...tới 22 tuổi đầu có khi còn chưa cầm được tấm bằng trên tay mà rồi loay hoay chưa biết số mệnh mình rồi sẽ thế nào và về đâu. Với vốn sống ít ỏi, các công dân trẻ của chúng ta còn thờ ơ với tình hình xã hội, nên học xong không biết làm gì, ở chỗ nào, xin được việc không, lương cho người mới ra trường có được vài triệu đồng không hay phải học việc vài tháng không công cho người ta mà còn chưa biết có được nhận vào làm chính thức hay rồi sẽ bị đào thải...

Bọn chúng đã không còn biết giá trị đúng, sai và sự phải, điều trái nữa. Nhất là tên Jackie Chan - hắn được hưởng nền dân chủ và tự do (bao gồm cả kinh tế) của Mỹ, nhưng lại ủng hộ những hành động bá quyền và độc tài phát xít của Đảng cộng sản Trung Quốc. Hắn như tên lưu manh vậy. Chúng ta, và những người hiểu biết trên thế giới, cần chung tay tẩy chay những bộ phim mà có hai kẻ này đóng. Nền tư pháp Hồng Kông đã cứu được ông Hồ, một người cộng sản, nên nếu không ủng hộ nhân dân Hồng Kông đấu tranh để giữ gìn nền dân chủ của mình cũng là vong ơn bội nghĩa.

Họ không muốn thế hệ con cháu sau này phải hàng năm thắp nến tưởng niệm họ như một nạn nhân xấu số chết trong tuyệt vọng của sự đầu hàng, mà họ đang lựa chọn để con cháu họ có cơ hội cùng nhau thắp nến tưởng nhớ đến họ như một niềm tự hào vì đã “kiến tạo nên một vùng đất tự do để con cháu thụ hưởng” và cũng vì đã “hành động theo đúng trách nhiệm mà bất kỳ một con người công chính nào khi đặt vào cũng đều phải làm”.

Chúng ta cũng thường xuyên thấy những lời kêu gọi quyên góp cho người bệnh này hay đứa trẻ kia đang ở cái chết cận kề mà không có tiền điều trị, cũng không thiếu cảnh giải cứu sản phẩm này hay hàng hoá nọ của nông dân, và cho đến chuyện xuất khẩu cả tiến sỹ, giáo sư ra nước ngoài, thạc sỹ hay cử nhân đi làm xe ôm hoặc bán dâm, thì còn cả chuyện năm nào cũng kêu gọi sự đóng góp để những người nghèo học giỏi thoát khỏi cảnh thất học.

Đọc nội dung trong bài viết về quan điểm của người lớn được gọi là phụ huynh này, tôi mới thấy nền giáo dục của Việt Nam Cộng Hoà thực sự nhân bản và giá trị hơn nhiều, khi trong sách cổ ngữ dạy những đứa trẻ rằng: khi các con đi qua một đám tang, dù của người lạ, hãy bỏ mũ và cúi chào họ như một sự chào từ biệt. Vậy mà ngày nay, một phụ huynh lại lập luận rằng, những đứa trẻ mới đi học được một ngày, còn chưa nhớ mặt nhau thì bắt nhau tưởng niệm hay tưởng nhớ tới người bạn đã vừa mất đi của mình làm gì, vì đó là “việc của người lớn”.

Những người trí thức, với chức phận xã hội và cùng với sự hiểu biết của mình, họ là những người thức tỉnh đầu tiên và sớm nhận ra những bất công của xã hội, họ lên tiếng để dẹp bỏ nó, đó là một cơ may của dân tộc chứ không phải là một mối hoạ. Thử nhìn xem, bao nhiêu nhà giáo, bác sỹ, luật sư hay doanh nhân đã phải vào tù vì những “sự chống đối” của mình trước chính quyền? Số lượng bác sỹ, luật sư, nhà giáo, nghệ sỹ, nhà văn hay cả sinh viên đi tù vì những tội danh chính trị ngày càng tăng lên, thế thì cần phải xem lại sự điều hành và cầm quyền của mình có thực đem tới sự công bình và dân chủ hay không.

Tuy nhiên, tâm thế của kẻ mạnh và tự chủ, khác hoàn toàn với tâm thức tự cao nhưng đầy yếu nhược (bị nô dịch bởi chính lý trí của mình) của một kẻ ngu dốt. Nó là hai thái cực trái ngược nhưng có tiệm cận về một điểm chung đối với sự biểu hiện. Kẻ mạnh và công chính thì không có lý do để trì hoãn hay thoái lui, kẻ yếu nhược thì luôn sẵn nguyên cớ để trốn chạy (nhưng nó tự cho rằng đó là các kế sách hoãn binh khôn ngoan và tỏ ra thanh cao, hữu hảo nhất, trong khi với đồng bào thì chúng dùng mọi thủ đoạn để dối gạt và ra tay man rợ, tàn bạo nhất).

Cô giáo này đã phải quỳ gối xuống trước cổng uỷ ban nhân dân tỉnh Đăk Lăk để xin được gặp lãnh đạo tỉnh này với mong mỏi được giải quyết vấn đề của mình. Tôi không trách móc cái sự yếu nhược về tâm thế, bởi nó như một vấn đề chung của đông đảo người dân xứ này, nhưng đó dù sao cũng là những nạn nhân thụ động bị đày đoạ và nô dịch trong tâm thức phải thần phục quyền lực, mà tôi thương cảm cho thân phận con người xứ này nhiều hơn cả. Họ yếu thế và bỗng trở nên vô dụng trước những bất công và trước những kẻ có vị thế trong chính quyền.

Và đó hẳn là một chính sách ngoại giao thất bại, hoàn toàn không còn gì cần phải suy xét, khi hậu quả xung đột của các vấn đề ngày càng trở nên trầm trọng và kẻ được gọi là bạn lại ngày càng trở nên hung hăng. Chính sách ngoại giao không có đồng minh vĩnh viễn cũng như không có kẻ thù vĩnh viễn của Churchill mới là đúng đắn, chứ không phải chính sách nước lớn của Trung Quốc.

Không hiểu sao họ có thể nói không thành có và trắng trợn dối gạt nhân dân trong nước đến mức này, trong khi mọi thông tin ở Hồng Kông đều minh bạch và cả thế giới đều trông thấy. Với một sự kiện quốc tế quan trọng, mà họ lại trắng trợn dối dân, vậy thì những sự kiện trong nước, họ sẽ đưa tin xảo trá đến mức nào? Chúng ta cũng đừng quên rằng sự kiện Bãi Tư Chính đang ngày càng căng thẳng hơn khi Trung Quốc điều tới 80 tàu Hải Cảnh để gây hấn với các tàu Cảnh sát biển phía Việt Nam ngăn không cho chúng ta chấp pháp trên chính vùng biển của chúng ta mà họ đang ngang nhiên dùng vũ lực xâm phạm.