Nhà văn Phạm Thành bị đề nghị khởi tố hình sự?

ĐÁNH HỘI ĐỒNG

Công dân Phạm Thành cho biết: Như đã hẹn theo giấy mời của Công an thành phố (CATP) Hà Nội, đúng 8g20 ngày 21-10, Phạm Thành cùng vợ có mặt ở cổng CATP Hà Nội, 54 Trần Hưng Đạo.
Bất ngờ gặp luật sư (LS) Hà Huy Sơn cũng vừa dừng xe máy ngay ở đầu cổng. Hỏi ra thì LS cho biết, tối qua LS cũng nhận được điện báo của CA phường nơi LS cư trú và với tinh thần hỗ trợ tối đa cho Phạm Thành.
Đúng 8g30 LS Hà Huy Sơn và Phạm Thành có mặt tại phòng làm việc của Đội điều tra 1. Thượng tá, Điều tra viên Trần Văn Tú và Thượng úy, Điều tra viên Trương Tuệ Linh cũng có mặt để làm việc.
Thượng tá Trần Văn Tú cho biết sở dĩ có “giấy triệu tập” ông Thành để điều tra là vì ông Thành có công văn đề khởi tố của hai đơn vị, một là của Hội Nhà văn Việt Nam, hai là của Tập đoàn Bưu chính viễn thông Việt Nam.
Thượng tá Trần Văn Tú cầm hai công văn giơ lên cho Phạm Thành xem, chứ không cho Phạm Thành cầm xem. Tuy vậy, công dân Phạm Thành cho hay cũng nhìn rõ dấu đỏ và chữ ký của Hội Nhà văn Việt Nam, đó là chữ ký mang tên ông Đỗ Hàn với chức vụ Chánh văn phòng Hội Nhà văn Việt Nam.
Tập đoàn Bưu chính Viễn Thông đề nghị khởi tố vì blog Bà Đầm xòe và những bài mang tên Phạm Thành, Bà Đầm xòe, BĐX có nội dung nói xấu lãnh đạo, bôi bác chế độ, chống chế độ...
Còn Hội Nhà văn Việt Nam thì đề nghị khởi tố Phạm Thành vì tiểu thuyết “Cò hồn Xã nghĩa”.

TỘI… DÁM VIẾT ĐÚNG SỰ THẬT

“Tôi gửi tiểu thuyết Cò hồn Xã nghĩa đến Hội với tư cách là bản thảo tác phẩm dự thi hưởng ứng cuộc phát động sáng tác tiểu thuyết do Hội nhà văn phát động. Một tác phẩm tham gia đúng điều lệ cuộc thi, được đại diện Hội nhận một cách trang trọng, giải thưởng thì chưa công bố, ấy mà đùng một cái tác phẩm dự thi trở thành vật chứng và được Hội Nhà văn Việt Nam long trọng làm công văn gửi Công an đề nghị khởi tố tác giả thì có lẽ trên thế giới này chỉ có một”.
Công dân Phạm Thành, nói trước đó ông cũng nhận được “giấy triệu tập”, song phía CATP Hà Nội không nói rõ “triệu tập” về vấn đề gì, và cũng không chấp nhận công dân Phạm Thành đi cùng với LS riêng của ông đến nơi “triệu tập”.
Thượng tá Trần Văn Tú giải thích dùng hình thức “giấy triệu tập” là căn cứ theo Thông tư liên tịch số 06/2013/TTLT-BCA-BQP-BTC- BNN&PTNT-VKSNDTC, ngày 2-8-2013 (sau đây gọi tắt là Thông tư).

LẠM QUYỀN HAY… DỐT LUẬT?
Tuy nhiên ở đây cho thấy các tiến trình của Thông tư chưa được tuân thủ, và có dấu hiệu hành vi lạm quyền trong tố tụng.
Tại Điều 9 của Thông tư quy định về “giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố”, khoản 1 có yêu cầu “sau khi tiếp nhận thông tin liên quan đến tội phạm, Cơ quan điều tra phải tiến hành phân loại, xác minh sơ bộ ban đầu”.
“Nếu xác định thông tin đó là tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố, thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan mình thì trong thời hạn 03 ngày làm việc, Thủ trưởng Cơ quan điều tra phải ra Quyết định phân công giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm hoặc kiến nghị khởi tố và gửi ngay một bản đến Viện kiểm sát cùng cấp để kiểm sát việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố theo quy định của pháp luật”.
“Đối với tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố sau khi tiếp nhận đã rõ về dấu hiệu tội phạm thì Cơ quan điều tra ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự và thực hiện theo trình tự, thủ tục quy định tại khoản 3 Điều 104 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003, không phải ra Quyết định phân công giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm hoặc kiến nghị khởi tố”.
Xong phần trình tự thủ tục này, tiếp theo mới sang giai đoạn phân công Điều tra viên giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm hoặc kiến nghị khởi tố có những nhiệm vụ và quyền hạn. Thời điểm này trở đi, Điều tra viên mới được trao quyền “Triệu tập và lấy lời khai của những người có liên quan nhằm kiểm tra, xác minh nguồn tin” (Trích Điều 10.3, Thông tư 06/2013).
Nếp nghĩ lâu nay của CATP Hà Nội, là Điều tra viên không cho LS tham gia trong việc lấy lời khai như trong trường hợp công dân Phạm Thành, vì lúc này LS chưa có tư cách tố tụng.
Tuy nhiên theo quy định tại Chương IV của Bộ Luật Tố tụng hình sự (năm 2003), thì công dân Phạm Thành không thuộc đối tượng “Người tham gia tố tụng”. Như vậy, việc từ chối sự có mặt LS riêng của công dân Phạm Thành khi đến làm việc với CATP Hà Nội, là dấu hiệu vi phạm vào Điều 21 “Quyền, nghĩa vụ của LS” của Luật LS (sửa đổi năm 2012).
Theo đó, “hoạt động nghề nghiệp của LS góp phần bảo vệ công lý, các quyền tự do, dân chủ của công dân, quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức, phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh”.
Công an của một thành phố thủ đô thì không thể dốt luật, hay quên luật. Và người dân cũng bất ngờ khi một doanh nghiệp cùng một tổ chức dân sự lại “song kiếm hợp bích” nêu cao “cảnh giác cách mạng” đến độ “yêu cầu khởi tố” để “bịt miệng” một công dân lương thiện đang sinh sống ngay tại thủ đô Hà Nội.
“Sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật” đánh dấu một giai đoạn mới “quản lý đất nước bằng pháp luật chứ không chỉ bằng đạo lý”. Đây là nội dung được nêu tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI (1986). Có lẽ những quan chức CATP Hà Nội tham dự Đại hội Đảng năm 1986, giờ đã về hưu và thế hệ tiếp nối đã quên “quán triệt”…