Riêng với Việt Nam thì quyền chính trị là 4 trên 40, và tự do dân sự là 15 trên 60, tổng cộng là 19 trên 100. Vào lúc viết bài này, bản báo cáo về Việt Nam năm 2022 chưa phổ biến, và có lẽ chờ một hai hôm nữa. So với những năm trước, chỉ số tự do của Việt Nam vẫn 19 năm 2021, 19 năm 2020, 20 năm 2019, 20 năm 2018, 20 năm 2017, 20 năm 2016 v.v… Nghĩa là năm 2020, 2021 và 2022 là như nhau, người Việt Nam không có quyền hay tự do gì cả, tệ hơn so với những năm trước Covid.

Một, một “Hội nghị Diên hồng” 2025, hay một thời điểm nào đó thích hợp, để tập hợp trí tuệ tập thể của những bộ óc ưu tú hàng đầu tại Việt Nam và trên thế giới. Họ phải là những người có tri thức sâu rộng, tư duy độc lập, tinh thần phóng khoáng, dám nhìn thẳng vào sự thật và nói những điều mình suy nghĩ, không phải để vừa lòng lãnh đạo hay người khác, mà để đánh giá vấn đề một cách đúng đắn nhất. Không một quốc gia nào có thể phát triển bền vững nếu thiếu đi tầm nhìn và chính sách lâu dài dựa trên phương pháp khoa học.

Không có chủ nghĩa nào thô sơ bằng bộ lạc vì họ luôn chia ra “ta” và “địch”. Ai không nhìn giống họ, đánh giá giống họ, tôn thờ giống họ, nhận diện ra nguy hiểm giống họ, v.v… thì bị xem là địch. ..Đây là tư duy thô thiển, nguyên thủy nhất của loài người, chứ không có gì là văn minh cả. Họ chỉ không nhìn ra được rằng trên thực tế mọi xã hội đều đa nguyên và chỉ muốn thể hiện bản chất đa nguyên một cách tự do nhất có thể...

Lùi thời gian một chút. Chỉ mới cuối tháng 11, trong chuyến công du Nhật Bản, Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính đã hứa hẹn rằng chính phủ ông sẽ cải thiện nhân quyền tại Việt Nam để thu hút đầu tư. Nhưng ngay sau khi về tới Việt Nam được vài ngày, chính phủ ông Chính đã ra lệnh bắt giam người mẹ trẻ Huỳnh Thục Vy. Trong những ngày qua, nhà nước Việt Nam đã tuyên án tổng cộng 35 năm tù đối với bốn nhà hoạt động:..

Muốn có lòng tự trọng thì phải có sự tự tin. Tin rằng chính mình, không ai khác, mới quyết định được vận mệnh, tương lai, cuộc sống của mình. Ngoài ra cần phải có sự thương yêu, cảm thông, hỗ trợ v.v... từ người khác, nhất là từ gia đình. Không có các yếu tố này, mà còn bị vùi dập, bị đối xử tồi tệ từ trong gia đình, đến nhà trường, và xã hội rộng mở, v.v... thì khó một ai có thể có sự tự tin, để có lòng tự trọng, để rồi sau đó biết tôn trọng người khác, nhất là các quyền căn bản của người khác.

Khảo sát của cơ quan Pew Research, phổ biến vào cuối tháng 6 năm 2021, cho biết hầu hết các quốc gia (ngoại trừ Tân Tây Lan) có cái nhìn tích cực về Hoa Kỳ, trong khi rất tiêu cực về Trung Quốc. Pew Research cho biết đa số phần lớn các nền kinh tế tiên tiến được khảo sát đều có quan điểm tiêu cực về Trung Quốc - bao gồm khoảng 3/4 trở lên, như Nhật Bản (88%), Thụy Điển (80%), Úc (78%), Hàn Quốc (77%) ) và Mỹ (76%). Pew Research cũng nói rằng tại nhiều nơi, những quan điểm bất lợi này bằng hoặc gần mức cao nhất trong lịch sử, mặc dù phần lớn chúng không thay đổi...

Đối với một số người Việt, sống ở Việt Nam có khác gì một cái tù lớn. Nó là tù mở, không có hàng rào, bức tường. Nhưng chẳng khác gì tù. Nhiều nhà hoạt động tại Việt Nam, sau khi bị nhiều năm tù đầy chỉ vì dám bày tỏ chính kiến của mình, thường xuyên bị “người lạ” canh gác, và không cho ra khỏi nhà khi có những sự kiện chính trị tế nhị. Có khi bị cấm cung vài ngày mà không hiểu vì sao. Chuyện bất thường tại Việt Nam xảy ra quá thường nên trở thành bình thường là vậy. “Nhất nhật tại tù, thiên thu tại ngoại.” Một ngày trong tù đã dài, vậy mà Đảng Cộng Sản Việt Nam “thương mến” dân Việt đến độ kéo dài thêm 5 năm, và hơn nữa...

Thử nhìn xem, lãnh đạo Đảng Cộng Sản Việt Nam chỉ nghĩ đến việc lật đổ Việt Nam Cộng Hòa bằng mọi giá, nhưng họ hoàn toàn không có ý niệm hay dự án nào để xây dựng lại Việt Nam sau khi thống nhất! Chỉ toàn là những ước mơ viễn vông, ảo tưởng về thiên đường cộng sản, vậy thôi!!! Còn phần lớn người Việt, trong lẫn ngoài nước, hình như vẫn chưa đọc tác phẩm nào hay phần trích đoạn nào của các triết gia chính trị của thời kỳ Phục Hưng cho đến nay. Họ coi các giá trị tự do, dân chủ và nhân quyền như là khẩu hiệu hơn triết lý, như là phương tiện hơn mục tiêu sau cùng.