việt Nam, Thủ tướng tiền nhiệm cũng là người đưa ra những chỉ đạo rất rõ, rất giản dị, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ làm, dễ giám sát, dễ kiểm tra, dễ đánh giá giống như mong muốn của… “tân” Thủ tướng. Có gì rõ ràng, giản dị, dễ hiểu, dễ nhớ hơn… đòi hỏi phải xem “dịch” như “giặc”, dễ làm hơn… truy lùng F0, F1 như… kẻ thù của nhân dân, dễ giám sát hơn… cưỡng bức cách ly, dễ kiểm tra hơn… phong tỏa nghiêm ngặt trên diện rộng.

Dẫu Thủ tướng tiền nhiệm khác… “tân” Thủ tướng ở chỗ xem thường, không bận tâm đến cảnh báo, khuyến cáo của những người có… tri thức khoa học nhưng kết quả vẫn rất… dễ đánh giá: Số người nhiễm, số người tử vong tăng chóng mặt, tỉ lệ tử vong vượt xa mức trung bình của thế giới (4) và chủ yếu nằm ở tầng đầu trong tháp điều trị do Bộ Y tế Việt Nam xác lập (5). Doanh nghiệp thi nhau đóng cửa ngưng hoạt động, kinh tế suy sụp, công khố trống rỗng, dân chúng thêm khốn khổ, lầm than, tuyệt vọng về tương lai…

***

Diễn biến đợt dịch COVID-19 thứ tư tại Việt Nam suốt bốn tháng vừa qua khiến rất nhiều người ngậm ngùi cho thân phận thường dân: Làm dân vừa khó, vừa khổ! Song trong vài tuần gần đây, cách hành xử của ông Phạm Minh Chính giúp thiên hạ nhận ra: Làm viên chức trong hệ thống chính trị, hệ thống công quyền cũng… không dễ!

Sau cuộc họp trực tuyến giữa ông Chính với lãnh đạo hai tỉnh Tiền Giang, Kiên Giang, lãnh đạo các huyện – thị xã và phường – xã – thị trấn của hai tỉnh này hôm 13 tháng 9, nhiều người, nhiều giới đã… cùng với Thủ tướng chê trách những viên chức hữu trách… yếu kém, lúng túng trong lãnh đạo, chỉ đạo (7).

Một số viên chức lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền ở Kiên Giang – nơi bị dè bỉu dữ dội nhất – than với báo giới rằng họ cảm thấy buồn vì bị xem như học trò phải… trả bài cho Thủ tướng (7). Cảm nhận và so sánh ấy không sai. Thậm chí trong cuộc họp, có một Phó chủ tịch tỉnh bị ông Chính nạt vì “nhắc bài” cho Bí thư tỉnh!..

Cuộc họp trực tuyến vừa đề cập là sự kiện thật sự hi hữu. Trước giờ tại Việt Nam, công khai phát tán nội dung những cuộc họp giữa lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền trung ương với lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền địa phương để kiểm điểm việc thực thi chủ trương, chính sách nào đó cho dân chúng xem xét, chỉ trích năng lực của cả những cá nhân là lãnh đạo lẫn hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị, hệ thống công quyền địa phương luôn luôn là điều cấm kỵ!

Cho dù việc thông tin rộng rãi về cuộc họp trực tuyến vừa đề cập khiến công chúng thêm ngán ngẩm cả về tâm lẫn tầm của hệ thống chính trị, hệ thống công quyền nhưng nó tạo ra những lợi ích hết sức tích cực cho… Thủ tướng. Dân chúng “tận mục sở thị”, Thủ tướng hơn hẳn thuộc cấp cả về ý thức trách nhiệm lẫn khả năng quản trị, điều hành. Thủ tướng rất… sốt ruột, rất… quyết liệt. Hậu quả dịch bệnh, kinh tế, dân sinh càng ngày càng tồi tệ chỉ vì hệ thống chính trị, hệ thống công quyền… tệ quá!

Không phải tự nhiên mà sau cuộc họp vừa kể, thay vì thu thập – tường thuật, phân tích – đề nghị – dự báo về hậu quả của Chiến lược phòng, chống đại dịch COVID-19 trong bốn tháng vừa qua do ông Chính hoạch định và chỉ huy thực hiện, hệ thống truyền thông chính thức dựa vào cuộc họp trực tuyến đã kể, để ca ngợi Thủ tướng là người… truyền dẫn phong cách làm việc mới (8). Hay loan báo thêm rằng, rạng sáng 14 tháng 9, Thủ tướng trực tiếp gọi điện thoại cho Bí thư kiêm Chủ tịch thị trấn Long Bình và Chủ tịch huyện An Phú ở An Giang để cật vấn tại sao đang là “vùng đỏ” mà không có Trạm Y tế lưu động (9)?

Qua báo chí, dẫu Bí thư kiêm Chủ tịch thị trấn Long Bình ca ngợi Thủ tướng chỉ đạo rất sát với thực tế (phải xét nghiệm hai ngày/lần, phải thành lập trạm y tế lưu động, phải tổ chức giãn dân) nhưng thú thật… thị trấn không có khả năng thực hiện những chỉ đạo này! Bí thư huyện An Phú cũng phân trần theo hướng đó! Ngay cả khi đã tổ chức một cuộc họp khẩn cấp vào vài giờ sau khi Thủ tướng gọi điện thoại, lãnh đạo hệ thống chính trị và hệ thống công quyền của tỉnh An Giang cũng không thể làm gì khác ngoài việc yêu cầu lãnh đạo một thành phố (Châu Đốc), một thị xã (Tân Châu) và hai huyện (An Phú, Phú Tân)… kiên quyết thực hiện giới nghiêm ở khu vực bị phong tỏa…

***

Thiếu chuẩn bị, thiếu từ hạ tầng y tế (cơ sở vật chất, thiết bị, trang bị) đến nhân lực, thiếu tài chính, đã vậy nguồn lực còn bị phung phí vào việc thực hiện những chỉ đạo ban đầu (chẳng hạn truy vết – cách ly – cô lập, hay… xét nghiệm thần tốc, toàn diện,…), đã vậy còn bị khiển trách vì thực thi thiếu nghiêm túc, hệ thống chính trị, hệ thống công quyền địa phương có thể làm gì khác ngoài… phong tỏa cực đoan, bất kể hậu quả. Nếu hậu quả không càng ngày càng trầm trọng, chắc chắn Thủ tướng không đổi giọng, sắm… vai mới!

Có một khu phố thôi, phong tỏa luôn cả xã, cả phường. Có một xã thôi, phong tỏa luôn cả huyện. Phong tỏa để làm gì thì không đặt ra, không có mục tiêu, không có lộ trình, không có biện pháp. Cứ phong tỏa 14 ngày xong thấy có F0 lang thang trong cộng đồng lại phong tỏa rồi lại tiếp tục phong tỏa… vốn đã là thực trạng phổ biến trên toàn quốc suốt bốn tháng vừa qua. Chẳng lẽ suốt thời gian đó, ông Chính chưa phải là… Thủ tướng?

Chẳng lẽ ở vị trí Thủ tướng, công việc của Ủy viên Bộ Chính trị Phạm Minh Chính chỉ là cật vấn lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền địa phương vì sao họ không nhớ vừa có thêm bao nhiêu ca nhiễm mới, ở những chỗ nào trên phạm vi toàn tỉnh và… gọi điện thoại cho cả Bí thư thị trấn, Chủ tịch huyện, thúc giục… xét nghiệm hai ngày/lần, thành lập trạm y tế lưu động, giãn dân? Khi đòi buộc phong tỏa, ông Chính có mục tiêu, có lộ trình, có biện pháp?

Cứ như những tuyên bố và cách hành xử của ông Chính trong vài ngày gần đây, đối tượng phải gánh trách nhiệm trước hậu quả trầm trọng về nhân mạng, dân sinh, kinh tế, sự vô vọng về khả năng hồi phục sớm của Việt Nam sau đại dịch là… thuộc cấp. Riêng ông không những hoàn toàn… vô can mà còn tiếp tục… tỏa sáng vì đã rất… sốt ruột, rất quyết liệt, thậm chí tiếp tục… truyền dẫn phong cách làm việc mới! Chẳng lẽ Thủ tướng là công việc không những dễ làm nhất mà còn dễ… giương danh nhất?

Chú thích

(1) https://www.youtube.com/watch?v=IEU3WtBnwXE

(2) http://baochinhphu.vn/Thong-cao-bao-chi/Thu-tuong-Pham-Minh-Chinh-chu-tri-Hoi-nghi-truc-tuyen-ve-phong-chong-COVID19/442573.vgp

(3) https://vnexpress.net/quan-doi-chu-tri-lo-luong-thuc-cho-tp-hcm-4343622.html

https://tuoitre.vn/cuoc-goi-luc-nua-dem-cua-thu-tuong-20210915231837202.htm

(4) https://hcmcpv.org.vn/tin-tuc/so-ca-tu-vong-do-covid-19-tai-viet-nam-chiem-ty-le-2-5-tong-so-ca-mac-1491883962

(5) https://nld.com.vn/thoi-su/keo-giam-tu-vong-o-tang-dieu-tri-thu-2-20210830224340823.htm

(6) https://vtv.vn/chinh-tri/thu-tuong-yeu-cau-tinh-kien-giang-va-tien-giang-chan-chinh-cong-tac-phong-chong-dich-2021091311580397.htm

(7) https://tienphong.vn/buon-nhu-hoc-tro-tra-bai-sau-cuoc-hop-truc-tuyen-voi-thu-tuong-post1375943.tpo

(8) https://cand.com.vn/thoi-su/truyen-dan-phong-cach-lam-viec-moi-tu-nguoi-dung-dau-chinh-phu-i628153/

(9) https://tuoitre.vn/cuoc-goi-luc-nua-dem-cua-thu-tuong-20210915231837202.htm