Bộ Ngoại Hoa Kỳ vừa công bố Phúc trình tự do tôn giáo thế giới 2017, hôm 29 tháng 5 năm 2018. Trong đó phần đề cập đến Việt Nam nói rằng Hà Nội tiếp tục kiểm soát, đàn áp những tổ chức tôn giáo không chịu sự kiểm soát của nhà nước.

Phúc trình về tự do tôn giáo thế giới phần nói về Việt Nam nhấn mạnh rằng Hiến pháp Việt Nam qui định tự do  tín ngưỡng và tự do thờ phượng theo đức tin là quyền mà người dân được hưởng. Thế nhưng luật hiện hành với những điều khoản mơ hồ lại  cho Nhà Nước rộng quyền hơn trong việc kiểm soát mọi sinh hoạt tôn giáo dưới danh nghĩa gọi là ‘bảo vệ an ninh quốc gia’ và ‘duy trì đoàn kết dân tộc.’

Phúc trình cũng đề cập đến hai báo cáo về thiệt hại nhân mạng của tín đồ tôn giáo khi bị công an giam giữ. Mặc dù  chính quyền cho rằng họ chết vì tự tử, nhưng gia đình các nạn nhân cho biết việc này liên quan đến việc sử dụng vũ lực của công an.

Các tín đồ tôn giáo, đặc biệt là thành viên của các tổ chức chưa làm thủ tục đăng ký hoặc chưa được cấp đăng ký, tiếp tục báo cáo họ bị các cán bộ an ninh địa phương quấy rối, tấn công, bắt giữ, truy tố, giám sát, hạn chế đi lại, tịch thu tài sản hoặc gây sức ép buộc bỏ đạo và chấm dứt hoạt động tôn giáo. Trong đó có những báo cáo về sự quấy rối nghiêm trọng người Công giáo ở Tây Nguyên và vùng Bắc Trung Bộ của Việt Nam, đặc biệt là ở các tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh.

Cụ thể vào tháng 9 năm ngoái, báo cáo ghi nhận thông tin một nhóm người có vũ trang đã ngăn cản cử hành Thánh lễ tại một nhà thờ Công giáo ở tỉnh Đồng Nai. Ngoài ra nhiều lần trong suốt năm 2017, hàng trăm thành viên của các nhóm thuộc chính phủ (nhóm cờ đỏ) đã biểu tình chống lại người Công giáo ở tỉnh Nghệ An.

Phúc trình thường niên về tự do tôn giáo thế giới được Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đệ trình cho Quốc hội theo mục 102 (b) của Đạo luật Tự do Tôn giáo Quốc tế năm 1998 (P.L. 105-292)  được sửa đổi. Phúc trình bao quát khoảng thời gian từ ngày 1 tháng 1 đến ngày 31 tháng 12 năm 2017.

Đại sứ quán Hoa Kỳ tại các quốc gia thu thập báo cáo ban đầu dựa trên thông tin từ các quan chức chính phủ, các nhóm tôn giáo, các tổ chức phi chính phủ, nhà báo, giới giám sát nhân quyền, các học giả và những người khác. Văn phòng Tự do Tôn giáo Quốc tế, có trụ sở tại Washington, phối hợp trong công tác thu thập và phân tích thông tin bổ sung, thảo luận với các quan chức chính phủ nước ngoài, các nhóm tôn giáo trong và ngoài nước, các tổ chức phi chính phủ trong và ngoài nước, các tổ chức quốc tế và khu vực, các chuyên gia học thuật, các nhà lãnh đạo cộng đồng và các tổ chức chính phủ có liên quan khác của Hoa Kỳ.

Bộ trưởng ngoại giao Hoa Kỳ Pompeo nhân dịp công bố Phúc trình tự do tôn giáo thế giới phát biểu rằng: “Bảo vệ quyền tự do tín ngưỡng là nhiệm vụ của Hoa Kỳ”.

Phúc trình đề cập đến những vi phạm tự do tôn giáo tại 200 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới.