Điểm Sách và Bình Luận (P2)

24 Tháng Tám 20244:00 CH(Xem: 174)

                                  Điểm Sách và Bình Luận (P2)

2108-recognizing-deception



Trần công Lân





4. Truyền thanh CĐVN

Khác với báo chí phải trải qua việc in phát hành để phổ biến tin tức tới người đọc. Đài phát thanh có thể thông tin đến thính giả nhanh hơn khi biến cố vừa xảy ra. Vì là tường thuật qua lời nói nên sự lỡ lời, dùng chữ không chính xác hay kết luận vội vàng có thể gây tai hại và làm giảm uy tín của đài. Cũng vì sử dụng âm thanh (kèm với âm nhạc) dễ gây kích động nơi thính giả. Đài phát thanh trở thành vũ khí tuyên truyền sách động gây biến động xã hội. Do đó các cơ quan truyền thanh phải có trách nhiệm cao hơn báo chí và thính giả cũng phải nắm vững yếu tố cần thiết để phân tích lợi (thật), hại (giả) khi nghe tin.

5. Truyền hình CĐVN

Truyền hình là hình ảnh sống động gây ảnh hưởng tức thì cho người xem. Xúc động là yếu tố tâm lý mà giới truyền thông, chính trị thường lợi dụng để gây áp lực, ảnh hưởng tới các chương trình, kế hoạch của họ. Chuyện hình ảnh thật hay giả (do AI tạo ra) sẽ là thách đố cho người xem cũng như ban tổ chức của đài phải kiểm soát. Sự phê bình, bình luận trên đài do người phụ trách ngoài trách nhiệm giống như báo chí, truyền thanh còn mang trách nhiệm thể hiện khuôn mặt của đài (qua nhân vật phụ trách xuất hiện trên đài). Tiểu sử và thành tích của nhân vật tham dự phê bình, bình luận không dễ thay thế khi đã có thành tích (hay thành kiến) quá khứ.

Vậy thì quần chúng sẽ phán xét mọi sự phê bình, bình luận như thế nào?

6. Phê bình, bình luận (tin tức)

6.1 Phê bình một ý kiến, bài viết có nghĩa là đặt lên bàn cân để cân nhắc giá trị của người viết. Sự kiện 1 xảy ra, nhân vật A có ý kiến. Vậy ý kiến của A là thuận (pro) hay chống (con). Ý kiến đó có hợp lý trên lãnh vực chuyên môn (luật, kinh tế, y khoa, kỹ thuật...) hay do cảm tính của A hay vì tín ngưỡng tôn giáo. Ý kiến của A có được xét qua phía đối lập để có có xuôi ngược, chỗ nào có lý ,chỗ nào cần sửa chữa hay chỉ một chiều. Phê bình phải có tính công bằng (ưu và khuyết điểm). Phê bình không phải chỉ là chỉ trích suông mà phải đưa ra bằng chứng như là trách nhiệm đóng góp.

6.2 Bình luận là trình bày một cách công bằng những gì người viết (hay đã nói) và từ đó lý luận đúng, sai ra sao với những dẫn chứng hợp lý. Sự lý luận của nhà bình luận cho phép hắn đóng vai ủng hộ hay chống đối trong vị trí (hay vai trò nào đó) với những lý do dựa theo luật và trật tự chứ không vì cảm xúc cá nhân. Đối chiếu với sự kiện xảy ra, xác định các bằng chứng khoa học, kỹ thuật, luật pháp để biết sự thật hay lẽ phải ở giới hạn nào. Trò chơi dân chủ là bạn phải tham dự mọi tiến trình sinh hoạt. Bạn không thể phó thác cho kẻ nói đúng ý bạn bất kể quá khứ lịch sử của nhân vật đó ra sao.

6.3 Khi nghe một bản tin (phê bình, bình luận) thì người quan sát phải ý thức khi nhà phê bình (bình luận) nhận định ý kiến A thì có cứu xét mặt Á (đối lập của A). Nếu đó là sự ủng hộ nhân vật A thì có sự so sánh với những gì nhân vật B cũng làm trong bối cảnh tương tự. Nhận định một chiều cho thấy sự phê bình hay bình luận vô giá trị và người quan sát (bạn đọc) sẽ phải quyết định không tán thành hay ủng hộ tác giả cũng như nhà bình luận (phê bình) và cơ quan truyền thông thực hiện chương trình. Tiếp tay phổ biến sự sai lạc, thành kiến thì chính bạn đã là kẻ thù của bản thân bạn.

7. Đọc sách và điểm sách

Tại một quốc gia dân chủ thì bạn có thể viết sách, in ấn và phổ biến tại các thư viện. Vấn đề là cuốn sách có giá trị gì? Ra (in) sách là quyền của người viết nhưng có lợi gì cho người đọc hay chỉ là đầu độc tư tưởng người khác? Hay đó chỉ là sự gián tiếp phá hoại xã hội dân chủ đã cho bạn cơ hội phổ biến suy nghĩ riêng tư đến người khác, đặc biệt là lớp trẻ.

Đọc sách thì phải đọc qua tựa đề để biết tác giả muốn nói gì. Sau đó là mục lục để thấy tác giả trình bày những điều muốn nói theo góc cạnh như thế nào. Toàn thể mục lục cho thấy tác giả đã bố cục cuốn sách như thế nào để (thuyết phục) giới thiệu nội dung (điều muốn nói) đến độc giả. Đọc sách thì chữ nghĩa là chính. Tác giả dùng chữ có chính xác không. Qua từng yếu tố có được trình bày hợp lý để thuyết phục người đọc hay chỉ là phơi bày (hay trích dẫn) ý kiến, thành quả từ các tài liệu, tác giả khác mà chưa chắc độc giả đã đồng ý là thích hợp.

Bố cục câu văn, đoạn văn, từng chương một có đúc kết được ý kiến xây dựng những gì tác giả muốn nói như đề tài đã đặt ra. Từ chương đầu đến chương cuối có theo trình tự hợp lý hay chỉ là cảm xúc mà tác giả tự thành hình. Đọc sách, người đọc thường lướt qua phần mở đầu và kết luận. Thất bại trong hai phần này sẽ khiến độc giả bỏ rơi ý định đọc toàn bộ cuốn sách. Khi có người hỏi bạn đã đọc cuốn ABC chưa thì bạn vô tình đóng vai trò điểm sách (hay phê bình sách) bất đắc dĩ. Vì ai cũng có thể ra (viết và in) sách nên vai trò điểm (phê bình) sách rất quan trọng. Ngoài chuyện mất thì giờ, tiền bạc để đọc một cuốn sách dở (chưa nói là hại) mà còn là sự phí phạm tài nguyên (giấy mực, in ấn, phát hành, xả rác và đem đốt) và đầu độc tuổi trẻ.

Nếu "đọc sách" để tìm hiểu biết thì không phải sách nào cũng đọc, đó là mọt sách. Đọc sách phải chọn đề tài, lãnh vực. Kế đó là tác giả (hay có thể là tác giả nếu đã biết ông ta là ai, chuyên viết đề tài gì). Nếu là tác giả xa lạ thì tiểu sử, lý lịch ra sao...vì cớ gì ra sách với đề tài như vậy. Đó là mục đích của cuốn sách. Chuyện tác giả muốn nổi danh hay kiếm tiền là chuyện phụ. Việc chính là giá trị cuốn sách.

Vậy thì việc điểm sách (hay phê bình sách) không thể là trò "áo thụng vái nhau" vì văn hóa là tinh thần dân tộc và văn minh không thể là giả dối, trò hề hay thỏa mãn dục vọng của cá nhân cũng như tập thể. Sự kiện khen hay chê khi đọc sách cũng cho thấy khả năng, kiến thức, tư cách của người phê bình. Nếu là điểm sách thì người đọc và phê bình phải là quen thuộc với thế giới văn học thì sự khen, chê trở thành nặng ký hơn. Cũng như các nhà trí thức, bằng cấp, chuyên môn của người viết và người phê bình sách đôi khi phản tác dụng nếu hành xử không đúng như một ông tiến sĩ viết sách và ông tiến sĩ khác khen nhưng độc giả mua về đọc thấy không đúng thì giá trị của người viết và người khen sẽ ra sao.

Mọi sai lầm có thể tha thứ trong các lãnh vực vì còn thời gian để sửa đổi. Chỉ có lãnh vực chính trị khi các chính trị gia viết sách để tạo uy thế cho mình trên chính trường (dẫn đến việc cầm quyền). Khi cuốn sách có ảnh hưởng trong quần chúng thì sự đúng hay sai rất nguy hiểm vì sự chọn người lãnh đạo sai lầm. Mà chọn lãnh đạo chính trị sai lầm thì ảnh hưởng toàn bộ xã hội.

Kết

Vậy khi bạn nghe một bản tin bình luận (hay điểm sách) về chính trị qua giới truyền thông thì phải nghe cho kỹ, tìm hiểu đầu đuôi câu chuyện, sự kiện chính, phụ cũng như xuôi (pro) ngược (con) chứ không thể chỉ vì thích ông phát ngôn viên (hay phê bình gia) nói trúng ý là chấp nhận toàn bộ câu chuyện. Nên nhớ dân chủ là chính bạn làm chủ chứ không nghe người khác nói mà tin theo. Cũng như bằng cấp và kiến thức không có nghĩa lúc nào cũng đúng với sự thật và lẽ phải.

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
07 Tháng Chín 2024
Khi nội các Tổng thống Joe Biden đề nghị các biện pháp kiểm soát giá cả từ các hãng xăng dầu, bảo hiểm, dược phẩm hay thực phẩm…, Trump và đồng minh ông ta đồng thanh hô to “cộng sản, cộng sản”. Khi phía Dân chủ muốn đề ra chính sách y tế, giáo dục mang lợi ích toàn dân, cả nhóm lại cùng nhau “cộng sản, cộng sản”. Khi bà Kamala muốn khống chế sự thao túng giá cả hay đề ra các mức đóng góp công bằng hơn với giới chủ nhân giàu có, thủ lợi cá nhân này một khi đắc cử, cả nhóm lại cùng hô hào “cộng sản, cộng sản”. Các dẫn chứng trên chỉ là vài trong những chính sách dân sinh nhắm đến lợi ích người dân, nhưng lại bị chụp mũ cộng sản.
06 Tháng Chín 2024
Nếu ngày hôm đó, thành phần bạo động bắt được Mike Pence, các dân biểu, nghị sĩ đang chứng thực kết quả bầu cử, sát hại họ, chuyện gì xẩy ra với nước Mỹ? Còn nhiểu điều đáng nói nữa nhưng thiết nghĩ, 10 điểm trên đây đã đủ để kết luận Donald Trump chính là sự nhục nhã và nguy hiểm nhất cho nền dân chủ của Mỹ. Những người nhiệt tình ủng hộ ông Trump, bất kể những việc kể trên vẫn tiếp tục bỏ phiếu cho ông và đảng Cộng Hòa là quyền tự do của các bạn nhưng đừng khinh khỉnh phán rằng “Chưa đủ tư cách để khen ông Trump” nói chi chỉ trích, phê phán ông. Điều đó chỉ bộc lộ sự ngu dốt, đần độn, mù quáng của mình.
05 Tháng Chín 2024
Trong lĩnh vực “tự do”, hai quyền “tự do ngôn luận-báo chí” và “tự do lập hội”được dành riêng cho các tổ chức và cơ quan của Chính phủ, Doanh nghiệp do nhà nước kiểm soát. Nhà nước độc quyền thông tin và tuyên truyền. Người dân chỉ có quyền “được thông tin” từ nhà nước mà không có quyền thực hành thông tin theo ý muốn. Đảng chính trị đối lập bị tuyệt đối cấm. Mọi manh nha thành lập đảng đều bị Công an ngăn chặn. Đảng cầm quyền chống phân chia quyền lực. Mọi hành vi bất bình, phản đối đều bị đàn áp thẳng tay. Ngay cả đến quyền “tự do tín ngưỡng, tôn giáo” cũng do nhà nước kiểm soát. Các tổ chức Tôn giáo không do...
04 Tháng Chín 2024
Bằng chứng “độc quyền báo chí”, theo thống kê chính thức của Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN), “tính đến năm 2023 cả nước có 6 cơ quan truyền thông đa phương tiện chủ lực, 127 cơ quan báo, 671 cơ quan tạp chí (trong đó có 319 tạp chí khoa học, 72 tạp chí văn học nghệ thuật), 72 cơ quan Đài phát thanh, truyền hình. Nhân sự hoạt động trong lĩnh vực báo chí có khoảng 41.000 người, trong đó khối phát thanh, truyền hình xấp xỉ 16.500 người. Tổng số người được cấp thẻ nhà báo kì hạn 2021-2025 tính đến tháng 12/2023 là 20.508 trường hợp, trong đó 7.587 trường hợp có bằng tốt nghiệp đại học trở lên ngành Báo chí.”
03 Tháng Chín 2024
Sự việc cộng sản nhảy dựng lên với lá cờ vàng ba sọc đỏ, cho thấy về mặt lãnh đạo đất nước, họ chưa xứng tầm. Những chiêu trò xây dựng lực lượng dư luận viên chống phá những người đối lập quan điểm, chống lại sự độc tài của cộng sản, dùng bạo quyền để đàn áp người đấu tranh chỉ thể hiện sự yếu kém về phương diện thu phục lòng người. Đảng cộng sản duy trì độc đảng, đàn áp mọi tiếng nói đối lập chỉ nhằm mục đích duy trì sự cai trị của họ, cộng sản tồn tại chỉ vì lợi ích đảng phái chứ không vì mục đích gì khác. Họ vẫn tiếp tục mị dân bằng những lời lẽ hoa mỹ, nhưng thực tế, những chính sách của họ chỉ nhằm mục đích...
31 Tháng Tám 2024
Trong thời gian chạy đua nước rút này hắn nhận được nhiều tin nhắn, thư từ của Uỷ ban vận động tranh cử đảng Cộng Hoà, nhân danh Trump, gửi đến để mong lá phiếu của từng cử tri như hắn. Đồng thời cũng kêu gọi hắn đóng góp tiền cho quỹ vận động như bốn năm trước hắn đã từng. Thôi đi Trump ơi. Lịch sử bầu cử nước Mỹ từ ba trăm năm nay luôn nghiêm túc, thắm đẫm tinh thần dân chủ, tự do. Mọi cuộc chuyển giao quyền lực từ tổng thống này qua tổng thống khác đều suông sẻ, tuân thủ theo Hiến Pháp. Chỉ đến khi có ông nó mới loạn cào cào lên. Ông vu vạ điều xấu xa cho nước Mỹ, đến nỗi một bà bán vé số ở Việt Nam cũng ngơ ngác...
30 Tháng Tám 2024
Câu: ”ĐCSVN… chịu sự giám sát của Nhân dân, chịu trách nhiệm…” là nói sai sự thực khiến Điều 4 của Hiến pháp vô giá trị. Nhân dân nào dám giám sát Đảng? Giá Đảng là do dân bầu hoặc bổ nhiệm?! Đảng đề ra những chủ trương, chính sách mà Chính phủ, do Quốc hội bổ nhiệm thi hành dưới sự giám sát của Đảng. Nếu có sai lầm thì Đảng nghiêm khắc khiển trách chính phủ. Vì Đảng lãnh đạo tối thượng, tự giám sát sửa sai nên Đảng tuyệt đối đứng ngoài Hiến pháp là hợp lý! Bài viết vô ích, lạc đề. Chuyện Đảng chịu giám sát, chịu trách nhiệm trước dân… chỉ là những sản phẩm tưởng tượng. Bài viết dài 4750 chữ, gấp ba bình thường, ‘cà kê dê ngỗng’, viện dẫn lui tới văn kiện mọi Đại hội Đảng, Bộ Chính trị làm cơ sở lý luận.
27 Tháng Tám 2024
Còn những người đang làm đơm ‘sám hối’ cùng với đảng làm gì mà hèn nhát đến thế?. Nên nhớ rằng mình là ‘Con Người’ đúng nghĩa, mình đang sống trong thế giới tự do mà lại đi sợ hãi những lời đấu tố của bọn ma bùn cộng sản hay sao?!. Những cai sĩ, diễn viên bị bọn an ninh mạng đem ra đấu tối không có gì phải sợ cả, bởi mình chỉ là người làm thuê, người ta muốn mình đến hát trả tiền thì sân khấu là của họ, họ có treo cờ gì cũng là chuyện của họ, làm gì phải đính chính này nọ là mình không có ‘phản động, chống phá…’. Chỉ khi nào cầm cờ Vàng, phát ngôn chống đối đảng thì mối có thể ghép tội được, còn nếu chỉ có hình ảnh cờ Vàng mà chụp mũ có tội thì đó chỉ là tư duy ấu trĩ, tiện nhân.
24 Tháng Tám 2024
Cổ súy và thực hiện tinh thần đoàn kết quốc gia, phía đảng Dân Chủ đã không hoặc rất ít chỉ trích nhắm vào những người Cộng Hòa. Tuy nhiên họ tấn công trực diện vào cựu Tổng Thống Donald Trump, thay cho sự ôn hòa, né tránh trước kia. Không nhắm vào các vấn đề cá nhân mà các diễn giả phía Dân Chủ hầu như đã đồng loạt phô bày trọn vẹn chân dung một Donald Trump qua các dữ liệu và thực tế về các chính sách lẫn tư cách lãnh đạo của ông ta, xem Donald Trump là một cản trở cho tiến trình dân chủ và phát triển của nước Mỹ.
24 Tháng Tám 2024
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Cộng Mao Ning cho biết hôm thứ Năm: “Trung Cộng kiên quyết phản đối bất kỳ quốc gia nào cho phép Đạt Lai Lạt Ma đến thăm dưới bất kỳ lý do gì, và kiên quyết phản đối bất kỳ quan chức chính phủ của bất kỳ quốc gia nào gặp Đức Đạt Lai Lạt Ma, dù ở bất kỳ hình thức nào”. Ý của Trung Cộng là muốn cô lập Đức Đạt lai Lạt ma trên toàn bộ phương diện ngoại giao và chính trị thế giới, kể cả với các quan chức về y tế, mặc dù Đức Đạt lai Lạt ma đã tuyên bố rời khỏi những vai trò lãnh đạo chính trị từ năm 2011. Bắc Kinh lên giọng, coi việc các quan