Ngay khi Nhà nước Việt Nam công bố thông tin ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng qua đời hôm 19/7, hàng loạt nghệ sỹ, người nổi tiếng trong nước lập tức bày tỏ niềm thương tiếc trên mạng xã hội. 

Nhiều ca sỹ, nghệ sỹ còn thông báo hủy bỏ các buổi biểu diễn của mình vì - theo lời họ là “đất nước đang phải chịu nỗi mất mát quá lớn”.

Những người nổi tiếng không thể hiện niềm tiếc thương hoặc nếu vẫn cập nhật cuộc sống thường nhật trên trang cá nhân thì ngay lập tức bị một lực lượng cư dân mạng tấn công, chỉ trích, thậm chí là kêu gọi tẩy chay vì “vô ơn”. 

Một số trường hợp điển hình như nữ ca sỹ Suni Hạ Linh phải lên tiếng xin lỗi sau khi bị chỉ trích vì đăng tải lịch trình làm việc hôm 21/7. Hot Tiktoker Duy Muối bị cách chức giám đốc sáng tạo ở một công ty truyền thông bởi có một bình luận bị cho là xúc phạm Tổng bí thư. Cụ thể, dưới một bức ảnh tưởng niệm có đề năm sinh và năm mất của ông Nguyễn Phú Trọng “1944 - 2024”, tiktoker này đã để lại bình luận rằng “sao lại có số hotline thế ạ?”. 

Các diễn viên Khánh Vân, Nam Thư… cũng phải lên tiếng xin lỗi khi thay avarta sang nền đen nhưng vẫn để hình ảnh của mình…

“Hồng vệ binh” kiểu Việt Nam?

Một nhà báo giấu tên hiện đang ở trong nước nhận định về hiện tượng này, cho rằng việc những nhân vật trẻ tuổi trên các trang mạng bị đấu tố và trở thành những thành phần "phản loạn" khi không có “tâm trạng khóc than” về cái chết của ông Nguyễn Phú Trọng, có thể dừng lại ở những lời chỉ trích của số ủng hộ Nhà nước là đủ:

“Nhưng áp lực của những thành phần cực đoan đã khiến những người trẻ tuổi này phải hoảng sợ rồi phải mở lời xin lỗi gượng ép, nhưng được báo chí và các hệ thống mạng lưới tuyên truyền đưa tin, được như đó là cách rửa mặt cho Nhà nước trong bối cảnh dàn dựng đau thương về một lãnh tụ qua đời bị thất bại.”

Hầu hết những người nổi tiếng đều không đăng status trên trang cá nhân từ này 19/7 cho đến hết hai ngày quốc tang 25 và 26/7, nhưng họ ngay lập tức cập nhật lại thông tin ngay sau khi quốc tang kết thúc. 

Ca sỹ Mai Khôi, từ Hoa Kỳ, cho biết cô quan sát thấy rằng hiện tượng hàng loạt các ca sĩ ngôi sao người mẫu diễn viên và người nổi tiếng đăng bài bày tỏ tiếc thương cái chết của Tổng bí thư Trọng là “sự răm rắp làm theo một mệnh lệnh”. 

“Vì trước đây họ có bao giờ đăng bài gì thể hiện lòng ngưỡng mộ yêu thương đối với ông Trọng khi ông đang còn sống, thì sao mà khi ông ấy chết tình cảm ngưỡng mộ yêu thương lại đùng đùng ập đến? Chắc chắn sự than khóc lãnh tụ này là bị bắt buộc làm theo chỉ đạo.”

Ông L, hiện đang ở Hà Nội và rất quan tâm đến diễn biến liên quan đến quốc tang ông Nguyễn Phú Trọng, quan sát thấy rằng đám đông chỉ trích những ca nghệ sỹ không tưởng nhớ ông Trọng có hai thành phần. Thứ nhất là “đám đông quần chúng nhân dân,những người yêu mến ông Trọng” và thứ hai là những người thân Nhà nước, chính quyền. Có thể họ là thành phần dư luận viên, lực lượng tác chiến trên mạng, thông qua các hội nhóm mà chính quyền Việt Nam đã gây dựng trong những năm gần đây:

“Tôi thấy lực lượng này rất hung hãn. Nhiều ý kiến còn cho rằng những nghệ sỹ này là vô ơn, đáng bị bỏ tù. Người ta chửi với các lý do rất cực đoan.

Theo tôi thấy thì đây là việc khuấy động tinh thần cực đoan của người Việt Nam, không khác gì cái đám Hồng Vệ binh của Trung Quốc cả. Còn cái việc chính quyền dung dưỡng, cổ suy tinh thần cực đoan đó thì hết sức nguy hiểm, không tốt một tí nào.” 

Về ý kiến chỉ trích các nghệ sỹ rằng vì họ là lớp người thuộc thế hệ trẻ, những người nổi tiếng có sự ảnh hưởng trên mạng xã hội với lượng người theo dõi khổng lồ nên họ phải thể hiện trách nhiệm của mình với cộng đồng, với đất nước và ứng xử sao cho đúng, chuẩn mực, nhân văn trước chuyện đại sự quốc gia…, ca sỹ Mai Khôi khẳng định:

“Đó rõ ràng là luận điệu của bọn dư luận viên mà đầu nguồn là Ban Tuyên giáo Đảng Cộng sản Việt Nam. Chẳng có người dân bình thường nào rảnh rỗi đi trách móc các nghệ sỹ sao không khóc lãnh tụ đủ lâu để noi gương cho giới trẻ.”

Theo ca sỹ Mai Khôi, đảng cộng sản Việt Nam là phiên bản đàn em của đảng cộng sản Trung Quốc nên cũng không lạ gì khi họ xây dựng đội dư luận viên Việt Nam theo phong cách “Hồng vệ binh” của Trung Quốc. 

Thần thánh hoá lãnh đạo Cộng sản

Nghệ sỹ nổi tiếng có nhiều fan hâm mộ là những người mà nhà nước đã giúp họ nổi tiếng bằng bộ máy truyền thông độc quyền của nhà nước. Do vậy, Ca sỹ Mai Khôi cho rằng:  

“Khi họ nổi tiếng trở thành KOLs, họ phải phục vụ lại Nhà nước bằng cách góp phần tuyên truyền và tẩy não người dân. Khi người dân bị tẩy não thì sẽ tin vào chính quyền dối trá như tin vào Chúa, Phật, thần thánh, họ sẽ không còn khả năng tư duy phân biệt đúng sai, thật giả, không còn khả năng phản kháng.”

Ca sỹ Mai Khôi nhận định rằng việc Đảng sắp đặt vụ than khóc ông Trọng chết có phần quá đáng hơn những vụ quốc tang trước đây. Đảng lợi dụng chiến dịch chống tham nhũng của ông Trọng thực chất là tiêu diệt phe cánh đối lập và sự “liêm khiết” của ông để thần thánh hoá ông:

“Đây là công cụ tẩy não tuyệt vời vì dân Việt và văn hóa Việt thường đề cao đạo đức hơn tài lãnh đạo. Từ thời ông Hồ cho tới nay, chỉ có ông Trọng được cho là liêm khiết gần giống ông Hồ nên Đảng phải lợi dụng ngay thời cơ này để tẩy não dân và củng cố quyền lực Đảng. Ông Trọng có thể là kẻ không tham tiền, nhưng tham quyền cố vị, bám lấy cái ghế tổng bí thư dù đã già yếu, rồi khi chết ông tham quyền cố vị, muốn được tôn thờ như ông Hồ.”

Cũng theo cô ca sỹ này, chỉ có những nước Cộng sản mới có kiểu tẩy não người dân bằng hình thức bắt buộc người dân từ người lớn đến trẻ con phải thể hiện sự thương tiếc khi lãnh tụ chết. Thời xưa, bộ máy tuyên truyền của Đảng đã xây dựng hình ảnh ông Hồ Chí Minh như một Cha già dân tộc. Khi sống, dân phải nhất quyết kính yêu Bác và khi Bác chết, dân phải đồng lòng nhất quyết khóc than. 

Ông L, cho rằng chính quyền Việt Nam có rất nhiều lý do để khiến người dân phải tưởng nhớ ông Trọng, tôn ông như bậc thánh nhân: 

“Thứ nhất là họ muốn tính chính danh, muốn lấy lại danh tiếng đã mất của đảng Cộng sản, như là mất danh tiếng trong việc chống tham nhũng, quan chức tham ô quá nhiều. Họ muốn đưa ông Trọng lên như là lãnh tụ để lấy lại hình ảnh đã mất.

Thứ hai là họ đang kích động, đánh đồng việc yêu nước, yêu dân tộc với yêu lãnh tụ là một và khuấy động lên để người dân tin yêu theo đảng Cộng sản."

Nhà báo giấu tên dự đoán, Việt Nam trong tương lai của một thể chế độc tài sẽ luôn có những phong trào cực đoan như vậy.