Nhà nước của Đảng Cộng sản Việt Nam ghét cay ghét đắng xã hội dân sự là chuyện ai cũng rõ, vì nếu có tồn tại một xã hội dân sự, thì sự toàn trị của Đảng bị chấm dứt.

Nhưng câu chuyện Tịnh Thất Bồng Lai ở tỉnh Long An, cho thấy sự hằn học của chế độ đối với xã hội dân sự bước thêm một bước mới, hay nói đúng hơn là Đảng dùng một phương cách mới để loại bỏ xã hội dân sự, đó là truyền thông dân túy xã hội đen.

Những sự kiện mà mà nhà báo Lê Đại Anh Kiệt đưa ra để chứng minh rằng, Tịnh Thất Bồng Lai là một tổ chức từ thiện thật sự, được rút ra từ chính báo chí nhà nước Việt Nam, hơn một năm trước đây.

Nhưng chính những kết quả tốt đẹp của một tổ chức từ thiện làm cho Đảng chột dạ, mà lo ngại nhất là các tổ chức sai nha của Đảng, như Giáo hội Phật giáo quốc doanh và các viên chức công an xã. Giáo hội quốc doanh địa phương không thu được cảm tình, và kèm theo đó là tiền công đức của Phật tử, nên bực tức, các viên chức công an xã ăn hối lộ không được (đòi vài trăm triệu để làm chứng minh nhân dân cho các cháu bé), nên cũng bực tức. Đảng phải bảo vệ các sai nha này, bảo vệ họ cũng là bảo vệ chế độ.

Thoạt tiên, bà Hằng dùng kênh YouTube của mình để tấn công các nhân vật showbizz nổi tiếng. Với một ngôn ngữ tinh tướng, bình dân, bà Hằng thu hút hàng triệu người xem, vượt qua các cơ quan ngôn luận của Đảng. Trên Tiếng Dân, tôi có viết về bà Hằng khi bà ta mới xuất hiện, qua bài: Các góc nhìn khác nhau về “hiện tượng” Nguyễn Phương Hằng.

Tôi cho rằng, xem những chuyện lá cải của bà Hằng dù sao cũng sống động hơn các bài tuyên truyền buồn chán của Đảng. Lúc ấy tôi cho là bà ta sẽ không đụng đến Đảng với sự tinh khôn ranh mãnh của một doanh nhân “kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”.

Bà ta đã không đụng đến Đảng, và còn đi xa hơn là… hợp tác với Đảng, trong một chiến dịch tấn công Tịnh Thất Bồng Lai. Một số bằng chứng đáng tin cậy cho thấy, các nhân vật gọi là … nhân chứng của bà Hằng lại là nhân viên công an.

Điều này không làm tôi ngạc nhiên nếu nó xảy ra, vì trước hay sau thì bà ta cũng sẽ hợp tác. Đó là mẫu số chung của tầng lớp trung lưu Việt Nam hiện nay, là đời sống của họ gắn liền vào chế độ: Thần cậy cây đa, cây Đa cậy Thần, huống hồ chi gia đình bà Hằng thuộc loại trung lưu tầng lớp trên, tạo nên sự nghiệp nhờ vào việc sử dụng tài nguyên đất đai do … Đảng và Nhà nước quản lý.

Về phía Đảng, việc sử dụng những lực lượng “quần chúng tự phát” như bà Hằng cũng không phải là lần đầu tiên. Họ đã sử dụng nó trong cải cách ruộng đất, lúc “cải tạo tư bản công thương nghiệp”, khi đàn áp các cuộc biểu tình chống Trung Quốc, biểu tình đòi đất của nông dân, biểu tình chống ô nhiễm môi trường như vụ Formosa…

Sử dụng những người như bà Hằng trong chuyện Tịnh Thất Bồng Lai, Đảng có nhiều cái lợi:

– Thứ nhất, đó là những công việc hạ cấp (dirty work), nếu Đảng tránh làm sẽ giữ được uy tín. Đảng chỉ đứng bên ngoài phụ họa, như một số bài trên Vietnamnet, Kênh14… té nước theo mưa.

– Thứ hai, Đảng lấy được tiếng tôn trọng tự do ngôn luận, đối với “những tiếng nói” phi truyền thống như của bà Hằng.

Dùng câu chuyện Tịnh Thất Bồng Lai, nhuốm màu tôn giáo, Đảng còn có thể lấy được cảm tình một tầng lớp tương đối có học thức ở thành thị, vốn nghi ngại những tổ chức có màu sắc tính ngưỡng bình dân (Cao Đài, Hòa Hảo, Bửu Sơn Kỳ Hương… ).

Tôi đã từng vạch rõ, rằng Đảng Cộng sản Việt Nam để cho các YouTube tin vịt hải ngoại lan tràn bên trong nước mà không ngăn chận, vì những tin vịt do Donald Trump và phe nhóm tung ra chỉ làm mất uy tín cho nền dân chủ Mỹ trong con mắt dân chúng Việt Nam. Nay Đảng mở rộng hoạt động, thêm vào những đồng minh nội địa, mà lời ăn tiếng nói, phong cách cũng không khác gì các kênh YouTube hải ngoại pro-Trump phao tin vịt.

Chiến thuật mới này của Đảng Cộng sản Việt Nam rất có hiệu quả trong việc tấn công vào xã hội dân sự Việt Nam đang manh nha hình thành, nhất là trong thời kỳ vàng thau lẫn lộn đầy tin vịt, trong khi các cơ quan với sứ mạng truyền thông Việt ngữ, nhận tiền thuế từ chính phủ Hoa Kỳ, im hơi lặng tiếng.

Nhưng Đảng Cộng sản Việt Nam nên lưu ý, “cứu cánh biện minh cho phương tiện” không bao giờ đưa đến điều gì hay ho. Việc dung túng các loại YouTube tin vịt, bệnh hoạn đủ loại từ hải ngoại cho tới quốc nội, sẽ phản tác dụng, “gậy ông đập lưng ông”. Và coi chừng, đến một lúc nào đó thì phù thủy sẽ lụy âm binh.