Dư luận Anh về vụ 39 di dân Việt chết ở Anh.
‘Con chết vì con không thở được. Con xin lỗi mẹ’
(‘I’m dying because I can’t breathe. I’am sorry Mum’)
Lê Bá Vận.
1) THỜI BÁO Thứ bảy 26.10.2019 - THE TIMES Saturday October 26 2019
‘I’m dying because I can’t breathe. I’am sorry Mum’
John Simpson, Richard Ford, Adam Sage, Neil Johnston.
A young woman who texted her mother to say “I can’t breathe” is feared to be one of a number of Vietnamese citizens among the 39 migrants found dead in a freezing lorry.
The family of Pham Thi Tra My, 26, said they had paid £30,000 for her to travel to Britain via China. They worry that she was sealed inside the refrigerated container when she sent a series of desperate messages saying: “I’m sorry Mum. My path abroad has not succeeded. Mum, I love you so much. I’m dying because I can’t breathe.”
‘Con chết vì con không thở được. Con xin lỗi mẹ’
John Simpson, Richard Ford, Adam Sage, Neil Johnston.
Người ta sợ rằng một phụ nữ trẻ nhắn tin cho mẹ để nói “Con không thở được” là một trong những công dân Việt Nam trong số 39 di dân được tìm thấy chết trong xe tải lạnh.
Gia đình của cô Phạm Thị Trà My, 26 tuổi, nói họ phải trả 30.000 bảng Anh cho chuyến đi của cô qua Anh theo ngã Trung Quốc. Họ lo sợ cô bị kẹt kín trong thùng đông lạnh khi cô gửi một loạt tin nhắn tuyệt vọng, nói rằng: “Con xin lỗi mẹ. Con đường đi nước ngoài không thành. Mẹ ơi con thương mẹ nhiều, con chết vì con không thở được.”
Tin về cái chết của 39 người Trung Quốc? được phát hiện lúc khoảng 1 giờ 40 sáng (1:40 a.m.) hôm thứ tư 23/10/2019 trong một xe thùng chở hàng đông lạnh tại khu công nghiệp ở Essex, Vương quốc Anh đã gây xúc động mạnh, được báo chí và các hãng tin trên thế giới loan tin rầm rộ.
Các hôm sau điều tra, cảnh sát xác định các nạn nhân là người Việt.
Giới chức hữu quyền ở Anh và Đại sứ Anh Gareth Ward tại Việt Nam đều gửi lời chia buồn sâu sắc tới thân nhân của những người đã khuất. Tuy vậy phản ứng của người dân Anh bình thường thì như thế nào? Mọi người muốn biết. Vì đó là điều quan trọng, trong một nước mà người dân thực sự làm chủ.
Dư luận Anh đã bày tỏ ý kiến qua các bình luận đăng tải dưới bản tin của hãng tin Sky News, Anh Quốc ngày 7/11/2019 có tựa đề: Essex lorry deaths: All 39 bodies found in trailer identified (Sky news. Những tử vong trong xe tải tại Essex: 39 thi thể phát hiện trong xe moóc đã được nhận dạng)
Comments. Mười bình luận sau được chọn lựa, phản ánh nhận định của công chúng Anh.
(Chú ý: “What is the point”, “Duke”, “Jan”, “me who”… là tên các người bình luận, góp ý).
1) What is the point 1 day ago. (cách 1 ngày)
Is Vietnam that bad that they have to leave in such a risky way?
(Việt Nam có tệ đến mức họ phải ra đi một cách mạo hiểm như vậy không?)
Show replies (5) (Hiển thị trả lời 5):Top of Form 1Bottom of Form 1
+Duke 4 hrs ago. Not bad, but no benefits. (không tệ, nhưng không có phúc lợi)
+Jan 4 hrs ago. No DSS fighting to give them money. (Không có DSS đấu tranh để cho họ tiền. DSS, Department of Social Services, sở Dịch vụ xã hội)
+Suzanne 7 hrs ago. I was wondering the same...Vietnam is NOT a third world country.
(Cách 7 giờ. Tôi cũng đã thắc mắc tương tự ... Việt Nam KHÔNG phải là một nước thế giới thứ ba.)
+George01 11 hrs ago. Had they not fought the Americans in the war, they might be better developed, and no need to migrate illegally.
(Nếu họ không đánh Mỹ trong chiến tranh, họ có thể được phát triển tốt hơn và không cần phải di dân bất hợp pháp).
+Bee 14 hrs ago. Vietnam living conditions for the average person is pretty bad, as well human right violations are outrageous. So yes, people will risk everything to get out of the country and often these people have no idea when they sign on with these smugglers how risky it is.
(Điều kiện sống của người ViệtNam đối với người bình thường là khá tệ, cũng như vi phạm quyền con ngườilà thái quá. Vậy đúng là mọi người sẽ chịu tất cả rủi ro để thoát ra khỏi đất nước và thường những người này không biết khi họ đăng nhập với những kẻ buôn lậu đó là nguy hiểm như thế nào).
2) Dotard Fantesticals 15 hrs ago
I don't blame those people for trying to flee Vietnam. I would too, if I was forced to live there. I'm glad this is all getting sorted out, and criminals in Vietnam have been arrested.
Tôi không trách những người đó đã cố gắng chạy trốn khỏi Việt Nam. Tôi cũng sẽ làm như vậy, nếu tôi bị buộc phải sống ở đó. Tôi rất vui vì tất cả đã được giải quyết và bọn tội phạm ở Việt Nam đã bị bắt).
3) me who 1 day ago.
Wasn't it reported that one was sending texts to her family? Why didn't she think to call or text for help? (Phải chăng 1 người đã nhắn tin về cho gia đình mình? Tại sao cô ấy không nghĩ đến gọi điện hay nhắn tin để xin giúp đỡ?)
4) Christopherjohn 1 day ago.
I actually saw a couple of the Vietnamese families of the dead being interviews, and they didn't look like they were living in bad conditions- the houses looked good, and they looked well fed.
Tôi thực sự gặp phỏng vấn vài gia đình người Việt của người chết, và họ trông không giống như đang sống trong điều kiện tồi tệ - nhà cửa trông đẹp và trông họ được nuôi dưỡng tốt).
5) Ray Cyst 1 day ago.
Notice NO apology from the Vietnamese Embassy that 39 of their citizens were trying to enter the UK illegally! (Lưu ý Đại sứ quán Việt Nam KHÔNG có lời xin lỗi rằng 39 công dân của họ đang cố gắng vào Anh bất hợp pháp!)
6) Diana 18 hrs ago.
They are illegal, so who cares. That is not the way to get into a country. hope this sends a strong message to other law breakers and illegals. (Họ là bất hợp pháp, vậy ai mà quan tâm. Đó không phải là cách để vào một đất nước. hy vọng điều này sẽ gửi một thông điệp mạnh mẽ đến những người vi phạm pháp luật và bất hợp pháp khác).
7) tony 1 day ago.
we need more hard borders to stop this happening and all nail bars and chinese restaurants and takeaways should have their staff vetted to see if they are here legally and immediately deported if they are, its the only way to stop them risking their lives coming. (Chúng ta cần biên giới cứng hơn để ngăn chặn điều này xảy ra và tất cả các tiệm nail (làm móng) và nhà hàng ăn Trung Quốc và tiệm bán thức ăn mang về phải xét kỹ các nhân viên của họ có ở đây hợp pháp không và ngay lập tức trục xuất nếu họ không phải, đó là cách duy nhất để ngăn chặn họ đến với nguy cơ liều mạng sống).
8) easy 8 hours ago.
If they had been discovered alive the police would never have identified them as they would have lost all their identification. At the end of the day they were illegals committing a crime.
Nếu họ bị phát hiện còn sống, cảnh sát sẽ không bao giờ xác định được họ vì họ sẽ đã đánh mất tất cả các giấy tờ căn cước. Suy cho cùng, họ là bất hợp pháp phạm tội hình sự).
9) John 1 day ago.
God knows how many millions of tax payers money has been spent on this, so far.
(Trời mới biết có bao nhiêu triệu tiền người nộp thuế đã được chi cho việc này, cho đến nay).
10) Zach 8 hrs ago.
Prior, media leaks Chinese, then China blamed uk for no rhyme or reason. Then kept silent when truth is Vietnamese not Chinese. That's the communist way. Lie and blame others. Vietnam investigated and caught human smugglers. The Vietnamese are more decent, humane and approachable. Commies China proud and arrogant.
(Trước đó, truyền thông rò rỉ là người Trung Quốc, thế rồi Trung Quốc vô lý vô lăng đổ lỗi cho Anh quốc. Tiếp đó giữ im lặng khi sự thật các nạn nhân là Việt chứ không phải Trung. Đó là cách cộng sản làm. Nói dối và đổ lỗi cho người khác. Việt Nam điều tra và bắt những kẻ buôn lậu người. Người Việt Nam đàng hoàng, nhân văn và dễ gần hơn. Cọng sản Trung Quốc tự hào và kiêu ngạo).
II) Nhận xét.
1) Câu 1: Giá VN cũng có một sở dịch vụ xã hội (DSS) như ở mọi nước tiên tiến, lo về an sinh phúc lợi xã hội cho nhân dân; được biết đến nhiều nhất là chương trình trợ cấp xã hội về đời sống như tiền mặt, phí gia cư, phiếu thực phẩm v.v… cho các gia đình thuộc diện thiếu thốn.
Đời sống đối với đa số là khá tệ, vi phạm nhân quyền quá đáng, dân tìm cách ra đi là không lạ.
2) Câu 2 : Dù sao người dân Anh cũng thông cảm với hoàn cảnh người VN phải rời bỏ nước.
3) Câu 3 Trước khi lên xe vượt biên sang Anh, các di dân đã gọi điện, nhắn tin về nhà thông báo tình hình và không quên dặn chuẩn bị tiền để nạp, nhưng rồi tất cả đều bặt vô âm tín.
4) Câu 4 : Các gia đình này con cái có học, có khó khăn song không phải nghèo mạt, tương tự cụ Nguyễn Sinh Sắc cho con Nguyễn Tất Thành ra đi năm 1911, là lo cho tương lai 2 cha con.
5) Câu 5 : Zach (10) ở trên, nhận định: Đó là cách cộng sản làm. Nói láo và đổ lỗi cho người khác.
6) Câu 6, 7, 8 : Tuy chia buồn với gia đình các nạn nhân nhưng công chúng Anh khắt khe đối với
các hành động di dân bất hợp pháp và đòi hỏi chính phủ có những biện pháp cứng rắn.
7) Câu 9 : Phí tổn nhận dạng xác, khâm liệm, gởi trả xác, án phí, v.v… rất lớn, đúng là vạ vịt.
8) Câu 10 : Đi xa hơn nữa người dân Anh còn so sánh, người Việt tốt hơn người Trung nhiều.
Thoạt tiên ngỡ rằng 39 nạn nhân là người Trung, Trung Quốc đổ lỗi cho Anh Quốc đã không làm tròn nhiệm vụ bảo vệ sinh mạng cho các nạn nhân.
Trung Quốc yêu cầu Anh Quốc và các nước Âu châu thực hiện các cam kết của họ đối với nhân quyền và nỗ lực hết sức để người dân Trung Quốc không bị lạm dụng và đột tử.
Nhắc lại, năm 2000, thi hài của 58 di dân Trung Quốc đã được phát hiện tại Dover, Anh Quốc trong một thùng xe tải đi từ Bỉ. Ấy vậy Anh Quốc không rút kinh nghiệm bài học này để ngăn ngừa các thảm trạng.“Britain and Europe 'must take responsibility' over deaths”.
(Anh Quốc và châu Âu ‘phải chịu trách nhiệm’ về những cái chết).
Hai báo lớn ở Việt Nam là Tuổi Trẻ và Nhân Dân cũng đã có bài phân tích cho rằng trách nhiệm thuộc về chính sách của nước Anh, trong khi chính phủ Việt Nam đã làm hết sức mình…
Thủ tướng thì tuyên bố trước Quốc hội[4]:
"Không được để tái diễn thảm kịch 39 người chết" (8/11/2019).
Đây là lời nhắc khéo, cảnh báo các nước bản địa nơi xảy ra các tai nạn.
Thảm họa 39 người Việt Nam chết trong xe tải đông lạnh đã làm rúng động nước Anh và gây sự chú ý kinh hoàng của cả thế giới.
Các giới chức Việt Nam rồi thì cũng đã lên tiếng chia buồn với gia đình các nạn nhân.
Cộng đồng người Việt ở Anh thì tỏ bàng hoàng trước thảm trạng và sớm chia sẻ đau buồn.
III) Lời Kết.
1) “Phượng hoàng đua, chim sẻ cũng đua.
Con cá cũng lội, con cua cũng chèo!”
Tại đất nước Việt Nam chxhcn từ lãnh đạo xuống đến hàng thứ dân “thượng vàng hạ cám”, hầu như đua nhau xây đắp ước mộng ra đi, cả nước di dân, đến các nước dân chủ, giàu mạnh.
“Thỏ khôn đào ba hang”, phượng hoàng thì vung tiền mua quốc tịch, nhà cửa, đầu tư, cho con du học. xin việc, kết hôn, ở lại… “giàu làm kép, hẹp làm đơn”, chim sẻ thì chạy chọt xuất khẩu lao động, vay tiền mua đường dây liều mạng sống đi chui, may nhờ rủi chịu.
Các gia đình có con em ra đi hé tiết lộ hôm đó có 3 chuyến xe tải đông lạnh chở trên 100 di dân Việt Nam qua Anh. Hai chuyến an toàn, chuyến thứ ba do sự cố trục trặc chậm trễ nên lúc đến Essex ở Anh thì 39 người đã chết ngạt 12 tiếng đồng hồ trước, trong thùng xe lạnh -25C.
2) Cá nhân, tổ chức nào chịu trách nhiệm về 39 người chết trong container đông lạnh?
“Lỗi anh lỗi ả, lỗi cả mọi người”, từ các nạn nhân đến các tổ chức đường dây buôn lậu người.
Cho đến nay 13 người ở Anh và ở Việt Nam đã bị truy tố và bắt giữ.
Tuy nhiên truy nguyên cho cùng thì nhà cầm quyền trong nước mới là đầu nậu chánh phạm.
Một chính thể hà khắc kéo dài bất tận sẽ xô đẩy hầu như toàn dân đến bước đường cùng.
Băng dày ba thước không là do lạnh của một ngày. Tương tự, sự bất lực đến nỗi khiến bạn muốn buông bỏ vốn cũng là những nỗi thất vọng tích tụ từ năm này tháng nọ.
3) Lòng tham của người là thiên tánh trời phú. Ở đời ai chẳng muốn giàu sang, ăn ngon mặc đẹp! Nguyện vọng này là hợp lý. Điều quan trọng là của cải, sự nghiệp tạo nên phải chính đáng, do chính công sức và tài trí của mình, không do phi pháp, hà hiếp, lươn lẹo, đàn áp bóc lột.
Điều này chỉ có thể có trong một xã hội mà mọi người có cơ hội thăng tiến đồng đều, cạnh tranh công bằng.
Phạm Thị Trà My là một người con rất hiếu thảo, rất tình cảm, thương yêu bố mẹ khôn cùng.
Các tin nhắn của cô gởi cho bố mẹ sống ở Hà Tĩnh đã gây xúc động nhiều người Việt Nam.
Trước giờ chết cô đã viết nhắn tin:
Con xl bố mẹ nhiều mẹ ơi
Con đường đi nc ngoài k thành
Mẹ ơi
Con thương bm nhiều
Con chết vì k thở được
Không những chúng ta dễ dàng thông cảm với cô.
Về một khía cạnh nào đó, hành động mạo hiểm, chấp nhận rủi ro của cô là đáng khâm phục.
Sự tiến triển của nhân loại, tiền đồ dân tộc, cần những mẫu người gan dạ, chịu gian khổ, chịu hi sinh, có ý chí vươn lên thay vì chịu đựng, an phận thủ thường, không cầu tiến.
4)“Con chết vì không thở được” của cô Phạm thị Trà My năm 2019 là câu nói có giá trị lịch sử lớn, phản ánh trung thực tình trạng xã hội, đất nước trong giai đoạn hiện hành.
Đất nước ta có bao giờ được như thế này chưa? (NPT)