Người Việt ở Biển hồ sẽ về đâu?

15 Tháng Mười 201512:30 CH(Xem: 25958)
  • Tác giả :

Người Việt ở Biển hồ sẽ về đâu?

345
Hoà Ái, phóng viên RFA


Truyền thông Campuchia cho biết chính quyền tỉnh Kompong Chnang sẽ di dời các ngôi nhà nổi của những người Khmer, Chăm và Việt ở khu vực biển Hồ trong trung tuần tháng 10 năm 2015. Đời sống của hàng ngàn người Việt ở hồ Tonlé Sap hiện tại và tương lai ra sao?

Tonlé Sap hay theo cách gọi của người Việt là Biển hồ Campuchia được biết đến như một hồ nước ngọt lớn nhất Đông Nam Á và là vựa cá tôm lớn nhất của đất nước Chùa Tháp. Biển hồ được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới hồi năm 1997. Đặc biệt, Biển hồ là nơi lưu trú của hàng ngàn kiều bào người Việt tự bao đời.

Người Việt không quốc tịch

Người Việt có mặt ở Biển hồ từ rất lâu và qua nhiều thế hệ. Tuy là “khúc ruột ngàn dặm” đối với chính phủ VN dù khoảng cách địa lý chỉ giáp ranh ở biên giới Tây Nam nhưng họ lại là những người với thân phận không quốc tịch và vô tổ quốc.

Nhiều người Việt ở làng nổi Tonlé Sap không biết được nguyên quán của gia đình mình đến từ đâu. Họ chỉ được xác nhận nhân thân qua những tên gọi thuần Việt mà cha mẹ đặt cho. Họ nói được tiếng Việt và tiếng Khmer truyền khẩu từ đời này sang đời khác. Vì không có giấy tờ tùy thân ở nước sở tại nên họ không có nghề nghiệp gì ngoài công việc chài lưới. Đời sống hàng ngày của họ thật giản tiện bằng nghề đánh bắt tôm cá từ tháng 12 đến tháng 6 hàng năm. Thời gian 6 tháng còn lại thì họ bẻ rau, bắt ốc sống đắp đỗi qua ngày vì chính quyền Campuchia cấm đánh bắt trong mùa cá tôm sinh sản. Hầu hết những người Việt ở Biển hồ đều trở thành người ăn xin nương nhờ vào lòng hảo tâm của du khách. Cô Hòa với đứa con nhỏ trên chiếc xuồng trong lúc xin tiền khách du lịch chia sẻ người có hoàn cảnh nghèo khó phải đi bủa lưới giăng câu mướn cho người khác, còn gọi là “đi bạn”, nhưng không thể đi trong mùa nước nổi vì sẽ bị chính quyền địa phương bắt bỏ tù và nộp phạt. Cô Hòa nói:

“Ai có tiền thì buôn bán. Người nghèo thì ‘đi bạn’, đi mần mướn. Lúc này bị ‘Kiểm’ bắt, không đi được”.

Mặc dù đời sống của những người Việt ở Biển hồ luôn đối mặt với hoàn cảnh nghèo túng, khó khăn, chật vật nhưng có thể nói họ là những người vô tư bởi cũng chẳng biết hy vọng điều chi và lo lắng điều gì. Cuộc sống cứ thế mà trôi bập bềnh theo con nước lớn ròng ở hồ Tonlé Sap. Di sản gốc Việt duy nhất của cha ông để lại cho họ là niềm tin “Trời sinh-Trời dưỡng” và cứ thế tài sản lớn nhất của họ chính là con cái. Gia đình nào cũng đông con mà càng đông thì càng túng quẫn, không đủ ăn, không đủ mặc. Những đứa bé chào đời và tồn tại một cách hồn nhiên như sóng và gió ở vùng Biển hồ.

Hiện nay các em ở độ tuổi đi học được may mắn hơn thế hệ cha mẹ mình. Các em được cơ hội học tiếng Việt ở ngôi trường nổi ngay trên Biển hồ. Ngôi trường có 5 giáo viên thiện nguyện, không hưởng lương với khoảng 300 em học sinh từ lớp 1 đến lớp 5. Tuy nhiên vào mùa chài lưới thì số lượng học sinh giảm xuống vì các em phải theo cha mẹ đánh bắt tôm cá. Thầy giáo Trần Văn Tư, người nhiều năm gắn bó với ngôi trường và cộng đồng ở đây chia sẻ nhờ các phái đoàn thiện nguyện và nhiều khách du lịch giúp đỡ cho các em học sinh cùng thầy cô giáo 3 bữa ăn hàng ngày với cháo hoặc mì gói cho bữa sáng và 2 bữa cơm trước khi các em trở về những ngôi nhà nổi bé nhỏ của mình.

Các cháu bé chèo thuyền đến trường học (citizen photo)

Thiếu thốn đủ điều

Trả lời câu hỏi của đài ACTD về đời sống của đồng bào người Việt Biển hồ hiện tại như thế nào, bà Nguyễn Thị Diệu, cư dân của làng nổi Tonlé Sap cho biết:

“Khó khăn nhất là kinh tế, thiếu gạo, thiếu cơm, nghèo khổ rồi bệnh tật. Ở đây không có bệnh viện. Mỗi lần bệnh phải lên bệnh viện lớn, đi lại khó khăn”.

Làng nổi người Việt hiện có 1 tủ thuốc do Bệnh viện 115 trao tặng. Bà Nguyễn Thị Diệu là một trong số người hiếm hoi có khả năng cho thuốc khi bà con cần đến. Bà Diệu tâm tình:

“Thuốc cảm, thuốc tiêu chảy, con nít nóng ho thì tôi lấy thuốc được. Còn bệnh gan, đường ruột thì tôi không biết”.

Bà Diệu cho biết thêm những người như bà và thầy Tư mong mỏi sẽ có 1 y tá hay bác sĩ đến làm thiện nguyện giúp đồng bào trong nay mai.

Trong khi nguyện vọng duy nhất của làng nổi người Việt ở Biển hồ chưa thành hiện thực thì chính quyền tỉnh Kompong Chnang thông báo di dời làng nổi, trong đó khoảng 1000 hộ gia đình người Việt bị ảnh hưởng, nhằm bảo vệ môi trường và cải tạo cảnh quan cho hồ Tonlé Sap.

Vào hôm mùng 6 tháng 10, phó Tỉnh trưởng, ông Sun Sovannarith nói với truyền thông Campuchia sẽ tiến hành việc di dời các hộ gia đình Việt, Khmer và Chăm đến 1 khu vực khác cách nơi hiện tại 3 km từ ngày 15 tới ngày 25 tháng 10 và chờ đợi trong vòng 2 năm để được sắp xếp định cư trên đất liền. Trao đổi qua điện thoại với RFA, thầy Trần Văn Tư nói vì điều kiện thông tin liên lạc ở Biển hồ không có nên bà con vẫn chưa biết tin tức gì:

Không phải là chưa nghe tin nhưng mà không ai di dời gì hết. Không thông báo gì hết. Ở đây cũng bình thường”.

Chúng tôi liên lạc với ông Đặng Khương, 1 cư dân sống ở vùng phụ cận thủ đô Phnom Penh và được biết:

“Có nghe đài Campuchia là di dời số người VN mình ở dưới sông lên trên bờ. Đài Campuchia nói phải di dời toàn bộ ở Biển hồ lên hết. Chương trình đang làm để lo cho mình khu vực khác nhưng chưa biết sắp xếp cho ở đâu hay đuổi về VN thì cũng chưa nắm được”.

Vào ngày mùng 8 tháng 10, VN lên tiếng đã và đang phối hợp chặt chẽ với chính quyền Campuchia để hỗ trợ và giúp đỡ những gia đình người Việt bị di dời. Chúng tôi liên lạc với Chủ tịch Hội kiều bào tại Phnom Penh về thông tin liên quan và được giới thiệu gặp gỡ người đại diện ở vùng Biển hồ. Tuy nhiên, vị này đã không trả lời đài RFA.

Những người Việt ở làng nổi Biển hồ mà đài ACTD tiếp xúc bày tỏ được đổi đời định cư trên đất liền là điều họ chưa bao giờ dám nghĩ đến. Chính quyền địa phương quyết định như thế nào thì họ phải tuân theo. Thế nhưng đời sống sẽ ra sao một khi họ giống như những con cá bị cuốn phăng ra khỏi môi trường sông nước thì chỉ biết thoi thóp chờ chết mà thôi.

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
01 Tháng Năm 20239:05 CH(Xem: 2205)
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ trong Báo cáo thường niên về Nhân quyền Việt Nam năm 2022 đã vạch ra những vi phạm nhân quyền “có hệ thống” của chính phủ Việt Nam, bao gồm các hành vi giết người trái pháp luật hoặc giết người tùy tiện, đối xử và trừng phạt hạ nhục các tù nhân chính trị, bắt giữ và giam giữ tùy tiện, can thiệp vào quyền riêng tư của công dân, hạn chế quyền tự do ngôn luận, đi lại và truyền thông, sử dụng luật để hình sự hóa quyền tự do ngôn luận và nhiều vi phạm khác.
19 Tháng Tư 20239:00 CH(Xem: 2674)
Mint cho biết chỉ phát hành giới hạn 5.000 đồng bạc với giá 80 đô la trong khi bản vàng có 80.000 đồng và được bán với giá là 15 đô la. Cả hai đồng tiền đều có hình máy bay trực thăng UH-1 bao quanh bởi đường tròn màu sắc giống như ba miếng ribbon trao cho các cựu binh Việt Nam. Trong hình ảnh của đồng tiền này có hình cờ của Việt Nam Cộng Hòa. Hiện giá của một đồng bạc được bán trên eBay là từ 1.200 đến 2.300 đô la và giá đồng vàng là khoảng 80 đô la.
14 Tháng Tư 20238:56 CH(Xem: 4361)
Nhà hoạt động Phạm Thanh Nghiên, 46 tuổi, từng thụ án bốn năm tù với cáo buộc “Tuyên truyền chống phá nhà nước,” theo Điều 88 Bộ Luật Hình Sự. Ra tù, bà viết cuốn hồi ký “Những mảnh đời sau song sắt”. Bà nhận được giải Văn Việt năm 2021 cho tác phẩm này, sau khi hồi ký được tủ sách Tiếng Quê Hương xuất bản tại Mỹ vào 11/2017, và được nhà xuất bản Tự Do ấn hành và tái bản nhiều lần ở Việt Nam, mặc dù bị cấm lưu hành. Trước đó, bà được Tổ chức Theo dõi Nhân quyền trao Giải thưởng Hellman/Hammett dành cho các nhà văn bị đàn áp chính trị.
13 Tháng Tư 20237:10 CH(Xem: 6203)
“Trong ngày 12/4, một đoàn cán bộ xã khoảng 15 người dẫn đầu bởi Phó Bí thư Đảng uỷ xã Ma Thị Hiền, Phó Chủ tịch Thào A Sóng và Trưởng Công an xã Nông Văn Biên đến nhà anh ruột tôi để ép anh ấy ký vào bản cam kết có nội dung từ bỏ đạo Dương Văn Mình. Khi tôi tới nơi thì gặp đoàn cán bộ này ra về sau khi họ đã buộc được anh tôi ký. Họ cũng bắt tôi ký vào tờ cam kết này nhưng tôi không đồng ý. Tuy nhiên, họ cho người khoá tay tôi rồi dùng mực đỏ bôi vào một ngón tay của tôi và điểm chỉ vào tờ cam kết.” Người này cho biết một ngày sau khi xảy ra sự việc vẫn bị đau tay do bị công an địa phương bẻ.
12 Tháng Tư 20236:55 CH(Xem: 2717)
“Ngoại trưởng Blinken sẽ gặp các quan chức cấp cao ở Việt Nam để tiếp tục tạo đà sau cuộc điện đàm của Tổng thống (Joe) Biden với Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng vào cuối tháng trước”, ông Kritenbrink, hiện đặc trách khu vực Đông Á và Thái Bình Dương sau khi kết thúc nhiệm kỳ đại sứ Mỹ tại Hà Nội hồi tháng 4/2021, nói hôm 10/4 khi thông báo với phóng viên về chuyến thăm châu Á của Ngoại trưởng Blinken. Ông Kritenbrink, người tiếp quản chức đại sứ Mỹ ở Việt Nam sau ông Ted Osius và có người kế nhiệm là ông Marc Knapper, còn cho biết rằng Ngoại trưởng Blinken sẽ tham gia động thổ khu phức hợp trụ sở mới của sứ quán ở Hà Nội.
31 Tháng Ba 20238:00 CH(Xem: 3799)
“Ông vừa xuất bản tác phẩm mới nhất với tựa đề Cuộc Thánh Chiến Chống Cộng (1945-1975) tập I, gồm 5 phần: Sơ lược tiểu sử Tổng thống Jean Baptiste Ngô Đình Diệm (1897-1963); Từ Điện Biên Phủ tới Geneva; Cuộc truất phế Bảo Đại; Mùa Phật Đản đẫm máu (1963); và “Phiến Cộng” trong Dinh Gia Long. “Sau năm 1975 ở hải ngoại, có những dòng thác ngụy tạo ngụy biện nhằm vặn méo sử kiện để chạy tội và biện minh cho sự vô minh của một số người. Vũ Ngự Chiêu đã dần dần xuất hiện như một nhà sử học khai sáng và can trường. Giá trị tinh thần của người trí thức không chỉ là tôn trọng sự thật mà còn nói lên...
30 Tháng Ba 20238:29 CH(Xem: 2991)
Đây là dòng lịch sử cận đại kể từ thế kỷ 19, 20 của nước Việt Nam với những thăng trầm của lịch sử, sự thoát thai từ một chế độ phong kiến lạc hậu cho đến chế độ cộng sản độc tài toàn trị hôm nay với nhiều thế lực. Chúng tôi hy vọng rằng đây sẽ là nguồn tư liệu quý dành cho bạn đọc tham khảo, tra lục và các thế hệ mai sau biết được những sự thật đã xảy ra trên quê hương chúng ta. Những bài viết các bạn sẽ xem sẽ cho thấy những khía cạnh tôn giáo, chính trị, đảng phái, đã từng hiện diện và chi phối nước Việt Nam. Hy vọng những thế hệ trẻ trong nước đang tranh đấu rút ra được bài học kinh nghiệm quý giá để có thể điều hành quốc gia...
30 Tháng Ba 20238:22 CH(Xem: 2660)
Trump, người đã phủ nhận mọi hành vi sai trái và đã nhiều lần công kích cuộc điều tra, gọi bản cáo trạng là "cuộc đàn áp chính trị" và dự đoán nó sẽ gây thiệt hại cho các đảng viên Đảng Dân chủ vào năm 2024. Trong một tuyên bố, luật sư bào chữa Susan Necheles và Joseph Tacopina cho biết Trump "không phạm tội" gì. Chúng tôi sẽ đấu tranh mạnh mẽ với vụ truy tố chính trị này trước tòa.” Người phát ngôn của văn phòng luật sư quận Manhattan đã xác nhận cáo trạng và cho biết các công tố viên đã liên lạc với đội luật sư của Trump để thu xếp việc đầu thú. Một người quen thuộc với vấn đề này, người không được phép thảo luận về thủ tục...
14 Tháng Ba 20237:33 CH(Xem: 2779)
Riêng với Việt Nam thì quyền chính trị là 4 trên 40, và tự do dân sự là 15 trên 60, tổng cộng là 19 trên 100. Vào lúc viết bài này, bản báo cáo về Việt Nam năm 2022 chưa phổ biến, và có lẽ chờ một hai hôm nữa. So với những năm trước, chỉ số tự do của Việt Nam vẫn 19 năm 2021, 19 năm 2020, 20 năm 2019, 20 năm 2018, 20 năm 2017, 20 năm 2016 v.v… Nghĩa là năm 2020, 2021 và 2022 là như nhau, người Việt Nam không có quyền hay tự do gì cả, tệ hơn so với những năm trước Covid.
07 Tháng Ba 20238:51 CH(Xem: 7308)
Một nhóm gồm chục người tham gia “Hội Thánh Đức Chúa Trời Mẹ” bị Công an tỉnh Quảng Nam mời làm việc yêu cầu chấm dứt thực hành tín ngưỡng này. Công an Thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam vào ngày 7/3 cho biết như vừa nêu. Cụ thể, vào ngày 4/3, lực lượng Công an TP Hội An cùng Công an Xã Cẩm Hà đến kiểm tra hành chính một căn nhà tại thôn Bến Trễ thuộc xã Cẩm Hà. Công an nói tại đó có nhóm mười người, gồm sáu nữ, bốn nam, đang thực hành tín ngưỡng “Hội thánh Đức Chúa Trời Mẹ” mà họ tin theo.
27 Tháng Ba 2024
Nói đến XHCN thì phải nhìn nhận VN là một quốc gia đi theo hàng chót, những quốc gia đã từng xây dựng như Liên Xô, Ba Lan, Đông Đức, Tiệp Khắc…; người dân đã nhìn thấy những bất công, bất cấp của chế độ XHCN và họ đã mạnh dạn thay đổi, Liên Xô, cái nôi của Cách Mạng Tháng 10, của Lê Nin đã không còn là cộng sản mà thay vào đó là một quốc gia đi theo con đường tư bản của những tên độc tài, Đông Đức đã đập bỏ bức tường ô nhục ngăn cách hai miền để tiến đến thống nhất trong hòa bình và trở thành một quốc gia hùng mạnh đi theo con đường tư bản chủ nghĩa...
23 Tháng Ba 2024
Năm 2017, khi còn làm Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, ông Võ Văn Thưởng đã từng làm xã hội xôn xao với tuyên bố “không sợ đối thoại, không sợ tranh luận”. Tưởng chừng như cánh cửa đón nhận các ý kiến khác biệt đã mở rộng, sau khi luật an ninh mạng – luật không chấp nhận ý kiến khác biệt ra đời. Vậy mà, đó chỉ là lời tuyên bố vui miệng của Thưởng. Năm 2024, ông Đỗ Minh Hiền ở Hà Nội, một người viết lý luận triết học riêng, khác biệt với triết học Marx Lenin, bị 6 năm tù. Không ai biết ông ta viết gì, lập luận ra sao, vì bởi ông ta chưa bao giờ có dịp được đối thoại, hay tranh luận để nhận biết mình sai hay đúng trong giấc mơ mà...
20 Tháng Ba 2024
Những người đảng viên đang yêu đảng, cuồng đảng, đừng cho rằng đây là luận điệu của bọn thế lực ‘chống phá, thù địch’, mà hãy nhìn lại lời nói của lãnh tụ các người, ông Hồ Chí Minh đã từng giáo dục các đảng viên của mình là ‘cần kiệm, liêm chính, chí công vô tư’, vậy thì các ông, bà nghĩ sao về những bất công, bất cập hàng ngày trông thấy từ chính những người lãnh đạo của mình?!, liệu rằng những đảng viên đảng cộng sản còn có lý tưởng hay chỉ là vào đó chỉ để noi gương tham nhũng theo cấp trên của mình?.
20 Tháng Ba 2024
Việc ông Thưởng từ chức đánh dấu sự khởi đầu của một giai đoạn bất ổn chính trị mới ở Việt Nam. Kể từ Đại hội 13 của đảng Cộng sản Việt Nam hồi đầu năm 2021, đã có nhiều vụ cách chức và truy tố cấp cao, trong số đó có 4 ủy viên Bộ Chính trị (trong đó có Thưởng và người tiền nhiệm Nguyễn Xuân Phúc), một phó thủ tướng, hai bộ trưởng và hơn chục lãnh đạo tỉnh. Việc thay thế quá nhanh hai Chủ tịch nước đặc biệt đáng chú ý, vì ông Phúc cũng bị cách chức hồi đầu năm 2023, sau khi nhậm chức chưa đầy hai năm.
16 Tháng Ba 2024
Thực tế, trái lại, cho thấy mọi cuộc cách mạng dù tiến bộ và tích cực đến đâu, đều có khuyết điểm và cần phải tu chính thêm. Hơn nữa có những cuộc cách mạng không những hoàn toàn vắng bóng những yếu tố tích cực, mà còn mang lại tại họa cho dân tộc xuyên qua nhiều thế hệ. Điển hình là các cuộc cách mạng Cộng Sản và Hồi Giáo cực đoan mà chúng ta sẽ phân tách trong bài này. Chúng ta cũng sẽ phân tách tầm mức quan trọng chiến lược của yếu tố viễn kiến trong nhận thức của những người lãnh đạo. Yếu tố viễn kiến giữ một vai trò tối quan trọng, giúp chúng ta phân biệt giữa một cuộc cách mạng có tính tiến bộ và một cuộc cách mạng mang tính phản tiến bộ, gây tai họa cho một dân tộc và đôi khi cả nhân lọai.
13 Tháng Ba 2024
Bà Đinh Thảo, một nhà hoạt động nhân quyền và cũng là nghiên cứu sinh ngành khoa học chính trị, hiện đang ở tại Hoa Kỳ, nói: “Tình hình dân quyền năm nay rất ảm đạm. Có thể nói từ năm 2018, xu hướng nhân quyền ở Việt Nam đã đổi chiều đi xuống và cứ thế tệ dần. Đến năm 2023 có thể nói là tồi tệ nhất trong suốt cả một chuỗi dài mấy năm qua.” (RFA, đài Á Châu Tự do, ngày 2023.12.22 Người dân Việt Nam cũng không được quyền ra báo, lập hội, hội họp và lập đảng chính trị đối lập như quy định trong Điều 25 Hiến pháp 2013. Điều này viết: “Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, hội họp, lập hội, biểu tình. Việc thực hiện các quyền này do pháp luật quy định.”
12 Tháng Ba 2024
Kính mời bạn đọc xem video clip của nhà báo - bình luận gia Ngô Nhân Dụng và cô Thu Hà Nguyễn - cựu Phó Thị Trưởng TP Garden Grove về kinh tế VN cs hôm nay, những lý do nào mà ngành xuất khẩu của VN gặp phải, và lý do chính, quan trọng nhất là bởi vì lũ sâu dân, mọt nước chúng nó đều là đảng viên, phải có bôi trơn, tham nhũng thì bọn chúng nó mới chịu làm.
09 Tháng Ba 2024
Bài báo của Học viện Chính trị khu vực I cũng không nêu danh tính các nhà đầu tư bước ngoài đã lợi dụng Doanh nghiệp Việt Nam để chen chân vào các vị trí chiến lược quốc phòng, nhưng với mục đích gì và cho ai? Theo quan điểm được nêu trong Tạp chí Cộng sản thì Việt Nam vẫn phải đối phó với “diễn biến hòa bình”, tình trạng “tự diễn biến” và “tự chuyển hóa” trong nội bộ”. Trong nhiều năm, nhóm chữ “diễn biến hòa bình” được đảng CSVN sử dụng để chỉ “các thế lực thù địch” do Hoa Kỳ lãnh đạo nhằm thực hiện âm mưu thay đổi chế độ chính trị ở Việt Nam. Nhưng từ giữa nhiệm kỳ khóa VII (1991-1996), Đảng đã chỉ ra 4 nguy cơ đối với ...
09 Tháng Ba 2024
Thật là ngây thơ khi tin rằng Trump sẽ đánh Tầu giúp Việt Nam trong khi Trump từ chối viện trợ cho Ukraine chống Nga xâm lăng. Trump chi biết có tiền và gái. Về chính trị, Trump chủ trương “Nước Mỹ Trước Hết” (America First), “Chủ Nghĩa Dân Tộc Thiên Chúa Giáo Da Trắng” (White Christian Nationalism), lo chuyện nội bộ, rút nước Mỹ ra khỏi Tổ Chức Hiệp Ước Bắc Đại Tây Dương (North Atlantic Treaty Organization – NATO), mang quân đội trở về Mỹ, không can thiệp vào chuyện thế giới, phục hồi chủ nghĩa không can thiệp (non-intervention) hay còn gọi là chủ nghĩa biệt lập (isolationism) vào thế kỷ XVIII và XIX và thời kỳ tiền Đệ Nhị Thế Chiến.
02 Tháng Ba 2024
Riêng đảng CSVN thì còn cho nhân dân ăn bánh vẽ để đỡ đói. Chẳng hạn, tuy hàng triệu dân nghèo rớt mồng tơi, bệnh hoạn, không cơm ăn áo mặc, hàng triệu trẻ em rách rưới không trường học, không đủ mì tôm sống còn mỗi ngày, nhưng điều 3 Hiến Pháp 2013 quy định một cách ngạo nghễ theo tinh thần TBT Nguyễn Phú Trọng: “Nhà nước bảo đảm và phát huy quyền làm chủ của Nhân dân; công nhận, tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm quyền con người, quyền công dân; thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, mọi người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện”.