Ngày 26/1, Toà án Nhân dân tỉnh Phú Yên đã kết án nhà hoạt động về quyền tự do tôn giáo Nay Y Blang với bản án bốn năm sáu tháng tù giam về tội danh “lợi dụng quyền tự do dân chủ” trong phiên toà không có luật sư bào chữa.

Ông Nay Y Blang, 48 tuổi, là người sắc tộc Ê đê và là tín hữu của Hội thánh Tin lành Đấng Christ Tây Nguyên, một nhóm tôn giáo độc lập được mục sư Aga sáng lập bị chính quyền coi là tổ chức phản động.

Mục sư Aga từ tiểu bang North Carolina (Hoa Kỳ) hôm 26/1 cho rằng, ông Nay Y Blang là nạn nhân của sự đàn áp tôn giáo khi chính quyền thực hiện chính sách “bắt ép người ta phải đi theo hệ phái không phù hợp mà nếu không thì sẽ bắt bỏ tù và phạt tiền.”

Ông Aga cho biết trong phiên toà không có sự hiện diện của luật sư cho dù gia đình đã ký hợp đồng với luật sư Hà Huy Sơn và đã được cơ quan điều tra của tỉnh Phú Yên cấp giấy bào chữa, cũng như đã dự một buổi hỏi cung vào tháng 9/2023.

Ông Aga cáo buộc công an tỉnh Phú Yên ép buộc gia đình ông Nay Y Blang ký giấy phủ nhận sự quen biết và không mời luật sư Sơn biện hộ.

Mục sư Aga nhận xét với Đài Á Châu Tự Do (RFA) qua điện thoại như sau:

"Đó là vấn đề không thể chấp nhận được. Nếu như luật sư Hà Huy Sơn có mặt lúc đó (ở phiên toà-PV) thì đó rõ ràng là sự công bằng, minh bạch để xét xử - xem ông Nay Y Blang có tội hay không.

Đằng này là xử (chỉ có) những người của chính quyền mà thôi, tức là chính quyền muốn đưa bản án cho ông Nay Y Blang bao nhiêu là tuỳ ý. Chứ có luật sư nào bào chữa đâu, tranh cãi vấn đề pháp lý đâu?!"

Luật sư Hà Huy Sơn xác nhận việc bào chữa cho ông Nay Y Blang bị huỷ, tuy nhiên ông từ chối cung cấp lý do cụ thể.

Chúng tôi liên lạc với Cơ quan An ninh Điều tra của Công an tỉnh Phú Yên để hỏi về vụ việc nhưng cán bộ trực điện thoại nói “không trả lời qua điện thoại” rồi dập máy.

Gia đình ông Nay Y Blang đã tẩy chay phiên toà, không đến tham dự do thất vọng về việc người thân không có luật sư bào chữa.

Báo Tuổi Trẻ Online cho biết, tại phiên toà ông Nay Y Blang thừa nhận và khai rõ hành vi phạm tội của bản thân, xin hội đồng xét xử xem xét giảm nhẹ hình phạt để sớm về với gia đình, tái hòa nhập cộng đồng và trở thành công dân tốt, có ích cho xã hội.

Tờ báo cũng dẫn nội dung phiên toà cho rằng, từ cuối năm 2019 đến năm 2022, ông Nay Y Blang sử dụng nhà riêng để tụ tập nhóm họp, cầu nguyện, thông công trực tuyến với một số nhân vật cốt cán của "Hội thánh Tin lành Đấng Christ Tây Nguyên" để tập hợp lực lượng, chia rẽ khối đoàn kết dân tộc, kích động ly khai, tự trị, lập "nhà nước riêng" của người dân tộc thiểu số tại Tây Nguyên.

Ông cũng bị cho là “cung cấp thông tin sai sự thật về tự do tín ngưỡng tôn giáo tại huyện Sông Hinh; vu cáo, xuyên tạc chính sách tôn giáo, xâm phạm lợi ích của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.”

Tuy nhiên, mục sư Aga đã phản bác lại lời buộc tội trên. Ông nói:

“Nay Y Blang đã nói ra sự thật có bằng chứng, từ cái giấy mời đến giấy triệu tập, hình ảnh video của công an tỉnh Phú Yên đến đàn áp sách nhiễu, bắt bớ, tịch thu xe máy, phạt tiền. Đều có bằng chứng cả chứ không phải là vu khống chính quyền, vu khống công an tỉnh Phú Yên.”

Ông Aga nói nhóm tôn giáo do ông sáng lập hoạt động tôn giáo thuần tuý "không có phản động, không chống phá nhà nước, không có ý thành lập nhà nước riêng," và "Chúng tôi chỉ muốn được bày tỏ niềm tin tôn giáo của mình, để thờ phượng Chúa và theo tôn giáo phù hợp với mình, và làm theo đúng luật pháp của chính quyền Nhà nước Việt Nam mà thôi.”

Như đã thông tin, ông Nay Y Blang và nhiều tín đồ của Hội thánh Tin Lành Đấng Christ Tây Nguyên liên tục bị sách nhiễu trong nhiều năm gần đây.

Vào tháng 8/2022, ông có gặp một viên chức ngoại giao thuộc Tổng Lãnh sự quán Hoa Kỳ ở thành phố Hồ Chí Minh. Sau đó ông và gia đình bị chính quyền địa phương sách nhiễu, hỏi thông tin về cuộc gặp này.

Một tháng sau, ông được mời gặp phái đoàn phụ trách tôn giáo từ Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ. Tuy nhiên ông không thể đến địa điểm gặp vì bị an ninh câu lưu ở bến xe Phú Lâm, thành phố Tuy Hòa.

Ông bị bắt ngày 18/5/2023 với cáo buộc theo Khoản 2, Điều 331 của Bộ Luật Hình sự.

Đây là lần thứ hai ông Nay Y Blang bị kết án tù. Năm 2005, ông bị tuyên phạt 5 năm 6 tháng tù về tội danh “phá hoại chính sách đoàn kết.”

Sau khi mãn hạn tù hai năm vào năm 2010, năm 2012, ông bị đưa vào Cơ sở giáo dục A1 cải tạo 24 tháng về hành vi “Lợi dụng quyền tự do dân chủ, tự do tín ngưỡng để lôi kéo, kích động người khác xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.”