Trên đường Hàn Mặc Tử ở Huế có phủ thờ Anh Duệ Hoàng thái tử (Hoàng tử Cảnh), do kỵ húy nên lâu nay cứ gọi là phủ thờ Tăng Duệ. Vừa qua Phòng Anh Duệ mới ra một văn bản phục hồi lại tên Anh Duệ chứ không gọi Tăng Duệ nữa. Cũng vậy Giáo quyền ở TP. HCM nên ra một văn bản phục hồi lại danh xưng Tổng Giáo phận Sài Gòn như nguyện vọng của giáo dân. Nếu không thì vẫn giữ danh xưng Tổng Giáo phận TP.Hồ Chí Minh, chứ không nên “lập lờ” như hiện nay: Trắng đen phân minh. Có như vậy mới “chính danh”: “Danh bất chính, tắc ngôn bất thuận, ngôn bất thuận, tắc sự bất thành, sự bất thành, tắc lễ nhạc bất hưng…”

Ông liền qua nhà người bạn vong niên của tôi tâm sự: “Cái đời sao mà kỳ cục ghê! Tiếng đầu lòng không gọi cha, gọi mẹ là lại đi gọi “Xít ta lin” là làm sao?”. Ông bạn vong niên của tôi vốn là một cán bộ đảng viên phụ trách báo chí trên chiến khu nhưng thôi sinh hoạt đảng từ sau năm 1954 mới khuyên ông thợ rèn: “ Gặp thời thế , thế thời phải thế, ông bận tâm làm gì cho mệt óc”. Ông thợ rèn nghe vậy mới thở một tiếng thở dài nghe não ruột rồi từ giã ra về.

Giáo dục theo phương pháp như trong bài viết “Vì sao con bỏ học?”là “phản nhân bản” thì làm sao học sinh có thể “thành nhân” được, chỉ có “ thành dã nhân” mà thôi! Thầy cô là những người giúp học sinh rèn các đức tính nhân bản:“ Để Thành Nhân, các em phải được giúp đỡ trong việc luyện các đức tính nhân bản. Ở đây, tôi xin được nhắc đặc biệt đến đức tính ngay thẳng, vì khắp nơi trên thế giới và ngay cả tại Việt Nam thân yêu của chúng ta, người ta ngao ngán vì những chuyện lừa bịp, tham nhũng bất công tràn lan nhan nhản khắp nơi”(

“ Trăm năm trong cõi người ta” khi viết bằng chữ Nôm hoặc chữ Quốc ngữ đều phát âm là “Trăm năm trong cõi người ta”không có gì khác biệt cả! Ngay cả Truyện Kiều khi được Nguyễn Du sáng tác bằng chữ Nôm thì không mấy người đọc được. Để đọc được chữ Nôm đâu phải dễ, do chữ Nôm “không có mẹo mực gì, ai muốn viết thế nào thì viết, thường thì phải cao đoán mới đọc được thông”(9) .Ngược lại Truyện Kiều chép lại bằng chữ Quốc ngữ thì trẻ em lên 6, lên 7 đều đọc được.Nhận định về ngôn ngữ học như “Nhà nghiên cứu” Nguyễn Đắc Xuân rất là non nớt.

Tham nhũng quyền lực rất là ghê gớm, thường bắt gặp ở những loại người “đỏ” mà không “chín”: “đích thị là kẻ cơ hội, kém cỏi…nếu để họ luồn lách leo lên cao thì chỉ có một con đường đưa đất nước vào chỗ lụn bại”[7]. Đảng luôn giữ đường lối coi trọng “hồng” hơn “chuyên”, đây chính là mảnh đất màu mỡ cho bọn tham nhũng quyền lực tha hồ mặc sức phát triển và sinh sôi. Tham nhũng quyền lực không chỉ dừng lại ở thế hệ F1 mà họ cố duy trì để truyền sang thế hệ F2, F3…và cho đến thiên thu vạn đại với tư tưởng “con vua thì lại làm vua”.

Ấy vậy mà ở Việt Nam trong thời gian qua có nhiều cán bộ viên chức chưa học lớp 9, lớp 10… mà đã có hai, ba bằng cử nhân (Lãnh đạo cho phép “nợ bằng”, tức là sau đó phải học Bổ túc lớp 9, 10, 11, 12). Học hành kiểu “sinh con rồi mới sinh cha” thì làm sao mà nắm vững kiến thức! Loại cán bộ viên chức mang học vị, học hàm “tiến sĩ giấy”, “giáo sư ma” là loại “chỉ biết chăm chăm xu thời hay nịnh đời” cho nên đất nước phải chịu thảm cảnh

Các từ điển được xuất bản dưới chế độ cộng sản, như từ điển do Nguyễn Lân biên soạn giải thích từ “huyền thoại” :“ Câu chuyện lạ lùng người ta bịa đặt ra”. Ông dẫn chứng câu nói của Tố Hữu: “Chiến công vĩ đại ấy đã đánh tan cái huyền thoại về uy lực ghê gớm của đế quốc Mỹ”. Từ điển tiếng Việt do Hoàng Phê chủ biên giải thích “huyền thoại”:“Câu chuyện hoặc hình tượng huyễn hoặc, kỳ lạ, hoàn toàn do tưởngtượng”. Lần sang từ “huyễn hoặc” cũng của cuốn từ điển ấy đã giải thích: “Làm cho mất sáng suốt, lầm lẫn,tin vào những điều không có thật hoặc có tính chất mê tín”.

“Người tài đức có đặc điểm giàu lòng tự trọng, nhưng trung thực thủy chung…trong hoàn cảnh nào cũng lấy đất nước, dân tộc, quê hương làm mục đích cống hiến phục vụ, cho nên làm nhân sự mà có trong tay những người tài đức thì xét góc độ khía cạnh nào cũng là điều tốt cho dân cho nước. Là người ngoài Đảng, việc họ có quan điểm việc này việc kia khác biệt là điều bình thường. Người tài đức ngoài Đảng mặt khác là động lực cạnh tranh để cán bộ đảng viên nhìn vào mà phấn đấu rèn luyện”[

Sau khi thuyết minh xong, tôi đề nghị tất cả sinh viên hát một bài hát để cầu cho tất cả các chiến sĩ của cả hai bên sớm được siêu thoát. Thì ngay lúc ấy có một cán bộ quản lý di tích Thành cổ lên tiếng: Không! Ở đây chỉ tưởng nhớ chiến sĩ cách mạng mà thôi! Tôi liền lên tiếng: Dạ thưa chú! Khi sống còn phân biệt chiến sĩ áo đen (ám chỉ chiến sĩ giải phóng), chiến sĩ áo xanh (ám chỉ chiến sĩ Việt Nam Cộng Hòa) khi đã nằm xuống chẳng còn ai áo đen, áo xanh cả, chỉ còn chiến sĩ “áo trắng” mà thôi. Vậy chúng ta tiếc gì mà không tưởng niệm tất cả hương hồn những chiến sĩ của cả hai bên một lời kinh!

Thật là buồn cho một người có học hàm học vị là PGS.TS. Sử học mà cho tới giờ nầy vẫn khư khư hiểu “plusieurs soldats” trong mạch văn trên là “binh lính”. Chắc là ông Lê Cung không cập nhật hóa hay cố tình quên sự kiện vào cuối tháng 3/1993 tại Hội thảo “Tưởng niệm Alexandre de Rhodes nhân 400 năm ngày sinh của ông” do Hội Khoa học Lịch sử Việt nam tổ chức tại Hội trường Viện Bảo tàng Cách mạng Việt Nam, Giáo sư Đinh Xuân Lâm đã đề cập câu trên đây của Alexandre de Rhodes và dịch lại plusieurs soldats là “chiến sĩ truyền giáo” “coi như lần cuối cùng đính chính lại sự sai lầm”[