Toà án Nhân dân thành phố Hà Nội ngày 16/9 kết án ông Phan Vân Bách, cựu thành viên của kênh truyền hình độc lập CHTV, với bản án năm năm tù giam về tội danh “tuyên truyền chống Nhà nước” theo Điều 117 của Bộ luật Hình sự.

Ông Bách bị bắt vào ngày 29/12 năm ngoái vì có nhiều bài viết cùng video clip đăng tải trên mạng xã hội bị cho là có nội dung chống chế độ.

Trong một phiên toà chóng vánh chỉ kéo dài khoảng một giờ đồng hồ, ông bị kết tội như cáo trạng của Viện Kiểm sát Nhân dân thành phố Hà Nội truy tố ông theo điểm a, b, và c của khoản 1, Điều 117 “Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm” có nội dung xuyên tạc, phỉ báng chính quyền nhân dân; bịa đặt, gây hoang mang trong nhân dân; và gây chiến tranh tâm lý.

Cáo trạng cho rằng ông Bách đã sử dụng tài khoản Facebook mang tên mình đăng tải 12 bài viết cùng sáu video clip trong các năm 2018-2022 có nội dung bị cho là “xuyên tạc đường lối chính sách của Đảng, nói xấu Nhà nước CHXHCN Việt Nam, phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng CSVN; phát tán các hình ảnh cắt ghép bôi nhọ các đồng chí lãnh đạo nhà nước, kích động quần chúng…"

Luật sư Lê Văn Luân cùng một đồng nghiệp ở Văn phòng Luật sư Hưng Đạo Thăng Long (Hà Nội) được gia đình thuê để bào chữa cho ông Bách ở phiên sơ thẩm. Tuy nhiên, khi phiên toà bắt đầu, ông Bách từ chối hai luật sư tham gia bào chữa nhưng đề nghị họ tham dự phiên toà từ đầu đến cuối và ông đưa ra lời tự bào chữa.

Luật sư Luân thuật lại phiên toà với Đài Á Châu Tự Do (RFA) ngay sau khi rời phòng xử án.

“Ông Bách thừa nhận hành vi của mình, nhưng ông vẫn cho rằng là hiện tại đối với pháp luật Việt Nam thì những điều ông ấy nói không nên nói vào lúc này.

Quan trọng nhất là ông Bách cũng là người đầu tiên đưa ra đề nghị là phải sửa được một điều luật tương ứng mà ông ấy đang bị xét xử, đó là Điều 117.”

Luật sư cho biết thêm là đề nghị của ông Bách về sửa đổi luật cho phù hợp với quốc tế cũng là đề nghị của ông và nhiều luật sư khác trong các phiên toà xử các nhà bất đồng chính kiến trước đây.

Ông Luân cho hay, quan điểm của hai luật sư là đề nghị trả tự do cho thân chủ của mình ngay tại toà và ông Bách dường như không kháng cáo bản án.

Cựu tù nhân lương tâm Nguyễn Viết Dũng, người từng bị kết án 6 năm tù giam và 5 năm quản chế về cùng tội danh, nói ông Bách là một lái xe taxi có lòng với đất nước, từng tham gia nhiều cuộc biểu tình vì môi trường và sau này trở thành thành viên của Chấn Hưng Nước Việt do ông Vũ Quang Thuận sáng lập, cùng tham gia lên tiếng trước những bất công của đất nước.

Tuy nhiên, ông Bách đã tuyên bố dừng hoạt động, và đồng thời rút khỏi các tổ chức ông từng tham gia từ lâu, mấy năm nay chỉ còn tập trung lo làm ăn kinh tế.

Ông Dũng nói với RFA về việc Hà Nội bỏ tù ông Bách:

“Việc nhà cầm quyền bắt giam và khởi tố một công dân chỉ vì những hoạt động ôn hoà từ trước đây của anh ấy là một hành động tàn nhẫn, và đó không phải là cách hành xử của một chính thể văn minh vốn đã có các cam kết thúc đẩy nhân quyền với thế giới.

Điều đó dẫn đến suy nghĩ nhà cầm quyền dường như đang thực hiện chiến dịch ‘hồi tố’ hòng triệt hạ những yếu tố bị họ đánh giá là nguy hại cho sự tồn vong của chế độ, đặc biệt là những người hoạt động tại Hà Nội.”

Ông Phan Vân Bách, 49 tuổi, tham gia các hoạt động xã hội dân sự từ đầu thập niên trước, như phong trào biểu tình ở Hà Nội chống Trung Quốc gây hấn ở Biển Đông từ năm 2011, phong trào phản đối đốn hạ hàng ngàn cây xanh ở Hà Nội năm 2015 và biểu tình chống Formosa gây thảm hoạ môi trường ở ven biển miền Trung năm 2016.

Từ năm 2017 đến cuối năm 2018, ông tham gia kênh YouTube CHTV (Chấn Hưng TV) , một kênh truyền hình độc lập sáng lập bởi ông Vũ Quang Thuận chuyên đưa tin về các vấn đề kinh tế-xã hội của Việt Nam. Hiện kênh này không còn hoạt động.

Ba thành viên của nhóm là các ông Vũ Quang Thuận, Lê Văn Dũng (Lê Dũng Vova), và Lê Trọng Hùng hiện đang phải thụ án từ năm (05) năm đến tám năm tù giam về tội danh “tuyên truyền chống Nhà nước.”

Trước phiên tòa sơ thẩm, tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) ra tuyên bố kêu gọi nhà cầm quyền Việt Nam  hủy bỏ mọi cáo buộc và phóng thích nhà vận động dân chủ Phan Vân Bách ngay lập tức.