(Trích đăng tập 2 từ Facebook của tác giả)
Giao Thanh Phạm
Với con số thất nghiệp khủng ở mức 33.2 triệu người tính đến thứ Sáu ngày 8 tháng 5 vừa qua, phải nói rằng vào lúc này, kinh tế của Hoa Kỳ không chỉ bị khủng hoảng, mà phải nói là ĐẠI KHỦNG HOẢNG mới đúng nghĩa. Tất cả đều đứng lại tại chỗ chỉ trong vòng chưa đến 8 tuần. Donald Trump và đảng Cộng Hòa trong giới lãnh đạo ở Thượng Viện cũng như chính quyền của ông Trump giờ có hối cũng đã quá muộn. Sự kiêu ngạo, coi thường, ham hố không chuẩn bị, giờ đã quá trễ để có thể làm bất cứ gì, với hi vọng ghịt lại được tốc độ của chiếc tàu hỏa kinh tế đang lao hết tốc lực xuống vực thẳm. Gần như là vô vọng.
Người ta có thể thấy nỗi tuyệt vọng đó của ông Trump qua những lối hành xử đến gần như điên cuồng của ông ta trong 3 tuần lễ qua là đủ hiểu. Ngày một hoảng loạn hơn và không thể tự kềm chế nổi thấy rõ. Nhất là khi cái "Hoax Covid-19" mà theo ông ta và bộ sậu của ông ta cho rằng, đó chỉ là do đảng Dân Chủ tạo ra, thổi phồng lên để triệt hạ uy tín của ông ta, HÔM NAY ĐÃ CHÍNH THỨC CÓ MẶT tại tòa BẠCH ỐC qua những cái khẩu trang, trên những khuôn mặt hốt hoảng.
Vào cuối năm 2019, có khoảng 65% người Mỹ làm chủ căn nhà họ đang ở trên tổng số gần 100 triệu căn nhà đủ loại. Trong số này, có tới khoảng trên 60% chủ nhà vẫn còn nợ tiền vay từ ngân hàng và vẫn đang phải trả tiền nợ hàng tháng. Con số này tương đương với 40 triệu căn nhà mà chủ nhân vẫn còn đang nợ. Tuy vậy, hầu hết những chủ nhà này, đều có một số vốn đã trả được trong thời gian vừa qua, nằm trong căn nhà, gọi là Home Equity – Tài Sản Có Trong Nhà, với tổng giá trị lên đến gần 19 ngàn tỷ, một số tiền khổng lồ.
Trong những cuộc kinh tế khủng hoảng trước đây, nó thường khởi đầu một cách chậm chạp và kéo dài từ 12 tới 18 tháng trước khi có những cuộc sa thải lớn, cho người dân còn có cơ hội và thời gian để bán nhà, hoặc ít ra để họ có cái cơ hội “vay thêm một cái nợ nhì” gọi là Home Equity Loan – Vay Thế Chấp Tài Sản Nhà – Home Equity Lines of Credit, hoặc Vay Nợ Mới, Lấy Ra Một Số Tiền.
LẦN KHỦNG HOẢNG NÀY THÌ KHÔNG – NÓ ĐẾN BẤT NGỜ và HẾT SỨC MAU LẸ, TÍNH TỚI NAY, MỚI CHỈ TRONG VÒNG 8 TUẦN.
Bên cạnh đó, việc mua bán nhà vào thời điểm này, cho dù tiền lời đã được chính quyền Trump giảm xuống đụng mặt đất, cũng không thể cứu vãn. Vì những bất ổn và chưa thấy tí ánh sáng gì ở cuối đường hầm, gần như tất cả các ngân hàng trên đất Mỹ, đã và đang đóng băng toàn diện các đơn từ vay nợ mua nhà. Dễ hiểu thôi, ai dám bảo đảm khi nào thì trận dịch này sẽ qua đi và sẽ an toàn cho người lao động đi làm trở lại? Nhất là, các hãng xưởng sản xuất thứ gì bây giờ, và tiêu thụ làm sao, cho ai?
Tuy nhiên, điều nguy hiểm nhất và rầu rĩ nhất cho những người đang làm chủ nhà và vẫn còn đang phải trả tiền nợ hàng tháng, mà lại vừa bị mất việc và phải nằm nhà.
Tiền đâu ra trả tiền nhà, nếu tình trạng này kéo dài thêm 5-7 tháng nữa?
Tiền đâu ra trả tiền nhà, nếu thực sự thay vì bị ngưng việc tạm thời như hiện nay, họ lại bị sa thải vĩnh viễn vì xí nghiệp cắt giảm nhân công, cắt giảm sản xuất cho thích hợp với cung cầu hiện tại?
Trong những cuộc khủng hoảng trước đây, người chủ nhà vẫn còn có cơ hội lấy tiền ra từ cái gọi là Home Equity – Tài Sản Có Trong Nhà kia để cầm chừng trong việc chi tiêu khẩn cấp và có thể cầm cự vài tháng trong lúc chờ bán được nhà. LẦN KHỦNG HOẢNG NÀY THÌ KHÔNG.
Vào cuối tháng 4 vừa qua, ngân hàng Wells Fargo, đây là ngân hàng có con số người vay nợ mua nhà lớn nhất nước Mỹ, đã ra lệnh đóng băng, ngưng không nhận đơn mà chủ nhà muốn Vay Thế Chấp Tài Sản nào nữa cả. Có nghĩa là, cho dù bạn có tiền nằm trong căn nhà của bạn, bạn vẫn phải bó tay, không lấy ra được đồng nào. Hệ thống ngân hàng trên đất Mỹ khi gặp khủng hoảng kinh tế, luôn được chính quyền giải cứu và tiếp trợ đầu tiên, nhưng chính họ lại quay qua bắt chẹt thân chủ của họ, là người dân Mỹ.
Vào thời điểm này, nếu thất nghiệp dài hạn xảy ra, túng quẫn, không bán được nhà, thì nơi duy nhất họ có thể chạy đến vay mượn được “tiền tươi” lại cũng chính là ngân hàng. Thay vì Vay Thê Chấp Tài Sản Nhà với tiền lời ở mức 5% thì họ phải mượn tiền từ Thẻ Tín Dụng với mức tiền lời từ 14.99% trở lên. Vậy thì không phải bọn tài phiệt hút máu dân thì còn gì?
Trong thời gian này, với cái check hỗ trợ 1.200 đô, cộng với tiền thất nghiệp và tiền hỗ trợ thất nghiệp, những ai may mắn đã được chấp thuận thì còn có thể “sống sót” được một thời gian ngắn nữa, nhưng nếu thất nghiệp dài dài, hoặc thất nghiệp vĩnh viễn ở cái tuổi trên 55 chưa tới tuổi lãnh tiền già, và đã quá cái tuổi “hăng say lao động”, thì cái mái che mưa nắng kia, có thể sẽ chỉ còn lại trong giấc mơ của họ.
Bên cạnh Nợ Mua Nhà, lại còn tiền Nợ Mua Xe, Nợ Thẻ Tín Dụng, Nợ Đại Học … Tất cả những món tiền nợ này của người dân Mỹ, đang nằm ở mức kỷ lục gần 16 ngàn tỷ, chia ra trung bình mỗi người từ sơ sinh đến sắp xuống lỗ, là 48 ngàn đô trên mỗi đầu người. Cộng thêm hơn 25 ngàn tỷ Nợ Công, chia trung bình mỗi người từ sơ sinh đến sắp xuống lỗ, là 65 ngàn đô mỗi đầu người. Trong chưa tới 4 năm, Donald Trump đã CỘNG THÊM khoảng 7 ngàn tỷ tiền nợ và chưa dừng lại, thì ...
AI CÒN MUỐN BẦU CHO TAY TỔ SƯ BÁN DẦU RẮN NÀY MỘT LẦN NỮA, GIƠ TAY LÊN ĐẾM CÁI COI…