Thuế của Trump có cho thấy ông ta là kẻ thất bại, gian lận hay tội phạm không?

       Có ba giải thích khả dĩ tại sao ông ta chỉ trả 750 đô la tiền thuế.

                                                                  Hình từ bài chủ



Cây viết chủ lực Derek Thompson

               The Atlantic

                05/10/2020

Người dịch: Người Mỹ Gốc Việt

Báo New York Times tiết lộ về thuế của Tổng thống Donald Trump chứa đầy những tiết lộ trêu ngươi. Theo báo cáo, tổng thống đã tránh nộp thuế thu nhập liên bang trong 10 trong số 15 năm trước khi đắc cử. Vào năm 2016, ông ta đã trả 750 đô la tiền thuế thu nhập liên bang, chưa bằng tiền phòng một đêm tại Khách sạn Quốc tế Trump ở Washington, D.C.

Nhưng câu chuyện cũng để lại một số câu hỏi lớn chưa được giải đáp. Chính xác thì làm thế nào mà một tỷ phú tự nhận đã tránh được thuế liên bang trong phần lớn của thế kỷ này? Những hồ sơ này có chứng minh rằng ông ta nghèo, hay ông giỏi  che giấu một cách đáng kinh ngạc về mức độ giàu có của ông? Và những khoản thua lỗ trên các sân gôn là gì?

Gần đây, khi tôi trò chuyện với nhiều chuyên gia thuế, bao gồm cả một số người có kiến ​​thức trực tiếp về hồ sơ thuế trong quá khứ của Trump, ba cách giải thích có chút trùng lặp đã xuất hiện: không đủ năng lực, hành vi sai trái và tội phạm. Tôi đã viết hầu hết điều này trước khi tổng thống lâm bệnh. Bây giờ cảm thấy khó xử khi tập trung vào vấn đề này, nhưng trước thềm bầu cử, người dân Mỹ cần hiểu những câu hỏi xoay quanh vấn đề tài chính của tổng thống. Tôi hy vọng tổng thống hồi phục hoàn toàn và cung cấp cho chúng ta một số câu trả lời.

Giải thích 1: Các doanh nghiệp của Trump đang hoạt động tệ hại

Một cách giải thích theo sát hồ sơ thuế của Trump là Trump là một doanh nhân khá tồi, vậy thôi.

Kể từ năm 2005, Trump đã kiếm được hàng trăm triệu đô la từ sô truyền hình The Apprentice và các giao dịch xây dựng thương hiệu có liên quan. Ông ta đã đổ phần lớn số tiền đó vào các khoản đầu tư mạo hiểm mà bề ngoài đã thất bại và ông ta đã sử dụng những khoản lỗ đó, ngoài các khoản khấu trừ kinh doanh, để giảm thu nhập chịu thuế của mình. Bằng cách này, ông ta đã sắp xếp các thất bại trong kinh doanh để xóa sạch thuế thu nhập của mình.

Nhưng quy mô thua lỗ của Trump vẫn khiến các chuyên gia thuế mà tôi phỏng vấn bị choáng váng. Steve Rosenthal, một thành viên cấp cao tại Trung tâm Chính sách Thuế Urban-Brookings, người đã nghiên cứu các bản khai thuế của Trump từ những năm 1990 cho biết: “Các khoản lỗ của ông ta thật đáng kinh ngạc, đặc biệt là với một người trong lĩnh vực bất động sản, vì họ chịu một luật thuế rất hào phóng. Một phần, điều này phản ánh bản chất thay đổi trong hoạt động kinh doanh của Trump. Ông từng là một ông trùm bất động sản thuần túy. Nhưng trong 15 năm qua, ông ta đã kiếm được nhiều tiền hơn với tư cách là một ngôi sao truyền hình, người đã cấp phép tên tuổi của mình cho nhiều sản phẩm khác nhau. Ông ta đã vô cùng thiếu thành công trong việc sở hữu và vận hành mọi thứ trong thời gian đó."

Trump không phải là người xa lạ trong chuyện thua lỗ. Các biểu mẫu thuế do The New York Times thu được cho thấy, từ năm 1985 đến năm 1994, Trump đã thua lỗ "nhiều tiền hơn bất kỳ cá nhân người nộp thuế Mỹ nào khác." Nhưng giá trị tài sản ròng của ông ước tính khoảng 2,5 tỷ USD. Ông ta rõ ràng là rất giàu! Vậy làm thế nào mà một người rất giàu lại tránh nộp thuế thu nhập trong phần lớn của thế kỷ này?

Giải thích 2: Việc nhào nặn thuế vô cùng đáng ngờ

Trump liệt kê các khoản khấu trừ kinh doanh như vua Louis XIV trang bị cho điện Versailles: xa hoa, nực cười, với đặc quyền kiểu quân vương. Ví dụ, Trump đã khấu trừ 70.000 USD chi phí tạo mẫu tóc. Ông Ari Glogower, giáo sư chính sách thuế tại Đại học Bang Ohio, cho biết: “Luật thuế rõ ràng rằng bạn không được yêu cầu khấu trừ kinh doanh cho các chi phí về cơ bản mang tính cá nhân. Đó là nguyên tắc tương tự nói rằng bạn không thể khấu trừ những bộ đồ đắt tiền  chỉ vì bạn làm việc trong một văn phòng đẹp.”

Nghiêm trọng hơn, Trump dường như đã trả 700.000 đô la "phí tư vấn" cho con gái của ông, Ivanka - một khoản tiền mà ông cũng tuyên bố là một khoản khấu trừ kinh doanh.  Glogower nói, “Có thể có nhiều trò đã diễn ra ở đó. Đó có thể là việc tránh thuế bất động sản, hoặc tránh thuế lương, hoặc tránh thuế  tiểu bang. Chúng tôi cần thêm dữ kiện để biết chắc chắn, nhưng việc chuyển thu nhập cho gia đình bạn thông qua phí tư vấn khi không thực sự làm chưa là một trò chơi thuế cổ điển mà Fred Trump cũng đã từng áp dụng.”

Những ví dụ đó, mặc dù sặc sỡ, chỉ là những củ khoai tây nhỏ so với cách xử lý nợ của Trump. Trong nhiều thập kỷ, Trump đã mài giũa một chiến lược ranh ma đơn giản. Ông ta đã vay rất nhiều tiền, mất trắng vì những khoản đầu tư thất bại, và khấu trừ rất nhiều trên tiền lãi, khấu hao và chi phí hoạt động, để rồi đẩy thuế thu nhập liên bang của ông xuống thấp. Rất thường xuyên, ông ta tuyên bố phá sản hoặc thương lượng lại các điều khoản của khoản vay ban đầu để tránh phải trả lại đầy đủ.

Có gì sai - hoặc khéo léo một cách ranh mãnh - về tất cả những điều đó? Theo Steve Rosenthal của Trung tâm Chính sách Thuế, thủ thuật của Trump là tất cả về những gì ông ta đã làm sau khi ngân hàng giảm nợ cho ông ta. Rosenthal cho biết: “Trump vay tiền từ các ngân hàng, tiêu hết và quay trở lại với các chủ nợ của mình và tìm cách tránh phải trả lại toàn bộ khoản vay. Nhưng khi ngân hàng xóa nợ cho bạn, khoản nợ được xoá được coi là thu nhập. Bạn phải báo cáo nó là thu nhập chịu thuế. Trump không bao giờ làm vậy.”

Thay vào đó, Trump liên tục từ chối nghĩa vụ của mình đối với người cho vay và IRS, hoàn thiện cùng một kịch bản - vay, chi tiêu, khấu trừ và rồi bỏ đi. Cuối cùng, những chủ nợ Mỹ đã nhận biết cái lối đó và ngừng đưa tiền cho ông ta vay, buộc ông ta phải tìm kiếm các nguồn thu khác, chẳng hạn như Deutsche Bank và các nhà tài trợ quốc tế.

Và đó là nơi, có thể, mọi thứ trở nên tội phạm.

Giải thích 3: Một bí ẩn chỉ có các công tố viên mới có thể vén màn

Bắt đầu từ khoảng 10 năm trước, kẻ được gọi là Vua nợ đã thử một thứ mới: tiêu tiền của chính mình. Ông đã chi tới 400 triệu đô la để mua các sân gôn, khách sạn và nhà máy rượu. Ông ta cũng nhận 400 triệu đô la trong các khoản vay được đảm bảo cá nhân, khiến ông ta có thể bị phá sản cá nhân trong trường hợp (rất phổ biến!) ông ta không thể trả lại đầy đủ các khoản vay.

Những quyết định này là không bình thường đối với các công ty bất động sản tư nhân, những công ty này thường lợi dụng nợ thông qua luật thuế và đặt các khoản đầu tư lớn của họ trong các quan hệ đối tác để bảo vệ cá nhân các nhà đầu tư khỏi phá sản cá nhân. Hơn nữa, không rõ bằng cách nào mà Trump đột nhiên có được tất cả số tiền mặt đó. Eric Trump nói với The Washington Post rằng cha anh ta “có dòng tiền đáng kinh ngạc và tạo dựng được khối tài sản đáng kinh ngạc… Ông ấy không cần phải nghĩ đến việc vay nợ cho mọi giao dịch. Chúng tôi đã tự đầu tư vào chính mình.” Nhưng Adam Davidson của tờ The New Yorker đã viết vào năm 2018 rằng “Danh mục tài sản mà Trump sở hữu không cho thấy rằng ông ấy sẽ có nhiều tiền đến mức ông ấy có thể ngẫu nhiên chi vài trăm triệu cho một ý thích.”

Nó thậm chí còn kỳ lạ hơn. Tất cả những bất động sản chơi gôn đó trông giống như những cơ sở kinh doanh khủng khiếp, đã tuyên bố lỗ hơn 315 triệu đô la kể từ năm 2000, theo hồ sơ thuế của Trump. Nói tóm lại, Trump đang đổ một số tiền lớn một cách bí ẩn vào các doanh nghiệp mờ ám đang bị thua lỗ cao một cách bí ẩn.

Không ai trong số các chuyên gia thuế mà tôi đã trò chuyện nói rằng: "Đúng, đó rõ ràng là một kế hoạch bất hợp pháp." Nhưng một số người nói với tôi rằng khi các công ty, chẳng hạn như sân gôn hoặc nhà hàng, dường như thua lỗ nhiều tiền nhưng vẫn tiếp tục hoạt động trong nhiều năm, các công tố viên có thể bắt đầu quan tâm đến việc điều tra rửa tiền.

Chính xác thì rửa tiền là gì? Giả sử tôi đã nhận được 10 triệu đô la tiền mặt kiếm được bất hợp pháp. Tôi sẽ làm gì với nó? Mua chung cư? Uh, không, IRS sẽ phát hiện ra điều đó. Vì vậy tôi phải tìm cách cất giấu số tiền mặt này; trộn tiền bẩn của tôi với một số tiền sạch; để giặt nó. Vì vậy, tôi đưa 10 triệu đô la của mình cho một người thông minh mà tôi biết. Tôi không muốn trực tiếp mua bất cứ thứ gì từ bạn của mình. Tôi muốn ông ta mua thứ khác với 10 triệu đô la của tôi để tạo ra dòng tiền sạch đều đặn, chẳng hạn như sân gôn mang lại doanh thu 2 triệu đô la mỗi năm. Mỗi tháng 12, người bạn của tôi lấy 100.000 đô la trong doanh thu đó và gửi cho tôi 900.000 đô la; sân gôn chỉ giữ lại một nửa thu nhập. Thì đấy! Tôi đã biến 10 triệu đô la tiền bẩn thỉu, không thể tiêu của mình thành 900.000 đô la tiền mặt sạch đẹp chảy vào tài khoản của mình mỗi năm. Ngoài ra, vì sân gôn đang gửi ra 50 xu trên mỗi đô la kiếm được cho một vài kẻ gian, nên nó trông giống như một vụ kinh doanh tồi tệ.

Nếu các sân gôn và các bất động sản khác của Trump được coi là doanh nghiệp rửa tiền cho (giả sử) các nhà tài phiệt Nga (hay theo đường dẫn này), chúng ta sẽ thấy ba điều: hàng núi tiền mặt về cơ bản không biết từ đâu, một số doanh nghiệp thua lỗ lớn và ý muốn không từ bỏ những tài sản thất bại. Chúng ta đang thấy tất cả những điều đó.

Brian Galle, một giáo sư thuế tại Đại học Georgetown, nói với tôi rằng ba cách giải thích của tôi không loại trừ lẫn nhau. Ông nói: “Có một mối quan hệ giữa các cách diễn giải một, hai và ba, của bạn. Nếu bạn là một doanh nhân thành công một cách tự nhiên, sẽ có ít áp lực hơn để duy trì sự giàu có của bạn bằng các thủ đoạn trốn thuế hoặc tham gia vào hoạt động rửa tiền chính thức.”

Hồ sơ thuế của Trump là một manh mối, không phải là một câu trả lời đầy đủ. Sự thiếu đầy đủ của chúng có thể là điều đáng lo ngại nhất. Galle nói, “Với tư cách là một công dân, phản ứng của tôi trước báo cáo của Times là: Tổng thống nợ rất nhiều tiền và chúng ta không biết ông ấy nợ ai. Nhiều chủ nợ của ông ấy thực sự chỉ là vỏ bọc, và không rõ ràng ai là đối tác hay chủ nhân thực sự bên trong. Có lẽ không cần phải lo sợ gì cả, vì ông ta chủ yếu nợ Deutsche Bank. Và nhà băng này chưa bao giờ liên quan đến rửa tiền, phải không? Ừa, chắc vậy đó."

Bài dịch liên quan:
Ngân hàng Deutsche phải đối mặt với hành động về kế hoạch rửa tiền trị giá 20 tỷ đô la của Nga
Sách: Ngân hàng Deutsche đã giúp Trump kết nối với những người Nga giàu có cho các giao dịch bất động sản ẩn danh

Nguyên bản tiếng Anh: