Văn hóa ‘mày có biết tao là ai không?’

01 Tháng Chín 201912:21 SA(Xem: 5960)
                   
                           
Văn hóa ‘mày có biết tao là ai không?’


51989846_174165640212528_210461901539246080_n



Đinh Yên Thảo

       VOA



Câu chuyện nữ đại úy công an Lê Thị Hiền hành hung, chửi bới nhân viên hàng không tại sân bay Tân Sơn Nhất vài tuần trước tưởng đã nguội bớt đi vì những tin tức thời sự chồng chất, nào ngờ lại một lần nữa gây xôn xao dư luận.

Chứng cứ, thái độ lỗ mãng của người nữ đại úy này như thế nào thế nào thì những thước phim mộc được quay tại chỗ và đưa lên mạng đã thể hiện rõ ràng với bất cứ ai xem qua. Nhưng nay bà bỗng tố ngược là phim đã bị "chỉnh sửa, photoshop ", phim thiếu cảnh bà "bị sỉ nhục, hành hung trước" nên mới nổi cơn thịnh nộ và người nữ nhân viên bị bà chửi mắng, ôm mặt khóc là "diễn sâu" đóng kịch. Cũng như cả hai mẹ con đã bị "giam lỏng" như thế nào.

Tất nhiên những điều này chỉ làm công luận nếu không cười nụ thì cũng khiến họ giận dữ công kích những lời tự bào chữa đầy vô lý và lố bịch này thêm nặng nề hơn. Nhưng khi người nhân viên hàng không đưa clip phim lên mạng đã phải tháo gỡ phim và đóng tài khoản facebook của mình, cũng như cơ quan an ninh hàng không bối rối giải thích rằng đã bị bà "hiểu lầm" và công an Quận Đống Đa đang "tiếp tục xem xét và báo cáo lên thành phố" (!?), thì người ta có quyền hỏi rằng, "thật ra người nữ công an này là ai, con cháu của "thần mặt trời" nào?" mới có thể tiếp tục ngang ngược, thách thức lại công luận khi xem mình là nạn nhân và tố ngược lại cho những người đã bị bà ta hành hung, chửi mắng và các cơ quan liên quan phải dè chừng như vậy.

Hay là dù chỉ là một đại úy công an bà vẫn là một "trời con" như vô số ông hay bà "trời con" đang có trên khắp đất nước Việt Nam hiện nay? Dù thế nào, thì nữ đại úy này xem ra đã "có cửa" thật sự để phán "mày có biết tao là ai không?" tại phi trường.

Một tài xế hay hành khách chạy xe biển xanh - tức xe công vụ, chạy quá tốc độ hay đang có mùi rượu nồng nặc cũng sẽ bước xuống xe buông câu "mày có biết tao là ai không?" ngày càng phổ biến hơn.

Chỉ sau vụ Đại úy Hiền vài tuần thì mới tuần trước một người đàn ông chạy xe biển xanh tại Thanh Hóa cũng chỉ mặt, tát tai cảnh sát giao thông với thái độ "ông trời con" như vậy. Những người công an đứng đường dù có quen việc xách nhiễu, thô bạo với người dân có lẽ cũng sẽ dè chừng, né tránh với kẻ buông câu nói "mày có biết tao là ai không?" Bởi theo tâm lý và trên thực tế, chỉ có những kẻ có quyền hay thế lực sau lưng mới có thể buông ra câu nói này. Dân thường khó lòng có thể bước xuống xe mà buông lời "mày có biết tao là ai không?" để chơi đòn cân não, hăm dọa với cảnh sát giao thông.

Hai năm trước, cộng đồng mạng ắt không quên thước phim đã được đưa lên mạng cảnh trung tướng hồi hưu Võ Văn Liêm, từng là Phó Chủ Nhiệm Ủy Ban Kiểm Tra Quân Ủy Trung Ương thuộc Bộ Quốc Phòng sỉ mắng, văng tục người cảnh sát giao thông bằng thái độ "mày có biết tao là ai không?" tại Cần Thơ. "Giám đốc mày tao còn cách chức được chứ đến mày". Lời dọa của tướng Liêm quả có thật khi Giám Đốc Công An Cần Thơ phải "trình lên Bộ Quốc Phòng, Bộ Công An xin ý kiến (!?)" và tin tức sau đó lan truyền rằng viên trung úy cảnh sát dừng xe tướng Liêm bị kỷ luật vì "cư xử thiếu tế nhị, để lan truyền hình ảnh cự cãi làm xấu hình ảnh cán bộ cao cấp...".

Cái văn hóa "trời con" rằng, "mày có biết tao là ai không?" dường như ngày càng đậm đặc tại Việt Nam, không chỉ với những người có quyền hành cùng con cái, người thân của họ như nữ đại úy Hiền hay tướng Liêm. Nó lan vào cả xã hội dân sự. Một người vợ hay bồ nhí của sếp đến công ty mà nhân viên mới "lỡ dại" không biết, không cho vào thì cũng có thể bị đối diện cái thái độ hung hăng "mày có biết tao là ai không?" này.

Mới tháng trước, báo chí trong nước đưa tin một "đại gia" địa ốc sàm sở, quấy rối tình dục với hành khách và tiếp viên trên phi cơ của Hàng Không Việt Nam cũng đã buông lời "mày có biết tao là ai không?" khi bị nhân viên ngăn chận. Họ đem cái vị thế hay thế lực, sự quen biết sau lưng để buông lời hăm doạ, tạo áp lực với người khác trước hành vi sai trái của mình. Chỉ dăm vụ tình cờ bị người dân ghi lại và đưa lên mạng xã hội cùng công luận, còn hàng trăm, hàng ngàn vụ khác đã và đang có thể đang xảy ra hàng ngày và khắp mọi nơi thì sao? Từ những kẻ có quyền đến có tiền, họ xem mình những ông hay bà "trời con", có thể đứng trên pháp luật, thậm chí tấn công cả người thi hành công vụ. Cái văn hóa ông/bà "trời con" này cho thấy một nhóm người tự coi mình là đứng trên người khác, đứng trên pháp luật và hệ thống pháp luật đã dung dưỡng cho những người này, cho họ cái đặc quyền như vậy.

Họ không hiểu rằng, ở một xã hội dân chủ, như tại Mỹ chẳng hạn, những người liên quan đến công quyền càng phải có thái độ và hành xử thận trọng, đúng mực hơn với người dân lẫn cơ quan công lực. Các trang mạng của các tổ chức dân sự và đăng thông tin liên quan đến các ứng cử viên cùng báo chí luôn theo dõi và báo cáo các vi phạm, sai trái như bạo hành, uống rượu lái xe, các cáo buộc xách nhiễu tình dục... của những cấp dân biểu liên bang đến địa phương, từ thẩm phán đến cảnh sát trưởng, của các ứng cử viên, của những người được đề bạt vào trọng trách..., để xem họ có xứng đáng phục vụ người dân hay không. Hoặc họ có buộc phải từ chức khi vướng vào những điều như vậy.

Chuyện kể rằng, có một đêm bình thường ngoài công vụ, xe chở ngài thủ tướng Winston Churchill của Anh bị chận lại. Một cận vệ xuống xe và giải thích rằng trong xe đang chở ngài thủ tướng nhưng viên cảnh sát vẫn khăng khăng ghi phạt người tài xế phạm lỗi giao thông. Nghe được câu chuyện, Churchill viết thư cho cảnh sát trưởng London đề nghị khen ngợi viên cảnh sát. Vị cảnh sát trưởng viết thư phúc đáp rằng, "chúng tôi không khen thưởng những người đang thực hiện đúng trách nhiệm của mình". Chỉ khi nào, từ những người đứng đầu quốc gia xuống đến nhân viên công lực bình thường, có cùng thái độ thượng tôn pháp luật và quân pháp nghiêm minh như câu chuyện trên thì cái văn hóa "trời con" và "mày có biết tao là ai không" kia mới chấm dứt. Nhưng xem ra đây là điều không tưởng tại xã hội Việt Nam hiện nay.

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
08 Tháng Ba 20248:10 CH(Xem: 1366)
Y đã xuyên tạc thô thiển luật Nhân Quả như thế nào? Rằng “làm thợ hồ kiếp này là do kiếp trước phá nhà, làm bác sĩ kiếp này là do kiếp trước giết người, làm nhà giáo kiếp này là do kiếp trước đốt sách, lúc trẻ thích đi du lịch thì về già sẽ bị bại liệt, phải nằm một chỗ”… Đặc biệt, y còn bảo “kiếp trước thích câu cá (đánh lừa cá), thì kiếp này sẽ làm nghề… lừa đảo”. Y nói ra điều này chắc cũng không biết, rằng ông bác (nhận vơ?) đã quá cố của y từng rất thích câu cá. Vân vân và… vân vân. Nhân Quả trong luân hồi có thực đơn giản và thô thiển như hàng tôm hàng cá… ấy hay không? Không hề. Vậy vì sao có câu: “Gieo nhân nào gặt quả nấy”?
07 Tháng Ba 20247:19 CH(Xem: 753)
Nhiều năm qua Đảng và nhà nước VN luôn dùng những chính sách lừa dối nhằm lừa bịp nhân dân. Chính quyền hứa hẹn thu hồi đất đai của nông dân, để xây dựng các nhà máy tạo công ăn việc làm cho nhân dân, nhưng thực tế chính quyền VN đã thu được những khoản tiền vì lợi nhuận, tiền đền bù rẻ mạt, sau đó bán, hoặc cho thuê lại với cao gấp nhiều lần, đẩy người dân không có ruộng nương cũng không có việc làm, như bà con dân oan Dương Nội, Văn Giang , Tiền Giang, v.v....Cho đến nay những lời hứa đó vẫn không được thực hiện. Một thế hệ của chúng ta bị lừa dối và đang kế tiếp thế hệ sau, Đảng Cộng sản VN vẫn dùng biện pháp...
06 Tháng Ba 20248:22 CH(Xem: 706)
Hạng thứ dân ăn trộm hai con vịt bị kêu án 7 năm tù, còn hạt giống đỏ xơi 500 triệu chỉ có 36 tháng tù... treo! Người dân VN giờ mới thấy đảng ta quả là 'đạo đức... giả, là văn minh... rừng'! Và họ cũng thấy cái đám đảng viên mồm lúc nào cũng xoen xoét 'học tập, làm theo tấm gương đạo đức hồ chí minh' đã vượt qua thầy mình, quả là con hơn cha, nhà có phúc, trò hơn thầy... hồng phúc... đảng ta! - Đảng ta là đảng của chúng nó, của 5 triệu con giòi chứ không phải là toàn dân đâu đấy nhé.
06 Tháng Ba 20248:21 CH(Xem: 536)
Phật giáo là tôn giáo với nền tảng bi, trí, dũng, ngũ giới căn bản và bát chánh đạo là con đường đưa con người dần hoàn thiện để có thể tìm đến Đạo, Phật Giáo chân chính đúng ra phải được kính ngưỡng và phát dương rộng khắp, nhưng vì đạo pháp đang rơi vào tay một nhóm người u tối, vô minh, ếch ngồi đáy giếng lại muốn một tay che trời nên Phật Giáo ở Việt Nam, kể cả các tôn giáo khác, ngày càng suy tàn, tu sĩ không hiểu biết chánh pháp lại kéo theo vô số tín đồ u mê theo mình. Quả thực là đau xót!
02 Tháng Ba 20246:44 CH(Xem: 1143)
trang tin QĐB đã thách thức Ban Tuyên Giáo đảng csVN đưa ra bằng chứng về việc UNESCO công nhận hcm là 'danh nhân văn hóa thế giới' như bọn chúng hằng tuyên truyền, tuy nhiên bọn dư luận viên ăn C... đảng vẫn ra rả tuyên truyền xám để đầu độc người dân về cái trò bịp bợm của bọn chúng nhưng lại không hề đưa ra được hình ảnh nào về những nghị định vinh danh của UNESCO ngoài cái miệng bốc phét, nói láo xoen xoét. Để người dân VN hiểu rõ hơn chúng tôi xin trưng dẫn ra đây nghị quyết của UNESCO về việc này, ngoài ra còn có thư của tên Việt cộng Võ Đông Giang...
28 Tháng Hai 20247:30 CH(Xem: 922)
- Họ là công dân xã nghĩa - Họ tốt nghiệp dưới mái trường xhcn - Họ là cháu ngoan bác hồ - Họ từng là đội viên, đoàn viên Thanh niên cộng sản. Nhưng họ không hề là Người Việt Nam Chân Chính, những người có nhân cách do thụ hưởng từ nền giáo dục trước năm 1975 hoặc từ gia đình. Do đó tại VN hôm nay đang có hai loại người có tư chất khác nhau đang sống trộn lẫn vào nhau. Và cũng đừng trách tại sao có nhiều vùng miền đa phần tại miền Bắc VN bị các quốc gia khác từ chối cho nhập cảnh.
27 Tháng Hai 20248:27 CH(Xem: 1318)
Thế nhưng không một tên nào, ngay cả trưởng ban Chuyên Láo Nguyễn Trọng Nghĩa đưa ra trước công luận tấm bằng vinh danh của LHQ về hcm. Như thế đã rõ, hcm tức tên nguyễn sinh côn chưa bao giờ được LHQ công nhận là Danh Nhân Văn Hóa cả, mà trái lại thế giới tự do nhìn y như một tên Tội Phạm Diệt Chủng đồng bào mình qua phần bình chọn của tờ báo Daily Mail bên Anh Quốc. Đã thế đảng chúng nó còn dựng lăng tẩm ướp xác hồ cho toàn dân vào chiêm ngưỡng một tên tội phạm gớm ghiếc của thế kỷ 20. Sẽ đến lúc người dân bừng tỉnh và cũng sẽ có ngày toàn dân nổi dậy giật sấp cái lăng của hồ, quăng cái xác thúi tha gớm ghiếc của hắn vào thùng rác, giải tán cái đám lính ma, lính kiểng tối ngày vác súng chào đi tối đi lui ngốn ngân sách từ tiền thuế của dân hàng trăm tỷ ...
24 Tháng Hai 20245:09 CH(Xem: 1167)
Trang tin Quyền Được Biết thách thức đảng csVN, Ban Tuyên Giáo TW đưa ra công luận bằng vinh danh của UNESCO hcm là 'Danh Nhân Văn Hóa Thế Giới' như đảng hằng tuyên truyền, nếu có lập tức sẽ không ai dám chỉ trích, bàn luận, còn nếu không thì việc 'hcm là danh nhân của LHQ' chỉ là trò bịp trong hằng trăm ngàn trò bịp mà đảng đã từng làm và người dân VN cần phải nhận thức rõ điều này. Ban Tuyên giáo đảng csVN do tên tướng Nguyễn Trọng Nghĩa làm trưởng ban nên làm đơn xin đảng đổi tên thành "Ban Huấn Luyện Chó VN" , bởi vì chỉ có lũ chó cộng sản mang tên AK47 - dư lợn viên, bọn cs nửa mùa, chúng nó mới có...
24 Tháng Hai 20245:08 CH(Xem: 1058)
Nhưng “đủ năng lực” chống Tham nhũng mà để cho Tham nhũng “trơ ra” tiếp tục cười vào mũi đảng trong suốt 11 năm qua thì hiển nhiên đảng “phải có vấn đề”. Giản dị vì chỉ có những kẻ “có chức, có quyền” mới có thể tham nhũng. Nhân dân “khố rách áo ôm” thì tham nhũng cách nào? Do đó, Đảng đã cắn răng nhìn nhận “một bộ phận không nhỏ” cán bộ, đảng viên, nhất là cấp lãnh đạo, đã suy thoái tư tưởng chính trị và đạo đức lối sống để “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, làm lợi cho các thế lực thù địch có lý do chống đảng và “làm giảm sút, xói mòn niềm tin của nhân dân trong công cuộc phòng, chống tham nhũng, tiêu cực do Đảng ta lãnh đạo.”
24 Tháng Hai 20245:07 CH(Xem: 637)
Nhà nước Việt Nam luôn tự hào khẳng định là nhà nước pháp quyền. Suốt mấy chục năm nay trên khắp đất nước, ở đâu người dân cũng thấy slogan ngạo nghễ như lời nhắc nhở người dân và lời cam kết của chính quyền nhà nước với người dân “Sống và làm việc theo hiến pháp và pháp luật”. Một xã hội có luật pháp, một nhà nước pháp quyền không cho phép sử dụng công cụ bạo lực nhà nước, sử dụng quân đội và công an, sử dụng súng đạn trong tranh chấp dân sự. Người dân đổ mồ sôi sôi nước mắt làm ra của cải vật chất cho xã hội và đóng thuế nuôi nhà nước, nuôi quân đội, nuôi công an.
28 Tháng Ba 2024
Tuy nhiên Tuyên giáo, cơ quan tuyên truyền của đảng, lại “thương mại hóa” hoạt động tôn giáo để quy kết trách nhiệm hình sự. “Trước những hiện tượng thu hút sự chú ý của dư luận xã hội thời gian gần đây, liên quan đến các hoạt động mang tính chất “thị trường”, “cung - cầu” của một số cơ sở thờ tự Phật giáo ở nước ta, không ít các nhà nghiên cứu văn hóa, học giả đặt câu hỏi: trong tình hình mới, có hay không – nên hay không nên công nhận “thị trường tôn giáo”? Khi đưa vấn đề sinh tồn của tôn giáo vào “thị trường” để “vật chất hóa” vấn đề tâm linh, phải chăng nhà nước muốn kiểm soát gay gắt hơn vấn đề tín ngưỡng, tôn giáo?
28 Tháng Ba 2024
Nói đến XHCN thì phải nhìn nhận VN là một quốc gia đi theo hàng chót, những quốc gia đã từng xây dựng như Liên Xô, Ba Lan, Đông Đức, Tiệp Khắc…; người dân đã nhìn thấy những bất công, bất cấp của chế độ XHCN và họ đã mạnh dạn thay đổi, Liên Xô, cái nôi của Cách Mạng Tháng 10, của Lê Nin đã không còn là cộng sản mà thay vào đó là một quốc gia đi theo con đường tư bản của những tên độc tài, Đông Đức đã đập bỏ bức tường ô nhục ngăn cách hai miền để tiến đến thống nhất trong hòa bình và trở thành một quốc gia hùng mạnh đi theo con đường tư bản chủ nghĩa...
28 Tháng Ba 2024
Về chính trị, VN cũng chẳng có gì đáng tự hào. Nền tảng chính trị VN trước đây (ở miền Bắc) và sau này (cả nước) lệ thuộc vào Tàu và Liên Xô. VN vẫn theo một chủ nghĩa lỗi thời và đã hết sức sống, một chủ nghĩa mà nơi khai sinh ra nó đã khai tử nó hơn 20 năm trước đây. Người Việt chẳng phát kiến được một chủ thuyết chính trị nào, mà chỉ rập khuôn theo chủ nghĩa Mao – Stalin. Không thể nào tự hào khi mà chính quyền ra rả mỗi ngày bảo người dân phải làm gì và giảng giải rằng yêu nước là yêu chủ nghĩa xã hội!
23 Tháng Ba 2024
Năm 2017, khi còn làm Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, ông Võ Văn Thưởng đã từng làm xã hội xôn xao với tuyên bố “không sợ đối thoại, không sợ tranh luận”. Tưởng chừng như cánh cửa đón nhận các ý kiến khác biệt đã mở rộng, sau khi luật an ninh mạng – luật không chấp nhận ý kiến khác biệt ra đời. Vậy mà, đó chỉ là lời tuyên bố vui miệng của Thưởng. Năm 2024, ông Đỗ Minh Hiền ở Hà Nội, một người viết lý luận triết học riêng, khác biệt với triết học Marx Lenin, bị 6 năm tù. Không ai biết ông ta viết gì, lập luận ra sao, vì bởi ông ta chưa bao giờ có dịp được đối thoại, hay tranh luận để nhận biết mình sai hay đúng trong giấc mơ mà...
20 Tháng Ba 2024
Những người đảng viên đang yêu đảng, cuồng đảng, đừng cho rằng đây là luận điệu của bọn thế lực ‘chống phá, thù địch’, mà hãy nhìn lại lời nói của lãnh tụ các người, ông Hồ Chí Minh đã từng giáo dục các đảng viên của mình là ‘cần kiệm, liêm chính, chí công vô tư’, vậy thì các ông, bà nghĩ sao về những bất công, bất cập hàng ngày trông thấy từ chính những người lãnh đạo của mình?!, liệu rằng những đảng viên đảng cộng sản còn có lý tưởng hay chỉ là vào đó chỉ để noi gương tham nhũng theo cấp trên của mình?.
20 Tháng Ba 2024
Việc ông Thưởng từ chức đánh dấu sự khởi đầu của một giai đoạn bất ổn chính trị mới ở Việt Nam. Kể từ Đại hội 13 của đảng Cộng sản Việt Nam hồi đầu năm 2021, đã có nhiều vụ cách chức và truy tố cấp cao, trong số đó có 4 ủy viên Bộ Chính trị (trong đó có Thưởng và người tiền nhiệm Nguyễn Xuân Phúc), một phó thủ tướng, hai bộ trưởng và hơn chục lãnh đạo tỉnh. Việc thay thế quá nhanh hai Chủ tịch nước đặc biệt đáng chú ý, vì ông Phúc cũng bị cách chức hồi đầu năm 2023, sau khi nhậm chức chưa đầy hai năm.
16 Tháng Ba 2024
Thực tế, trái lại, cho thấy mọi cuộc cách mạng dù tiến bộ và tích cực đến đâu, đều có khuyết điểm và cần phải tu chính thêm. Hơn nữa có những cuộc cách mạng không những hoàn toàn vắng bóng những yếu tố tích cực, mà còn mang lại tại họa cho dân tộc xuyên qua nhiều thế hệ. Điển hình là các cuộc cách mạng Cộng Sản và Hồi Giáo cực đoan mà chúng ta sẽ phân tách trong bài này. Chúng ta cũng sẽ phân tách tầm mức quan trọng chiến lược của yếu tố viễn kiến trong nhận thức của những người lãnh đạo. Yếu tố viễn kiến giữ một vai trò tối quan trọng, giúp chúng ta phân biệt giữa một cuộc cách mạng có tính tiến bộ và một cuộc cách mạng mang tính phản tiến bộ, gây tai họa cho một dân tộc và đôi khi cả nhân lọai.
13 Tháng Ba 2024
Bà Đinh Thảo, một nhà hoạt động nhân quyền và cũng là nghiên cứu sinh ngành khoa học chính trị, hiện đang ở tại Hoa Kỳ, nói: “Tình hình dân quyền năm nay rất ảm đạm. Có thể nói từ năm 2018, xu hướng nhân quyền ở Việt Nam đã đổi chiều đi xuống và cứ thế tệ dần. Đến năm 2023 có thể nói là tồi tệ nhất trong suốt cả một chuỗi dài mấy năm qua.” (RFA, đài Á Châu Tự do, ngày 2023.12.22 Người dân Việt Nam cũng không được quyền ra báo, lập hội, hội họp và lập đảng chính trị đối lập như quy định trong Điều 25 Hiến pháp 2013. Điều này viết: “Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, hội họp, lập hội, biểu tình. Việc thực hiện các quyền này do pháp luật quy định.”
12 Tháng Ba 2024
Kính mời bạn đọc xem video clip của nhà báo - bình luận gia Ngô Nhân Dụng và cô Thu Hà Nguyễn - cựu Phó Thị Trưởng TP Garden Grove về kinh tế VN cs hôm nay, những lý do nào mà ngành xuất khẩu của VN gặp phải, và lý do chính, quan trọng nhất là bởi vì lũ sâu dân, mọt nước chúng nó đều là đảng viên, phải có bôi trơn, tham nhũng thì bọn chúng nó mới chịu làm.
09 Tháng Ba 2024
Bài báo của Học viện Chính trị khu vực I cũng không nêu danh tính các nhà đầu tư bước ngoài đã lợi dụng Doanh nghiệp Việt Nam để chen chân vào các vị trí chiến lược quốc phòng, nhưng với mục đích gì và cho ai? Theo quan điểm được nêu trong Tạp chí Cộng sản thì Việt Nam vẫn phải đối phó với “diễn biến hòa bình”, tình trạng “tự diễn biến” và “tự chuyển hóa” trong nội bộ”. Trong nhiều năm, nhóm chữ “diễn biến hòa bình” được đảng CSVN sử dụng để chỉ “các thế lực thù địch” do Hoa Kỳ lãnh đạo nhằm thực hiện âm mưu thay đổi chế độ chính trị ở Việt Nam. Nhưng từ giữa nhiệm kỳ khóa VII (1991-1996), Đảng đã chỉ ra 4 nguy cơ đối với ...