Thay vì tiến hành các cải cách chính trị, các cải cách thể chế, và đặc biệt hàng đầu là các cải cách về luật pháp, để đảm bảo cho sự vận hành của một nền dân chủ thực sự - động lực phát triển của đất nước, thì các dấu hiệu cho thấy ĐCSVN đang làm ngược lại : đảng đang tăng cường trấn áp, tăng cường đàn áp quyền tự do ngôn luận, tự do tư tưởng....

Tất cả những điều trên đây đều khiến người dân Việt Nam tưởng nhầm rằng mình đang sống trong một chế độ chính trị dân chủ. Tôi nói « tưởng nhầm », bởi vì trong thực tế, chế độ chính trị ở Việt Nam không phải là một chế độ chính trị dân chủ. Nó là độc tài độc đảng, hay toàn trị, thì còn phải bàn bạc và phân định. Nhưng điều chắc chắn Việt Nam hiện nay không phải là một thể chế chính trị dân chủ...

Nếu trả lời đến tận cùng những câu hỏi này thì sẽ phải đối diện với một thực tế : khôi phục lại quá khứ Việt Nam cộng hoà là điều không thể, hoàn toàn giống như việc khôi phục mọi quá khứ là điều không thể. Không ai, và không có gì có thể khôi phục lại quá khứ, bất kể đó là quá khứ nào. Trở lại quá khứ là điều chỉ có thể thực hiện trong văn học, điện ảnh, nghệ thuật… nghĩa là bằng tưởng tượng và hư cấu mà thôi...

Một hệ thống chính trị tha hoá và kém năng lực sẽ dẫn tới các hậu quả có thể theo hai hướng khác nhau : a) Nếu xã hội và con người Việt Nam đã hoàn toàn mất khả năng đề kháng thì hệ thống chính trị này sẽ tiếp tục tồn tại và sự tha hoá của nó đã và sẽ kéo theo sự tha hoá của toàn bộ xã hội, và ngược trở lại sự tha hoá của toàn bộ xã hội sẽ đảm bảo cho sự tồn tại cho đảng cầm quyền đã bị tha hoá. b) Nếu xã hội và con người Việt Nam còn đủ sức đề kháng nhất định thì họ sẽ không chấp nhận một mô hình chính trị đi ngược với các quy luật bình thường, và khiến cho cuộc sống của họ trở nên tồi tệ....

« Đảng hôm nay tiếp tục tha hóa về phẩm chất, trí tuệ và năng lực; tổ chức của đảng ngày càng bất cập trước sự phát triển, trước tình hình và nhiệm vụ mới của đất nước nói chung và của đảng nói riêng; năng lực lãnh đạo của đảng ngày càng mờ nhạt vì bế tắc về quan điểm đường lối; hệ quả là đảng đang rơi tiếp trong xu thế từ một đảng lãnh đạo xuống thành một lực lượng chính trị độc quyền...

Đây là điều đã khiến cho nhiều người trong giới đấu tranh dân chủ ở Việt Nam không che giấu sự thất vọng của mình : Tổng thống Mỹ Obama, trong chuyến thăm Việt Nam vào tháng 5/2016, một mặt vừa phát biểu rằng sẽ tôn trọng thể chế chính trị Việt Nam, mặt khác đã không thể làm gì trước những vi phạm nhân quyền thô bạo diễn ra ngay trong chính những ngày ông có mặt tại Việt Nam. Sự hợp tác quốc tế trong lĩnh vực kinh tế hay văn hoá, nghịch lý thay, lại là điều kiện đảm bảo cho sự tồn tại của chế độ chính trị độc tài ở Việt Nam. Đây là điều gây thất vọng và gây bi quan một cách sâu sắc...

Một khi đã không thể đoạt quyền bằng bạo lực thì một tổ chức chính trị thu hút sự ủng hộ của người dân bằng cách nào? Bằng cách nào, để trong điều kiện một cuộc bầu cử thực sự dân chủ, một đảng chính trị có thể giành được sự ủng hộ của người dân bằng lá phiếu? Chính là bằng các chương trình chính trị nhằm xây dựng, phát triển đất nước, bảo vệ an ninh và chủ quyền quốc gia.

Cũng vì thế mà chúng ta phải đối diện với câu hỏi này : nếu, vào một ngày nào đó, những cảnh báo về sự sụp đổ của chế độ trở thành hiện thực, thì lúc đó chúng ta sẽ phải làm như thế nào, chúng ta sẽ làm gì để có thể thay thế một chế độ độc tài bằng một chế độ dân chủ, chứ không lặp lại bi kịch lịch sử mà hiện nay chúng ta đang nếm trải : thay thế độc tài phong kiến bằng độc tài cộng sản ?

« [Chúng ta] ăn cắp từ chính bản thân của chúng ta, nhận và đưa hối lộ, láo khoét trong các báo cáo, trên báo chí, láo khoét từ các diễn đàn cấp cao, đắm mình trong láo khoét, rồi trao huân chương cho nhau. Và tất cả những điều này đã diễn ra – từ trên xuống dưới và từ dưới lên trên. »

Bà Nguyễn Thị Kim Ngân nếu còn lãnh đạo Quốc hội 14, đề nghị bà nên đổi danh xưng « Hiến pháp » thành ra « Đảng pháp » và « Pháp luật » thành ra « Đảng luật », và bà chỉ nên thề trung thành với Đảng thôi, như thế thì bà sẽ tránh được việc phải trở nên dối trá, tránh được việc lời thề của bà trở thành « lời thề cá chết »...