HÃY CÓ QUAN ĐIỂM RIÊNG VỀ CUỘC CHIẾN
TT. Ukraine Volodymyr Zelenky đang sát cánh cùng quân đội của mình - Hình từ bài chủ
Nguyễn Thế Tuyền
HNNCBCĐ
Gần một tuần nay, những thông tin rất quan trọng như đại dịch Corona, lạm phát, thất nghiệp, khủng hoảng kinh tế đều nhường chỗ cho thông tin về cuộc chiến ở Ukraine. Có thể bạn chỉ là người yêu bóng đá, yêu cảnh tự nhiên và những cuộc họp mặt đầy ắp tiếng cười, nhưng bạn không thể nhắm mắt, bịt tai trước sự kiện này. Nó liên quan đến cái sống và cái chết, liên quan đến số phận của rất nhiều nước ở châu Âu, liên quan đến khả năng dẫn đến đại chiến thế giới lần thứ ba.
Trong những ngày này, những người có khả năng ngoại ngữ và suy nghĩ độc lập mà ngồi trước màn hình TV sẽ không muốn đứng dậy, vì sự cuốn hút của thông tin đa chiều, vì được trực tiếp nghe quan điểm của những chính trị gia hàng đầu, của những người phân tích tình hình, của các giai tầng nói về nguyện vọng và suy nghĩ của họ. Về mặt tinh thần, khó có điều gì gây cảm xúc mạnh mẽ đến như thế. Xem những nhóm nghị sĩ quốc hội trình bày quan điểm của họ rất dứt khoát, quyết liệt và đầy tính xây dựng, tôi tự nhủ phải viết, đừng biện luận vì không có thời gian hay đã có rất nhiều người viết rồi.
Người chỉ biết nhận thông tin từ một nguồn duy nhất, người đó sẽ điên đầu, không biết đâu là thực, đâu là giả dễ dẫn đến sự phó mặc và có thể buông ra những nhận xét hời hợt chung chung, không có chút biện luận đính kèm. Người có suy nghĩ độc lập sẽ bình tĩnh hơn để phân biệt đúng sai, thiện ác. Thông tin trong truyền thông có nhiệm vụ cho thính, độc giả biết điều gì xảy ra, ở đâu, bao giờ, như thế nào, ai tham gia, nguyên nhân nào dẫn đến sự việc này và bài học rút ra cho tương lai. Năm tiêu chí đầu dễ hơn, vì chỉ cần tra cứu các bản tin là có được. Hai tiêu chí sau thực sự cần trí tuệ, sự khách quan, vốn sống và lương tâm.
Liên bang Xô-Viết tan rã năm 1991, một phần do mâu thuẫn nội bộ không thể tự giải quyết. Một nhân vật cao cấp đến mấy dù có muốn cũng không thể làm cho nó sụp đổ. Khi Liên Xô còn tồn tại, chẳng mấy người tìm hiểu, biết rõ và phân tích hiện tượng này. Mọi chuyện chỉ lộ ra sau khi nó tan rã.
Các nước vùng Ban - tích tỉnh táo hơn, ngả theo phương tây và vào NATO khi nước Nga còn bề bộn vấn đề. Người dân Ukraine quyết định điều này muộn hơn gần hai chục năm, năm 2014. Lúc đó tình thế đã khác. Hai vùng miền đông Ukraine, Donezk và Luhansk, được Nga hậu thuẫn, đòi tự trị. Kể từ đó truyền thông Nga tạo dựng những vở kịch để người Nga hiểu rằng, Kiew tàn sát người Nga ở hai vùng trên theo kiểu phát xít (ghép ảnh, cắt xén sự kiện, đóng giả quân đội Ukraine – Tài liệu của kênh truyền hình Phönix phát tối 26/2/2022). Cho nên chẳng có gì ngạc nhiên khi rất nhiều người Nga lớn tuổi sống ở Đức coi việc Nga tấn công Ukraine là biện pháp cần thiết để tự vệ. Họ lớn tuổi nên nhiều người chỉ xem TV Nga, và ủng hộ Maxcova. Hệ thống tuyên truyền của Nga nói tổng thống được dân bầu Zelenskij của Ukraine là một thằng hề, là gia đình Do Thái nghiện ngập để hạ thấp nhân vật này. Họ tuyên truyền rằng, Ukraine chỉ là con rối của phương tây.
Với hệ thống tuyên truyền độc quyền, hàng chục năm liền Putin đổ lỗi cho NATO là mối nguy cơ cho nước Nga. Trên thực tế, nền dân chủ và tự do là mối nguy cơ lớn nhất cho chế độ độc tài. Khi các nước xung quanh Nga có chế độ dân chủ tự do thực sự, nước Nga cũng sẽ biến màu và ngai vàng của Sa hoàng mới sẽ bị đe dọa.
Ngày 24/2/2022 là một ngày đen tối không những của dân tộc Ukraine mà của lịch sử châu Âu. Phần lớn các nguyên thủ quốc gia và những nhà phân tích lúc đầu đều đánh giá, đây là hành động giương oai của Putin. Những lời kêu gọi, ngoại giao đàm phán đều không có tác dụng và mặt nạ của Putin đã rơi để hắn hiện nguyên hình: Ra lệnh tấn công Ukraine, một nước có chủ quyền độc lập, chỉ vì nhân dân Ukraine muốn có một chế độ khác nước Nga, họ chọn đường hướng thân phương tây để phát triển đất nước. Chúng ta nên nhớ rằng, để đổi lấy sự đồng ý độc lập và được Nga công nhận, năm 1994 Ukraine phải đồng ý từ bỏ hoàn toàn kho vũ khí hạt nhân thời Liên Xô để lại. Sau khi những vũ khí này đưa hết về Nga, Putin vi phạm hiệp ước Lissabon, xé vụn thỏa thuận Minsk và tấn công Ukraine.
Trong quá khứ nửa đầu thế kỷ hai mươi, nước Đức có một lý lịch rất xấu, vì hai lần gây đại chiến thế giới, gây thảm họa rất lớn cho loài người. Chính vì thế nửa sau của thế kỷ hai mươi, nước Đức “biết thân biết phận”, chỉ biết móc ví giúp tiền và thực hiện những việc nhân đạo như y tế, cấp nước sạch… ở những vùng khủng hoảng. Họ sợ rằng, gửi quân hoặc đưa vũ khí đến những vùng khủng hoảng, họ bị coi là dân phát xít. Chính vì thế, mặc dù Ukraine khẩn cầu Đức giúp vũ khí nhưng Berlin im lặng. Thủ tướng Scholz và nữ ngoại trưởng Bearbock chạy đôn chạy đáo khắp châu Âu nhằm tìm giải pháp hòa bình, nhưng đều gặp sự lì lợm của Putin. Ngày 26/2, chính phủ Đức bắt buộc phải quyết định cung cấp vũ khí hiện đại để chống tăng và tên lửa Stinger cho Ukraine, nhằm góp phần ngăn chặn cuộc xâm lược này.
Ngoại trưởng Đức ngày 24/2 nói với người Đức rằng, “Sáng hôm nay các bạn tỉnh dậy trong một thế giới đã hoàn toàn khác, một châu Âu không còn thanh bình như xưa nữa”. Không còn cách nào khác, Anh và EU, trong đó Đức và Pháp là hai trụ chính, quyết định cấm vận trừng phạt Nga. Họ rất thận trọng, không để Nga kiếm cớ sử dụng vũ khí hạt nhân hoặc châm ngòi cho Chiến tranh thế giới. Chính vì thế họ tập trung cấm vận vào các lĩnh vực tài chính, năng lượng, giao thông và kiểm soát xuất nhập khẩu với Nga. Sáng nay quốc hội Đức họp phiên đặc biệt. Bộ trưởng kinh tế Đức Habeck nói rằng, “Những biện pháp trừng phạt Nga cũng ảnh hưởng nặng nề đến kinh tế Đức, nhưng đó là cái giá chúng ta chấp nhận để đổi lấy tự do!”
Đêm thứ bảy rạng ngày chủ nhật 27/2, EU đã quyết định loại Nga khỏi hệ thống ngân hàng Swift, tức là Nga không còn khả năng thanh toán trong hệ thống tài chính toàn cầu này nữa. Đóng băng tài sản của tổng thống Putin và ngoại trưởng Lavrov, ngoài ra còn cấm vận 23 nhân vật cao cấp khác ủng hộ Putin, trong đó có bộ trưởng bộ quốc phòng Schoigu, tư lệnh Kremlin Anton Waino, người đứng đầu hãng truyền hình nhà nước Russia Today Margarita Simonjan.
Các nhà băng Nga không thể trao đổi tài chính và chứng khoán với EU được nữa (70% ngạch nhà băng bị ảnh hưởng)
Trong lĩnh vực năng lượng, không cho Nga nhập trang thiết bị lọc dầu hiện đại của EU. Thiết bị để thay thế, sửa chữa và hiện đại hóa các công trình liên quan đến dầu và khí bị cấm xuất sang Nga. Công trình ống dẫn khí Nord Stream 2 dù đã xong nhưng không được phê chuẩn sử dụng.
Không cung cấp phụ tùng cho các hãng hàng không Nga như từ trước đến giờ, không sửa chữa và bảo trì các máy bay Nga ở EU, không cho phép máy bay Nga bay qua bầu trời các nước EU.
Một trong những đòn nặng là không cho phép xuất khẩu sang Nga máy móc thiết bị khai thác dầu khí và bán dẫn cũng như những chương trình phần mềm hiện đại, ví dụ high-tech truyền thông, kỹ thuật giải mã tín hiệu. Không cấp Visa cho các nhà ngoại giao hoặc thương gia Nga sang EU.
Nhiều người nghe xong cười khẩy và nói rằng, họ đã đề phòng và chuẩn bị hết mọi phương án rồi. Nghe cũng có lý đấy. Nhưng mới có mấy ngày mà chứng khoán Nga đã mất hàng trăm tỷ Đô-la (điều này được cả báo chí chính thống ở VN xác nhận). Hiện tại người Nga rất khó rút tiền mặt, biểu tình chống chiến tranh lan rộng ra nhiều thành phố Nga. Đó là những dấu hiệu đầu tiên làm khô kiệt kinh tế Nga, để họ không còn tiếp tục chi cho chiến tranh được nữa.
Sau vụ khủng bố đánh sập tòa tháp đôi ở New York, lần thứ hai phương tây siết chặt tay nhau, thống nhất hành động để chống lại kẻ thù của nền tự do dân chủ. Tổng thống Đức Frank Steinmeier nói rằng, “Putin đã phạm sai lầm rất lớn là coi thường và đánh giá thấp giá trị tự do dân chủ.”
Bài viết của nhà giáo Nguyễn Thế Tuyền, Berlin.
Gửi ý kiến của bạn