Ông Bin là nhân vật cộng sản cao cấp nhất của Việt Nam cho đến nay công nhận rằng cuộc chiến Việt Nam có tính chất nội chiến. Dù văn phong của ông vẫn là văn phong của một cán bộ chính trị cộng sản, bài viết của ông vẫn bị cái bóng của Đảng trùm lên, việc công nhận tính chất nội chiến, đồng thời với sự thẳng thắn bác bỏ mô hình kinh tế xã hội cộng sản, là một điều rất khác so với trước. Tôi nghĩ, ông Bin là một người từng trải, từng chứng kiến nhiều điều bên ngoài Việt Nam, từng quan sát cộng đồng người Việt hải ngoại, thực lòng nói lên suy nghĩ của ông là mong muốn hòa giải...

Nay tình hình đã thay đổi sâu sắc. Nước Mỹ quay lại dòng chính của nó, Trung Quốc và nặc nô Nga làm cho các nền kinh tế phương Tây đoàn kết hơn lúc nào hết. Bắc Kinh đang đối diện với tương lai khó khăn đang chờ đón họ về kinh tế, không chỉ ở Mỹ mà cả sự nghi hoặc của châu Âu đối với họ. Bắc Kinh cũng cảm thấy vấn đề đe dọa Đài Loan trở nên khó khan hơn, trong khi sự sáng tạo của nền kinh tế vẫn còn xa tít tắp (làm sao có được sự sáng tạo dưới một chế độ toàn trị?) chưa nói đễn khả năng ảm đạm tái phát dịch Covid, vì vaccine Hoa lục kém hiệu quả.

Trong các dự án như vậy, Washington cũng đã từng không ngại ngùng sử dụng những chế độ độc tài, cũng như họ liên minh với Hà Nội hiện nay. Rõ ràng nhất là vào thời chiến tranh lạnh, Mỹ liên minh với các chế độ độc tài Nam Triều Tiên, Đài Loan, Bồ Đào Nha để chống cộng sản. Tại Nam Mỹ, Mỹ giúp nhà độc tài Pinochet lật đổ tổng thống dân cử Allende của Chile, để nhằm chặn đứng phong trào cánh tả tại lục địa này. Tất cả các chế độ này, theo tiêu chuẩn bên trong nước Mỹ về tự do ngôn luận, tự do bầu cử, … đều không thỏa mãn.

Nếu chúng đang sống ở một quốc gia phương Tây, nơi quan điểm đa chiều được chấp nhận, thì chúng ta sẽ không ngạc nhiên khi có những bình luận ủng hộ nhiệt tình như vậy của ông Lê Thế Mẫu, và cũng có những bình luận ủng hộ Ukraine trên các trang Facebook của các tờ báo lớn. Ở đây không bàn chuyện tin vịt, vì lịch sử đã cho thấy rằng cơ quan tuyên giáo của bất cứ chế độ cộng sản nào cũng sẵn sàng tung tin vịt để phục vụ mục đích tuyên truyền của họ, những thông tin mà ông Mẫu trích dẫn trong bài phát biểu của ông ta là một mớ hỗn tạp các loại tin vịt được báo sputnik...

Nền kinh tế của Nga không bằng những tiểu bang bình thường của Mỹ, chưa nói đến tiểu bang giàu có nhất là California. Xe tăng Nga đang làm mồi cho các hỏa tiễn tối tân Javelin, còn dầu của Nga đang bế tắc vì các phương tiện thanh toán do phương Tây nắm giữ. Thế mà, như ông Đinh Hoàng Thắng, cựu đại sứ Việt Nam tại Hà Lan, chỉ ra rằng, Việt Nam lệ thuộc hầu như toàn bộ về kỹ thuật quân sự vào nước Nga, và phần lớn ngành công nghiệp dầu khí.

Cuối năm 2021, đầu năm 2022, người dân Việt Nam chứng kiến một hiện tượng đồng bóng chưa từng có trong xã hội Việt Nam, từ khi chiến tranh Việt Nam kết thúc cho đến nay. Ông Vượng tham gia triển lãm xe điện Vinfast ở Hoa Kỳ. Báo chí của Đảng Cộng sản Việt Nam “vỡ hòa” tung hô, nói là các đại công ty xe hơi thế giới liệu hồn trước Vinfast của ông Vượng! Ông Vượng lập ra một quỹ tên là VinFuture, trao hàng triệu đô la cho các nhà khoa học hàng đầu thế giới. Báo chí của Đảng lại “vỡ òa” so sánh VinFuture với giải… Nobel!

Nhưng đến phần thứ hai, khi nói về Việt Nam, ông Ngọc rào lại bằng những cụm từ như, “có giá trị tham khảo đối với chúng ta”, “áp dụng những khía cạnh phù hợp vào thực tiễn Việt Nam”, “đặc thù hệ thống chính trị xã hội, văn hóa chính trị của ta có những điểm khác biệt so với Mỹ”… Như vậy là an toàn, một mặt người Mỹ rất hài lòng với người đại diện Việt Nam, mặt khác tuyên giáo của Đảng cũng hài long, rằng “ta làm theo cách của ta”! Dù an toàn, nhưng tôi nghĩ là ông Ngọc cũng can đảm chấp nhận nhiều rủi ro khi trình bày vấn đề “giá trị Mỹ” bằng cái cách như thế.

Mạng xã hội tiếng Việt trong và ngoài nước, rồi báo tiếng Anh, Pháp, Đức,… tấp nập đưa tin bởi nó hấp dẫn quá, ngoại trừ truyền thông “lề đảng” là hoàn toàn im lặng. Câu chuyện bao gồm những tình tiết đối nhau chan chát, thu hút độc giả, nào là cộng sản khiêm nhường đối lập với sang trọng tư sản. Chỉ riêng món bò dát vàng Tomahawk giá 850 bảng Anh, hơn 1.100 Mỹ kim, đối lập với lương tháng của một người Việt trung bình chưa đến 200 Mỹ kim. “Sự cố” có đầy đủ các yếu tố để làm nên một chấn động, thu hút cơ man nào là độc giả.Thế là có hàng loạt cụm từ biếm nhẽ xuất hiện...

Hãy nhìn những ngày lễ quốc gia ở Việt Nam, nếu có lệnh yêu cầu đảng viên phải treo cờ Đảng (cộng sản), trong các thành phố lớn, chúng ta sẽ thấy ngay là các khu nhà mặt tiền giàu có đầy cờ, các xóm lao động rất ít ỏi. Các khu công nhân sống 2m2/một người thì càng hiếm thấy cờ, mà về nguyên tắc thì Đảng Cộng sản Việt Nam là đảng của giai cấp công nhân đấy. Thôi, nhưng mà tôi lại dạy Đảng (cộng sản)… vén váy. Đảng Cộng sản Việt Nam tuy vẫn còn mắc cỡ, không muốn được gọi đúng tên, nhưng ranh mãnh hơn tất cả những người Việt Nam còn lại.

Nhưng chính những kết quả tốt đẹp của một tổ chức từ thiện làm cho Đảng chột dạ, mà lo ngại nhất là các tổ chức sai nha của Đảng, như Giáo hội Phật giáo quốc doanh và các viên chức công an xã. Giáo hội quốc doanh địa phương không thu được cảm tình, và kèm theo đó là tiền công đức của Phật tử, nên bực tức, các viên chức công an xã ăn hối lộ không được (đòi vài trăm triệu để làm chứng minh nhân dân cho các cháu bé), nên cũng bực tức. Đảng phải bảo vệ các sai nha này, bảo vệ họ cũng là bảo vệ chế độ.