Phần thưởng cho sự tự do tư tưởng

Ông Alexei Navalny, nhà bất đồng chính kiến người Nga tham gia biểu tình ở Moscow, Nga, hôm 29/2/2020. Nguồn: Reuters





Trần Quốc Việt

Báo Tiếng Dân

Báo Christian Science Monitor đưa tin hồi tuần trước, rằng nhà bất đồng chính kiến người Nga, ông Alexei Navalny hiện đang ở tù, đã nhận được giải thưởng nhân quyền cao quý nhất ở châu Âu. Giải thưởng này nhằm tưởng nhớ đến các hoạt động của ông cho quyền tự do tư tưởng.

Bài báo cho rằng, nếu bất kỳ lúc nào chế độ Bắc Hàn sụp đổ thì giải thưởng Nobel Hoà bình nên thuộc về nhóm những người già cả ở Bắc Hàn. Theo đài Á châu Tự do, hiện những người dân này bị cấm ra ngoài công viên và những nơi công cộng khác vì trong cuộc trò chuyện hàng ngày họ luôn chỉ trích chế độ. Sau hàng chục năm bóp nghẹt, chế độ dường như không thể nào cấm đoán người dân nói lên suy nghĩ của họ.

Tự do như thế tồn tại rộng rãi ở Bắc Hàn, là một minh chứng cho sức mạnh của chân lý phổ quát trong suy nghĩ của mỗi người và cho sự tự do giúp mỗi người coi những người khác tự do. Những ai thực hành và vận động cho các quyền tự do như thế, thường được trao tặng những giải thưởng quốc tế.

Chẳng hạn, giải Nobel Hoà bình năm nay được trao cho hai nhà báo, một ở Nga và một ở Philippines, vì họ đăng bài khi đang sống trong lòng chế độ áp bức. Nghị viện châu Âu đã trao giải thưởng Tự do Tư tưởng Sakharov hàng năm cho một người Nga khác: Ông Alexei Navalny, một nhà bất đồng chính kiến ủng hộ dân chủ và là người chống tham nhũng hàng đầu ở Nga.

Theo BBC, giải thưởng này đã “thu hút sự quan tâm rất lớn từ mạng blog Nga”. Cho dù bị đầu độc hai lần và bị tống vào tù hồi đầu năm nay, nhưng ông Navalny vẫn được xem là người có đạo đức đối với nhiều người Nga, những người lên tiếng chống Tổng thống Vladimir Putin và tệ nạn tham nhũng tràn lan ở Nga, đây cũng là điều mà ông Navalny thường xuyên vạch trần.

Ông đoạt giải thưởng vì “rất dũng cảm trong nỗ lực khôi phục quyền tự do lựa chọn cho người dân Nga“. Nhưng như Tổ chức Chống Tham nhũng của ông gởi đi thông điệp trên Twitter hôm 20/10, rằng giải thưởng này dành cho “tất cả những ai quan tâm, những người mà ngay cả vào những thời điểm đen tối nhất, vẫn không ngại nói lên sự thật”.

Một tác dụng có thể có của giải thưởng này là biết đâu nhờ nó giúp ông Navalny tránh bị hại. Ông Putin có thể không giữ ông ta, hoặc để cho ông Navalny chết trong tù ngay bây giờ vì Liên Âu kiên vinh danh nhà bất đồng chính kiến này và mục tiêu tranh đấu của ông.

Sự đàn áp thường đến từ lãnh đạo sợ mất quyền hành đối với dân chúng dân hoặc đối với tư tưởng. Giải thưởng của Liên Âu được đặt tên Andrei Sakharov, là tên của một nhà bất đồng chính kiến nổi tiếng thời chiến tranh Lạnh. Ông là một nhà khoa học hạt nhân Xô-viết và người công khai ủng hộ nhân quyền. Ông viết rằng, tự do tư tưởng là sự bảo đảm duy nhất chống lại những niềm tin không đúng, do các chế độ độc tài loan truyền ra trong dân chúng.

Ngay cả những người già ở Bắc Hàn cũng biết điều đó, bất chấp hàng chục năm họ bị tẩy não không thành. Tự do tư tưởng là giải phóng khỏi sợ hãi. Càng nhiều giải thưởng thì càng tốt cho những người đấu tranh cho tư tưởng đơn giản này.