Người Mỹ Gốc Việt và Nền Dân Chủ
Hình Internet
Trần Công Lân
Phần I
Người Việt tỵ nạn tại Mỹ vì đi tìm tự do nhưng khi sống trên đất Mỹ và hưởng các quyền tự do của chế độ dân chủ thì chúng ta lại quên đi những yếu tố căn bản đã xây dựng nền dân chủ.
Niềm tin (in the God we trust)
Khi sống trong một xã hội mà bạn không có lòng tin nơi người khác trong sự tiếp xúc hàng ngày thì khó mà sống chung lâu dài trong yên bình. Xã hội xây dựng trên căn bản luật pháp (rules of law) cho nên Hiến Pháp mới đặt ra sự phân quyền. Nếu nhà lãnh đạo (tổng thống) lạm dụng quyền lực để đi đến chuyên quyền và dần dần trở thành độc tài thì không còn là dân chủ nữa. Vậy thì người dân có chấp nhận một vị lãnh đạo nói láo (phủ nhận hay nói ngược lại chính điều mình đã nói ra trước đó hay sự kiện đã xảy ra trước đó mà mọi người đều biết, có truyền hình, báo chí ghi nhận)?
Phải chăng bạn chấp nhận một vị lãnh đạo "làm được việc" để đánh đổi với nền dân chủ? Cái nào quan trọng hơn? Nhà lãnh đạo có thể trở thành nhà độc tài trong 30, 40 năm so với nền dân chủ lâu dài và rất khó thiết lập?
Khi một quốc gia mà các nhân vật điều khiển guồng máy quốc gia (chính trị gia, ông tòa, cảnh sát, viên chức chính quyền, vị lãnh đạo tôn giáo...) đều giơ tay tuyên thệ (oath) khi nhậm chức nhưng rồi lại vi phạm lời thề thì xã hội sẽ ra sao? Khi tổng thống, thượng nghị sĩ nói láo và đổ thừa cho giới truyền thông loan tin bậy. Khi nhà lãnh đạo tôn giáo lạm dụng tình dục trẻ em. Khi ông tòa xử án nặng nhẹ theo chủng tộc, giàu nghèo, thế lực.... Khi cảnh sát lạm dụng quyền khám xét, cứ bắn trước rồi tính sau (dân có thưa kiện thì cũng là tiền thuế của dân trả cho nạn nhân). Có ai hỏi rằng "God" nào mà chúng ta đã tin cậy lẫn nhau khi thực tế là "God" của bạn sẽ bênh bạn và "God" của tôi sẽ bênh tôi. Cuối cùng sẽ đưa đến kiện tụng. Nhưng ai sẽ có đủ điều kiện (tiền bạc và thì giờ) để theo đuổi vụ kiện nếu không phải dân nhà giàu.
Khi trong một gia đình không còn sự tin cậy lẫn nhau, khi trong một quốc gia mà người dân không còn tin tưởng vào chính quyền, luật lệ, nhà lãnh đạo (chính trị gia) ... thì việc gì sẽ xảy ra?
Bạn có muốn giao du, liên hệ, làm việc, đối thoại, ăn nhậu với những kẻ nói láo, đưa tin nhảm, tin xuyên tạc (nửa đúng nửa sai).... Khi một thường dân nói láo, tung tin giả làm rối loạn xã hội thì thiệt hại sẽ như thế nào? Vậy tại sao bạn ủng hộ nhà lãnh đạo có hành động y như vậy? Thiệt hại cho cả nước chứ không riêng gì bạn. Vậy trách nhiệm công dân của bạn nằm ở đâu?
Bạn sẵn sàng làm ngơ những nhu cầu của dân Mỹ để ủng hộ ứng cử viên chỉ vì chiêu bài chống Trung Cộng? Bạn đang là công dân Mỹ, chọn lãnh đạo cho nước Mỹ mà ưu tiên của bạn lại là quyền lợi cho VN? Đừng chụp mũ người viết là thân Cộng (Việt cộng hay Trung cộng) để tránh né cái ngu xuẩn của bạn. Nếu mọi người di dân đều muốn nước Mỹ phục vụ cố hương thì ai sẽ phục vụ nước Mỹ? Dân chủ là làm chủ nơi bạn đang sống chứ không phải cố hương.
Nếu ai đã từng sống dưới chế độ cộng sản tất nhiên phải biết cộng sản bưng bít tin tức, loan truyền tin giả, đe dọa và thủ tiêu những ai nói thật. Ngay cả sự phê bình là điều cộng sản khuyến khích trong học tập cải tạo nhưng chỉ là cho kẻ ngoài đảng còn trong đảng thì không có. Đảng viên phải đặt quyền lợi của đảng trên quyền lợi của quốc gia, dân tộc. Vậy thì chuyện xảy ra trên đất Mỹ 2020 có khác gì dưới chế độ cộng sản? Nền dân chủ tại Mỹ còn tồn tại là sợi dây: tự do báo chí. Nếu bạn không còn tin vào giới truyền thông nữa tức là chúng ta sống trở lại "miền Nam sau 1975".
Khi chính quyền (do dân bầu) kết hợp với giới tư bản, tài phiệt để bóp miệng dân như trường hợp Thái Lan (NYPost News) thì có thể gọi là dân chủ nữa không?
Khi giáo quyền và chính quyền phân lập, ai cũng nghĩ tôn giáo sẽ không ảnh hưởng đến chính trị nhưng thực tế cho thấy chính trị vẫn dựa vào tôn giáo (in the God we trust). Vậy Thượng đế mà chúng ta tin là thượng đế nào? Của Thiên chúa giáo? Của Hồi giáo? Của Ấn Độ giáo? Hay Do Thái giáo?
Vậy khi những người chống phá thai vì nhân danh Thượng đế (?) có thật Thượng đế có nói như vậy chăng? Hay chỉ là người truyền đạo diễn dịch? Nếu là người ủng hộ phá thai thì Thượng đế của họ nói gì? (Nếu bạn phá thai thì đời sau bạn sẽ phải trả nợ, tội ai làm nấy chịu thì cản làm gì? Hay làm như vậy sẽ giúp bạn lên thiên đàng?)
Thượng đế nói con người sinh ra bình đẳng. Vậy sao còn nạn kỳ thị? Buôn người? Nô lệ tình dục? Tại sao vẫn còn những nhà chính trị đạo đức giả trong Quốc Hội và giới Hành Pháp? Ai là những cử tri đưa họ vào vị trí quyền lực đó? Trách nhiệm của mỗi cá nhân đóng góp cho nền dân chủ tồn tại. Tránh né trách nhiệm đưa đến sự suy tàn của nền dân chủ.
Đã đến lúc chúng ta phải xét lại Hiến Pháp của nền dân chủ vì là do con người viết ra chứ không phải Thượng đế mà mọi người phải tin theo. Là con người thì có thay đổi, có tiến bộ, có sai lầm. Vậy thì các chính trị gia của thời xưa có thể không nhìn ra xã hội hiện đại. Các nhà chính trị ngày nay còn dựa vào tôn giáo (the chosen) để thực hiện mưu đồ chính trị chỉ là những kẻ xài bạc giả.
Công lý (justice)
Trong một xã hội mà không có sự công lý, công bằng sẽ dẫn đến tranh đấu, hỗn loạn. Việc thiết lập, ban hành và thực thi pháp luật đòi hỏi thời gian và phương thức tiến hành. Vì luật là chữ nghĩa (giấy trắng mực đen) khi viết ra thì khó mà thay đổi. Và chữ nghĩa thì có định nghĩa (sự giới hạn) của nó. Chính vì thế các kẻ biết luật tìm cách tránh né, luồn lọt qua luật pháp (loophole). Trò chơi cút bắt không bao giờ ngưng. Phải mất thời gian, nhiều năm để giải quyết nơi tòa án. Nếu nói giản dị thì bạn đừng làm những gì mà bạn không muốn người khác làm như vậy cho bạn. Nhưng trong xã hội không phải ai cũng như vậy. Có những kẻ dám gian lận, chụp giựt để giành quyền lợi trước rồi mọi chuyện tính sau. Họ hy vọng sẽ tránh né lưới pháp luật. Vậy thì bạn chọn cách nào? Sống lương thiện và chịu thiệt thòi hay sống chụp giựt?
Khi sự công bằng không còn dựa trên sự đơn giản, cảm nhận thông thường (common sense) mà là dựa trên kỹ năng của luật sư để biện hộ. Nhà giàu thì có tiền để mướn luật sư giỏi, kiện lên tận Tối Cao Pháp Viện cùng với hàng trăm đơn xin giảm án, xóa án vì đương sự có thành tích tốt (tin từ Reuters).
Khi toà xử cùng tội hiếp dâm, giết người nhưng nếu can phạm là dân da trắng, chưa có án tích, nhà giàu thì ông toà cho án nhẹ. Nếu là dân da đen, nghèo, có tiền án thì tội nặng (3 đời trong tù không được ân xá). Nếu là cùng tin vào Thượng đế (In the God we Trust) thì thử hỏi Thượng đế có xử như vậy không?
Khi một người A nói láo về người B, nếu B là nhà giàu sẽ thưa kiện A cho sạt nghiệp. Nhưng nếu B là dân nghèo thì làm gì được A?
Nước Mỹ tiến bộ nhanh nhờ vào các phát minh khoa học, kỹ thuật. Tuy nhiên chỉ có 5% bằng sáng chế là có hiệu lực kinh tế (làm ra tiền) còn đa số là chỉ treo tường làm cảnh. Thế nhưng có những kẻ biết luật (đa số là luật sư) mua những phát minh (không làm ra tiền) để dùng đi kiện (patent troll) những công ty, dịch vụ nhỏ (không đủ tiền mướn luật sư). Vì không muốn ra toà, các nạn nhân phải nhắm mắt "cúng" cho bọn lưu manh một số tiền cho yên chuyện. Vậy đâu là công bằng xã hội?
TCL
(Việt lịch 4899)