Cả một nền nghệ thuật đọc, ngoài chiến tranh, đói chết, giành ăn mà chết, đói quá ăn tham mà chết no, giàu có là bần tiện hủ bại, ti tiện trong từng xu hào với người dân... đứa trẻ không được đọc thêm gì. Lớn lên, mọi so sánh dựng áp vào đời méo mó kỳ quái. Nghèo quá thì gọi như Lão Hạc, giàu quá chơi ngông thì bị gọi là Xuân Tóc Đỏ, xấu quá mà yêu nhau thì gọi là Chí Phèo – Thị Nở.