RFA

Cho đến lúc này, Việt Nam vốn dĩ quen đi hai chân trên hai thái cực và đã đến đoạn đường mà hai thái cực đó giãn rộng đến độ nguy cơ không thể tiếp tục đi được nữa, phải chọn một trong hai thái cực, Mỹ, phương Tây hay Nga, Trung? Có lẽ, Việt Nam không còn chọn lựa nào khác ngoài Mỹ, phương Tây.

Trích từ RFA: “Ngày 21/4, tại cuộc họp báo hàng tuần, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng cho biết, Hội nghị cấp cao đặc biệt ASEAN – Hoa Kỳ nhân kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ hai bên sẽ diễn ra từ ngày 12 – 13/5 tại Thủ đô Washington DC (Hoa Kỳ). Thủ tướng Việt Nam (TT) Phạm Minh Chính đã nhận lời của Tổng thống Joe Biden, dẫn đầu đoàn đại biểu Việt Nam tham dự hội nghị, thăm và làm việc tại Hoa Kỳ và Liên Hợp Quốc (LHQ). Đây sẽ là một chuyến xuất ngoại hết sức khó khăn của TT Phạm Minh Chính sau những biến cố đầy tai tiếng, cho thấy Hà Nội đã không còn che giấu việc chọn phe. Sau khi Nga xâm lược Ukraine từ ngày 24/2, Việt Nam đã đi theo sự dẫn dắt của Nga và Trung Quốc, ra mặt đối kháng với Hoa Kỳ, chống lại các nước dân chủ, chống lại hệ thống luật pháp quốc tế ở LHQ và trên bàn cờ địa-chính trị cả ở khu vực lẫn quốc tế”.

Nhìn từ bề ngoài, sẽ thấy việc chọn Mỹ, phương Tây là mơ hồ và khó xảy ra với Việt Nam lúc này, và các lá phiếu ở Liên Hiệp Quốc của Việt Nam ngầm ủng hộ Nga càng củng cố hơn lập luận cho rằng Việt Nam vẫn chọn Nga và Trung Quốc, kỳ thực, câu chuyện không chỉ 50/50 ngã về Mỹ, phương Tây mà có lẽ, tỉ lệ chọn Mỹ, phương Tây còn cao hơn nhiều. Vì đó là thế bắt buộc, dù muốn hay không muốn!

Bởi lựa chọn của Việt Nam lúc này tùy thuộc vào hai yếu tố vô cùng quan trọng gồm đối nội và đối ngoại, hai yếu tố này lại liên quan đến rất nhiều câu hỏi giữa Nhân Luân hay Ý Thức Hệ? Chấp nhận trở thành thái thú Tàu hay giữ cương vị lãnh đạo? Đi đến Tự Do Chính Trị trong khu vực hay Tùy Thuộc Chính Trị Bắc Quyền? Tất cả những câu hỏi này nhức nhối hơn bao giờ hết.

Về khía cạnh Nhân Luân hay Ý Thức Hệ, rõ ràng, Nhân Luân vẫn là vấn đề cốt lõi của phát triển thế giới loài người và đặc biệt phát triển quốc gia, dân tộc. Trong một quãng thời gian ngắn, ý thức hệ Cộng sản là vô cùng quan trọng đối với một dân tộc đã lún quá sâu trong loại hình chính trị trung ương tập quyền và có tâm tính tự phát như Việt Nam. Tuy cơ hội tiếp cận văn minh phương Tây là rất cao nhưng trong tư thế thuộc địa, việc cởi trói của một dân tộc nếu dựa vào sức mạnh của một “mẫu quốc” sẽ không toàn triệt. Rõ ràng ý thức hệ Cộng sản dù nhìn theo hướng nào thì đó cũng là ác chủ bài để triệt tiêu ý thức hệ trung ương tập quyền mà lâu nay người là quen miệng gọi chế độ phong kiến tại Việt Nam.

Nhưng sứ mệnh của ý thức hệ này đã chấm dứt cách đây hơn nửa thế kỉ tại Việt Nam, giai đoạn càng về sau, chiếc áo ý thức hệ Cộng sản đã bị người ta dán lên đủ các loại hoa hòe để bịp nhau trong khu vực và quốc tế, Liên Xô, Trung Quốc cũng đã khoác lên đảng Cộng sản Việt Nam những chiếc áo như thế. Và kết quả thì như thế nào?

Khi cần thiết, Trung Quốc xua quân xâm lược Việt Nam; khi cần thiết, Liên Xô bỏ mặc người anh em Cộng sản Việt Nam. Bởi ý thức hệ Cộng sản với cái tên mỹ miều là Quốc tế Cộng sản chỉ là trò lừa bịp. Người Cộng sản Việt Nam thừa sức để hiểu như vậy. Nhưng Việt Nam thời đó chưa phát triển, nghèo đói, biết bám víu vào ai ngoài hai anh Cộng sản vừa tỏ ra quân tử và giấu bản chất ngụy quân tử và chơi bẩn này?

Và, cho đến lúc này, nói gì thì nói, lượng vũ khí viện trợ từ Liên Xô, Trung Quốc, đặc biệt là Liên Xô theo diện bánh ít trao đi bánh qui trả lại, anh cho em vũ khí, em cho lại anh lúa gạo, trái cây, chuối, bò heo gà… là nhiều vô kể. Và cơ số vũ khí ấy là nền tảng trong sức mạnh quốc phòng Việt Nam.

Thế nhưng trong gần ba tháng, chính các loại vũ khí Liên Xô – bây giờ là Nga cung cấp cho Việt Nam đã rụng như sung trên chiến trường Ukraine, một quốc gia nhỏ và văn minh kề cận Nga. Tuyên bố chiếm Ukraine trong một tuần của Putin trở thành câu nói giễu nhại của các chính khách quốc tế và hơn hết là Nga trở thành thằng hề khắm của quốc tế, Putin trở thành hung đế tàn ác… Điều này khiến cho mọi nước chơi với Liên Xô trước đây, và Nga bây giờ, phải nhìn lại, suy nghĩ lại.

Trích từ RFA: “[Sẽ trả lời như thế nào với] Hoa Kỳ, với các nước ASEAN? Cộng đồng quốc tế sẽ nhắc lại tuyên bố xanh rờn của TT Chính rằng, Việt Nam không bao giờ chọn phe, Việt Nam chỉ chọn lẽ phải. Vậy “lẽ phải” của Việt nam ở đâu? Là chiến tranh xâm lược? Là tàn sát dân thường? Là tự do áp dụng chính sách diệt chủng như ở Ukraine? Hội nghị thượng đỉnh Mỹ – ASEAN được coi là cơ hội để chính phủ Biden thúc đẩy quan hệ song phương với ASEAN, mở rộng tầm nhìn về một khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương tự do và rộng mở (FOIP) và kiềm chế ảnh hưởng của Trung Quốc. Hơn ai hết, vị TT Việt Nam biết rằng, kinh tế Việt Nam tuỳ thuộc rất lớn vào thị trường Hoa Kỳ với số xuất siêu lên tới $81 tỷ (đồng thời nhập siêu từ Trung Quốc $54 tỷ) trong năm 2021. Chỉ cần Mỹ đóng cửa một số mặt hàng xuất cảng của Việt Nam, cấm vận một số công ty và ngân hàng Việt Nam (đang đội lốt để tuồn hàng Tàu sang Mỹ) thì hậu quả sẽ khôn lường”.

Thế nhưng Việt Nam thì sao? Vì mục tiêu bảo trì, bảo dưỡng kho vũ khí đã mua từ Nga mà chấp nhận nhiều vấn đề trái khoáy. Đặc biệt, chấp nhận tập trận chung với Nga. Bởi hiện tại, sau gần ba tháng xâm lăng Ukraine, Nga đã cho thế giới nhận biết vũ khí của họ lợi hại cỡ nào, đâu là điểm mạnh và đâu là điểm yếu của vũ khí Nga, muốn triệt tiêu vũ khí Nga người ta cần làm gì…

Mối nguy của Việt Nam hết sức cao, bởi phép thử Nga – Ukraine cho thấy rằng vũ khí của Liên Xô – Nga chỉ còn là thứ đồ chơi cũ kĩ, không đáng nói, và ngay trong thời chiến tranh Nam – Bắc Việt Nam, Liên Xô cũng chỉ cung cấp cho Việt Nam tên lửa Sam, kĩ sư Việt Nam phải độ thành Sam II mới có cơ hội đánh nhau với không quân miền Nam. Vậy thì hiện tại, liệu kho vũ khí vốn có số lượng xuất xứ Nga đồ sộ như vậy, có gây sợ cho Trung Quốc hay không?

Vấn đề then chốt để Việt Nam phải thân Mỹ, phương Tây nằm ở khía cạnh Nhân Luân chứ không còn là Ý Thức Hệ, bởi ý thức hệ Cộng sản đã chính thức hết sứ mệnh lịch sử của nó, đã đến lúc người ta tự đặt câu hỏi rằng tiếp tục tiến bộ hay lùi trở về thời nô lệ, Bắc thuộc? Phát triển, cường thịnh hay trở thành bãi rác quốc tế? Hệ thống chính trị độc lập hay làm thái thú?

Bởi lẽ ngay lúc này, nếu đặt câu hỏi Mỹ có cần Việt Nam hay không? Mỹ có sẵn sàng bắt tay hợp tác với Việt Nam hay không? Thì rõ ràng, có nhắm mắt cũng nhìn thấy Mỹ rất cần Việt Nam và Việt Nam rất cần Mỹ. Mỹ cần Việt Nam đứng vai trò tiền trạm, người hợp tác tin cậy để ổn định khu vực Thái Bình Dương và hơn hết, Mỹ cần một đối tác chiến lược sâu bền trong vấn đề kinh tế hàng hải trên khu vực Thái Bình Dương.

Và, Việt Nam cũng cần Mỹ, rất cần Mỹ trong vấn đề cân bằng trọng lực quân sự trên Thái Bình Dương trước Trung Quốc và ngay cả trên đất liền. Bởi giả định có chiến tranh xảy ra, Trung Quốc xâm lược Trường Sa, Bắc Việt, thì vũ khí Nga – Xô sẽ chẳng là gì. Đương nhiên yếu tố con người, quân đội là quan trọng nhất, nhưng thời đại kĩ thuật, chiến tranh kĩ thuật, một cú bấm nút có thể tương đương với cuộc đổ bộ vài sư đoàn. Và các sư đoàn, con người chỉ đóng vai trò tiếp quản và trấn/ấn định chủ quyền là chính.

Hơn nữa, nói về tâm lý nhân dân, một khi chính phủ, đảng, nhà nước Việt Nam chọn hướng tiến bộ, chọn Mỹ thì nhân dân sẽ vỗ tay, sức sống dân tộc bừng dậy, ngược lại, chọn Trung Quốc thì đó là một lựa chọn khiến cho nhân dân thất vọng và không chừng, đó là cách chọc giận nhân dân. Và không có gì đáng sợ bằng việc đám đông nhân dân nổi giận.

Hơn nữa, kinh tế Việt Nam trong những năm sắp tới, hầu như mũi nhọn lại buộc phải dựa trên kinh tế biển và hàng hải. Nếu bây giờ Trung Quốc đánh nốt Trường Sa và thực thi đường chín đoạn một cách toàn triệt thì Việt Nam sớm muộn cũng thành một tỉnh của Trung Quốc, bởi lấy được biển rồi thì chẳng tốn viên đạn nào để tiến vào đất liền, lúc đó, những quả bom tiền sẽ lên tiếng thay cho súng đạn.

Một khi Trung Quốc nắm bá chủ biển Đông, Thái Bình Dương trở thành sân nhà, tài sản của họ thì rất khó để biết chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo trên thế giới. Và chỉ cần nắm biển Đông với trữ lượng đất hiếm, với vai trò cửa ngõ hàng hải thế giới và cũng là cánh cửa an ninh vô cùng quan trọng trên hải trình quốc tế, xem như Trung Quốc đã nắm bửu bối trong tay và việc làm thay đổi trục sức mạnh của thế giới không phải là khó khăn của họ. Đây mới là mối bận tâm lớn nhất của Mỹ, phương Tây. Và Mỹ cũng chẳng dại gì để Việt Nam lâm vào thế bí để rồi trở thành thuộc địa của Trung Quốc.

Và Mỹ chắc cũng không đến nỗi mù mờ về lịch sử ngàn năm Bắc thuộc của Việt Nam, họ cũng thừa biết lãnh đạo Việt Nam, cho dù là Cộng sản hay Cộng Hòa hay gì nữa thì chẳng có ai dại chấp nhận trở thành thái thú của Trung Quốc. Bởi chiêu bài vốn rất cũ kĩ của Trung Quốc lặp lại nhiều lần trong lịch sử là quan sát, chiêu dụ, đánh úp và nhốt vào chuồng, biến chư hầu thành vật nuôi, con thịt.

Một khi các lãnh đạo Việt Nam bị rơi vào tình thế làm thái thú cho Trung Quốc, thì đương nhiên mọi ưu tiên và chiêu dụ bấy lâu nay sẽ biến mất và thay vào đó là quân đội Trung Quốc có mặt khắp lãnh thổ Việt Nam kéo theo quyền giám sát tối cao của các thứ sử người Trung Quốc trên đất nước hình chữ S này, không chừng cả bán đảo Đông Dương. Và lúc đó, các thái thú lại trở thành con thịt mập béo đầu tiên của họ.

Với viễn cảnh như vậy, nhà lãnh đạo Việt Nam hình như không còn cách lựa chọn nào khác là ngả về phương Tây, tìm liên minh với Mỹ và tìm một lối đi tiến bộ. Bởi điều này vừa có lợi cho quốc dân, vừa có lợi cho quyền lực và chỗ đứng trên chính trường. Và, hình như chỉ có lựa chọn này mới chặn đứng được âm mưu xâm lược (mà khả năng xảy ra của nó rất cao) của Trung Quốc trên biển Đông và lãnh thổ Việt Nam trong thời gian sắp tới!